Historia e Turkmenistanit: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 10:
[[Skeda:Saparmurat Niyazov in 2002.jpg|thumb|upright|right|[[Saparmurat Niyazov]]]]
[[Skeda:Turkmenistan 10,000 Manat 1996 UNC Banknote.jpg|left|thumb|Portreti i ish presidentit Saparmurat Niyazov është i vendosur edhe në Bankoten e 10,000 Manat-it të vitit 1996]]
Pas pavarësisë Niyazov vazhdoi detyrën si shef i shtetit, duke zëvendësuar komunizmin me një markë unike të nacionalizmit të pavarur qëpërforcohet nga një kult i përhapur i personalitetit. Një referendum i mbajtur në vitin 1994 dhe legjislacioni i vitit 1999 hoqi kërkesat e mëtejshme të rizgjedhjes së mëtutjeshme për president (edhe pse në vitin 1992 ai dominoi plotësisht në zgjedhjet presidenciale në të cilat ai kandidoi), duke e bërë atë në mënyrë efektive president për tërë jetën. Gjatë qëndrimit të tij, Niyazov bëri spastrime të shpeshta të zyrtarëve publikë dhe të organizatave të suprimuara që konsideroheshin kërcënuese. Gjatë epokës '''post-sovjetike''', Turkmenistani ka marrë një pozicion neutral në pothuajse të gjitha çështjet ndërkombëtare. Niyazov largoi vendin nga organizatat rajonale si '''Organizata për Bashkëpunim në Shanghai''', dhe në fund të viteve 1990 ai ka mbajtur marrëdhënie me talebanët, duke kundërshtar shefin e tij në Afganistan, të Aleanca Veriore(Nato). Ai ofroi mbështetje të kufizuar për fushatën ushtarake kundër talebanëve pas 11 shtator 2001. Në vitin 2002 një atentat i dyshuar vrasjeje kundër Niyazov çoi në një valë të re të kufizimeve të sigurisë, shkarkimeve nga puna të zyrtarëve qeveritarë, dhe kufizimeve e vendosura mbi median. Niyazov akuzuoi ish ministri i jashtëm në mërgim '''Boris Shikhmuradov '''se ka planifikuar sulmin.
Mes viteve 2002 dhe 2004, u ngrit një tension serioz në mes Turkmenistanit dhe Uzbekistanit për shkak të mosmarrëveshjeve dypalëshe dhe implikimeve të Niyazov, me mendim që Uzbekistani kishte një rol në tentativë vrasjen e vitit 2002. Në vitin 2004 bëhen një seri e''' traktateve dypalëshe''' për të rivendosur marrëdhënie miqësore. Në zgjedhjet parlamentare të dhjetorit të vitit 2004 dhe janarit të vitit 2005, vetëm partia e Niyazov-it u hoq si pjesmarrës dhe përfaqësues i vetëm, dhe asnjë vëzhgues ndërkombëtarë nuk pjesë në këto zgjedhje.Në vitin 2005 Niyazov ushtroi pushtetin e tij diktatorial duke mbyllur të gjitha spitalet jashtë Ashgabat dhe të gjitha bibliotekat rurale.''' Viti 2006 vëri në dukje intensifikimin dhee tendencat e ndryshimeve të politikave arbitrare, shpenzimet e tepruara të zyrtarëve të lartë, pakësimin prodhimit ekonomik jashtë sektorit të naftës dhe gazit, si dhe izolimin nga organizatat rajonale dhe botërore'''. Kina ishte në mesin e disa kombeve për të cilin shumë pak Turkmen bënin propozime të rëndësishme. Vdekja e papritur e Niyazov-it në fund të vitit 2006 la një vakum të plotë në pushtet, si kultin e personalitetit të tij, krahasuar me atë të ish-presidentit Kim Il Sung të Koresë së Veriut, e që kishte përjashtuar emërtimin e një pasardhësi.Zëvendëskryeministri Gurbanguli Berdimuhamedow, i cili u emërua kreu i përkohshëm i qeverisë, fitoi zgjedhjet e posaçme presidenciale të mbajtura në fillim të shkurtit të vitit 2007. Ai u rizgjodh në vitin 2012 me 97% të votave.<ref>http://www.guardian.co.uk/world/2012/feb/13/turkmenistan-president-wins-election?newsfeed=true</ref>
| |||