Versioni i datës 18 tetor 2017 04:43 redakto Tiimiii (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Redaktorët, Kontrolluesit 7.940 edits No edit summary Etiketa: Përpunim pamor ← Redaktim më i vjetër		Versioni i datës 18 tetor 2017 04:59 redakto zhbëje Tiimiii (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Redaktorët, Kontrolluesit 7.940 edits No edit summary Etiketa: Përpunim pamor Ndryshimi më pas →
Rreshti 7: Në shekullin e nëntëmbëdhjetë, Katalonia u prek rëndë nga [[Luftërat Napoleonike]] dhe Karikatura. Në gjysmën e dytë të shekullit, Katalonia përjetoi një industrializim të rëndësishëm. Ndërsa pasuria nga zgjerimi industrial u rrit, Katalonia pa një rilindje kulturore të shoqëruar me nacionalizmin fillestar, ndërsa u shfaqën disa lëvizje të punëtorëve. Në vitin 1914, katër provincat katalane formuan një Komonuelth, dhe me kthimin e demokracisë gjatë Republikës së Dytë Spanjolle (1931-1939), Generalitat e Katalonjës u rivendos si një qeveri autonome. Pas [[Lufta civile spanjolle\|Luftës Civile Spanjolle]], diktatura frankoiste miratoi masa represive, heqjen e institucioneve katalane dhe ndalimin e përdorimit zyrtar të gjuhës katalane përsëri. Nga fundi i viteve 1950 deri në fillim të viteve 1970, Katalonia pa rritje të shpejtë ekonomike, duke tërhequr shumë punëtorë nga e gjithë Spanja, duke e bërë Barcelonën një nga zonat më të mëdha industriale metropolitane të Evropës dhe duke e kthyer Kataloninë në një destinacion të madh turistik. Që nga tranzicioni spanjoll në demokraci (1975-1982), Katalonia ka rifituar autonomi të konsiderueshme lokale në çështjet politike, arsimore, mjedisore dhe kulturore dhe tani është një nga komunitetet ekonomikisht më dinamike të Spanjës. == Etimologjia dhe shqiptimi == == Burimet ==▼ Katalonja (Katalonja), e quajtur '''Cathalonia''' ose '''Cathalaunia''', në [[Latinishta mesjetare\|latinishten mesjetare]] filloi të përdorej për atdheun e katalanasve (Cathalanenses) në fund të shekullit të 11 dhe ndoshta përdoret më parë si një referencë territoriale për grupin e qarqeve që ishte pjesë e marsit të Gothisë dhe marsit të Hispanisë nën kontrollin e Numrit të Barcelonës dhe të të afërmve të tij.<ref>[http://www.enciclopedia.cat/fitxa_v2.jsp?NDCHEC=0016436 Enciclopèdia Catalana online: Catalunya ("Geral de Cataluign, Raimundi Catalan and Arnal Catalan appear in 1107/1112")] (në katalanisht) [https://web.archive.org/web/20120206211826/http://www.enciclopedia.cat/fitxa_v2.jsp?NDCHEC=0016436 Archived] 6 shkurt 2012 në [[Wayback Machine]].</ref> Origjina e emrit Catalunya është subjekt i interpretimeve të ndryshme për shkak të mungesës së provave. Një nga teoritë sugjeron se Katalunja rrjedh nga emri Gothia (ose Gautia) Launia ("Toka e Gothëve"), meqenëse origjina e akuzave katalane, zotërinjve dhe njerëzve u gjetën në marsin e Gothisë, të njohur si Gothia, Gothlandia> Gothalania> Cathalaunia> Katalonia rrjedh teorikisht. <ref>Maximiano García Venero (7 korrik 2006). [https://books.google.com/?id=nUABAAAAMAAJ ''Historia del nacionalismo catalán: 2a edición'']. Ed. Nacional.Marrë 25 prill 2010.</ref><ref>Ulick Ralph Burke (1900). [https://books.google.com/?id=tz3g_YzTQaUC&pg=PA154 ''A history of Spain from the earliest times to the death of Ferdinand the Catholic'']. Longmans, Green, and co. p. 154.</ref> Gjatë kohës së Mesjetës, kronikat bizantine pohuan se Katalanja rrjedh nga mesjeta lokale e Goths me Alans, fillimisht përbën një Goth-Alania. <ref>Sarmatët: 600 BC-AD 450 (Men-at-Arms) nga Richard Brzezinski dhe Gerry Embleton, 19 gusht 2002.</ref> Teori të tjera më pak të besueshme ose të fundit sugjerojnë: * Katalunja rrjedh nga termi "toka e kështjellave", që ka evoluar nga termi castlà ose castlan, termi mesjetar për sundimtarin e një kështjelle.<ref>Maximiano García Venero (7 korik 2006). [https://books.google.com/?id=nUABAAAAMAAJ ''Historia del nacionalismo catalán: 2a edición'']. Ed. Nacional. Marrë 25 prill 2010.</ref> Kjo teori sugjeron, pra, se emrat Catalunya dhe Castile kanë një rrënjë të përbashkët. * Burimi është me prejardhje keltike, që do të thotë "shefat e betejës". Edhe pse zona nuk dihet se është zënë nga Keltët, një kulturë keltike ishte e pranishme brenda brigjeve të Iberisë në kohët para-romake. * Lacetani, një fis iberian që jetonte në këtë zonë dhe emri i të cilit, për shkak të ndikimit romak, mund të kishte evoluar me anë të metatezës Katelans dhe pastaj katalanasve.<ref>"Katalonia: emri i saj dhe kufijtë e saj historik, Historia e Roussillon". Mediterranees.net. 22 mars 2008. Marrë më 1 shkurt 2014.</ref> * Miguel Carrasquer Vidal <ref>[https://www.academia.edu/3815281/Etymology_of_catal%C3%A0_Catalunya Etimologjia e Katalonjës]</ref>, duke gjetur mangësi serioze me propozimet e mëhershme (të tilla si ato origjinale - që do të kishin, nga ligjet normale të shëndosha në gjuhët romane lokale, të zhvilluara në -d-), sugjeruan një etimologji arabe: qattāl (قتالو ), pl. qattālūn (قتالون) që do të thotë "vrasës" mund të ishte aplikuar nga muslimanët në grupe të sulmuesve dhe banditëve në kufirin jugor të marsit spanjoll. Emri, fillimisht nënçmues, mund të ishte ripunuar nga të krishterët si një autonim. Kjo është e krahasueshme me zhvillimin e vërtetuar të termit Almogavar në zonat e afërta. Në këtë model, emri i vendit Catalunya rrjedh nga qattālūn shumësi, ndërsa mbiemri dhe emri i gjuhës català rrjedh nga qattāl njëjës, të dyja me shtimin e sufiksave të përbashkët Romance. Në anglisht, Katalonia është shqiptuar / kætəloʊniə /. Emri amtare, Catalunya, është shqiptuar [Katalogu] në Catalan Qendrore, varietetet më gjerësisht të folura, besimi i të cilëve konsiderohet standard.<ref>Feldhausen, Ingo (2010). Forma e Ndjeshmërisë dhe Struktura e Prosodit të Katalonjes. John Benjamins B.V. f. 5. <nowiki>ISBN 9789027255518</nowiki>.</ref> Emri spanjoll është Cataluña, dhe emri Aranese është Catalonha. ==Lidhje të jashtme== {{commonscat\|Catalonia}} ▲== Burimet == {{Komunitetet autonome të Spanjës\|state=expanded}} [[Kategoria:Spanjë]]

Katalonia: Dallime mes rishikimesh