Isa Asp: Dallime mes rishikimesh

'''Isa Asp''' (4 shkurt, [[1853]] - 12 nëntor [[1872]]) ishte "gruaja e parë poete finlandeze". Ajo vdiq në moshën nëntëmbëdhjetë[[19]] vjeçare nga tuberkulozi duke lënë rreth 100 poema më të njohura prej të cilave është "Ninull në një valë". Pas vdekjes u botuan poezitë e saj, u krijuan statujat dhe u shkruan disa biografi.

Asp u lind në [[Utajärvi]] në [[1853]]. Ajo ishte një nga nëntë fëmijët e mbijetuar të Jaakko Asp dhe Beata Elisabet (e lindur Puhakka) Asp. Asp ishte një fëmijë i parakohshëm që ndoqi shembullin e babait të saj dhe shkroi poezi. Ajo u mësoi suedisht nga gjyshja e saj. Kur mbërriti për herë të parë në shkollë, ata e njohën dijet e saj.

Familja u transferua në [[Suomussalmelle]]. Poezia e saj e parë e mbarimit u shkrua atje kur ajo ishte 19 vjeçare. Poezia flet për respektin e saj për babain e saj dhe vendin e saj. Në vitin [[1864]] ajo ndoqi një shkollë private në ''Raahe'' ku u mësoi suedisht. Ajo u shoqërua nga prifti lokal [[Fanny Hethal]]. Ajo u diplomua në vitin [[1866]] kur ishte në shtëpi duke folur me miqtë e saj me letra. Ajo krijoi një revistë të quajtur "Lahja" të cilën ja tregoi vetëm familjes së saj, por u zhvillua për ([[22]] kopje). Vitin e ardhshëm ajo gjeti një të dashur, por ai vdiq nga pneumonia në pranverën e ardhshme.

Publikimi u bë i mundur kur ajo zbuloi revistën "Trollslända" dhe ajo i dërgoi poezitë e saj. Trollslända u shkrua dhe u organizua nga [[Alexandra Gripenberg]], [[Zachris Topelius]] dhe vajza e tij [[Toini Topelius]].

Në [[1871]] Asp filloi të shkruante poezi në filandisht, pasi kishte ndjekur një kolegj të trajnimit të mësuesve në Jyväskylä. <ref name="Ahokas1973">{{cite book|author=Jaakko Ahokas|title=A History of Finnish Literature|url=https://books.google.com/books?id=UoVDEup2yDgC&pg=PA523|year=1973|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-0-87750-172-5|page=108}}</ref>

Asp vdiq në [[Jyväskylä]] në [[1872]] nga tuberkulozi duke lënë përafërsisht ([[100]] poema lirike) nga më të njohurat prej të cilave është "Ninull në një valë". <ref name="Ahokas1973"/> Asp është quajtur "gruaja e parë poete finlandeze". Një biografi e parë e saj nga [[Helmi Krohn]] u botua në vitin [[1912]]. <ref name="SanzScott2014">{{cite book|author1=Amelia Sanz|author2=Francesca Scott|author3=Suzan van Dijk|title=Women Telling Nations|url=https://books.google.com/books?id=8uKaBQAAQBAJ&pg=PA326|date=15 August 2014|publisher=Editions Rodopi|isbn=978-94-012-1112-3|pages=326–}}</ref> Qëkur vdiq disa statuja, janë bërë më shumë biografi dhe libra të poezisë së saj.