Energjia gjeotermike: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
1l2l3k (diskuto | kontribute) v U kthyen ndryshimet e 185.66.129.192 (diskutimet) në versionin e fundit nga Mr Robot. |
||
Rreshti 1:
{{Burimet e ripërtëritshme të energjisë}}
'''Energjia gjeotermike''' është [[energjia termike]] e prodhuar dhe e ruajtur në Tokë. Energjia termike është energjia që përcakton [[temperatura|temperaturën]] e materies. Energjia gjeotermike në [[korja (gjeologji)|koren]] e Tokës e ka origjinën që nga formimi fillestar i planetit dhe nga prishja radioaktive e materialeve <ref name=Dye>Dye, S. T. (2012). Geoneutrinos and the radioactive power of the Earth. Reviews of Geophysics, 50(3).</ref><ref name=Gando>Gando, A., Dwyer, D. A., McKeown, R. D., & Zhang, C. (2011). Partial radiogenic heat model for Earth revealed by geoneutrino measurements. Nature Geoscience, 4(9), 647–651.</ref>. Gradient gjeotermik, i cili është dallimi i temperaturës midis bërthamës së planetit dhe sipërfaqe së tij, përçon vazhdimish energji termike në formë të nxehtësisë nga bërthama në sipërfaqe. Termi ''gjeotermik'' e ka origjinën nga greqishtja ''γη (GE''), që do të thotë tokë, dhe ''θερμος (termos)'', që do të thotë nxehtë.
Nxehtësia e brendshme e Tokës është energjia termike e krijuar nga prishja radioaktive dhe humbja e vazhdueshme e nxehtësisë nga formimi i Tokës
| location=Kembrixh, Angli, Britania e Madhe | year=2002 | edition=2 | pages=136–137 | isbn=978-0-521-66624-4}}</ref>. Temperaturat në kufirin ndërmjet bërthamës-mbështjellësit mund të arrijnë mbi 4000 °C (7,200 °F) <ref>{{citation |doi=10.1038/ngeo.2007.44|title=Core–mantle boundary heat flow|journal=Nature Geoscience|volume=1|pages=25|year=2008|last1=Lay|first1=Thorne|last2=Hernlund|first2=John|last3=Buffett|first3=Bruce A.|bibcode=2008NatGe...1...25L}}</ref>. Temperatura e lartë dhe shtypja në brendësi të Tokës shkakton që disa shkëmbinjë të shkrihen dhe përbërja e ngurtë të sillet plastikisht, si rezultat pjesa e shkrirë e përbërjes së brendëshme të tokës ngrihet lartë pasi është më e lehtë se shkëmbijtë rreth saj. Shkëmbinjtë dhe uji nxehen në kore, ndonjëherë deri në 370 °C (700 °F) <ref>{{Citation|last=Nemzer|first=J|title=Geothermal heating and cooling|url=http://www.geothermal.marin.org/}}</ref>.
Nga [[Burimi termal|burimet e termale]], energjia gjeotermike është përdorur për banje që nga kohërat [[paleoliti]]ke dhe për ngrohjen e hapësirave që nga kohët e lashta romake, por ajo tani është më mirë e njohur për prodhimin e energjisë elektrike. Në të gjithë botën, 11.700 megavat (MW) e energjisë gjeotermike ishte në përdorim në vitin 2013 <ref>{{Citation|url=http://www.bp.com/en/global/corporate/about-bp/energy-economics/statistical-review-of-world-energy/review-by-energy-type/renewable-energy/geothermal-capacity.html |title=Geothermal capacity | About BP | BP Global |publisher=Bp.com |accessdate=2014-11-15}}</ref>. Një shtesë prej 28 gigavat e kapacitetit të drejtpërdrejtë të ngrohjes gjeotermale është instaluar për ngrohjen qendrore, ngrohje të hapësirave, banja, procese industriale, destilim dhe aplikimet bujqësore në vitin 2010
{{Citation
| first1=Ingvar B. | last1=Fridleifsson
| first2=Ruggero | last2=Bertani
| first3=Ernst | last3=Huenges
| first4=John W. | last4=Lund
| first5=Arni | last5=Ragnarsson
| first6=Ladislaus | last6=Rybach
| date=2008-02-11
| title=The possible role and contribution of geothermal energy to the mitigation of climate change
| conference =IPCC Scoping Meeting on Renewable Energy Sources
| editor = O. Hohmeyer and T. Trittin
| location = Luebeck, Germany
| pages = 59–80
| url = http://www.iea-gia.org/documents/FridleifssonetalIPCCGeothermalpaper2008FinalRybach20May08_000.pdf
| accessdate = 2009-04-06
}}</ref>.
== Historia ==
[[Skeda:Oldest geothermal.jpg|thumb|right|Pishina më e vjetër që furnizohej me ujë të nxehtë, i ndërtuarn gjatë [[Dinastia Çin|Dinastisë Çin]] në shekullin e 3të pes.]]
Line 20 ⟶ 37:
| url =http://geoheat.oit.edu/bulletin/bull28-3/art3.pdf
| accessdate =2009-04-12
}}</ref> linja e poshtme e gjelbër është prodhimi i realizuar.<ref name="IPCC" />]]
[[Burim termal|Burimet termale]] janë përdorur për larje të paktën që nga kohërat e [[paleoliti]]t <ref>
[[Burim termal|Burimet termale]] janë përdorur për larje të paktën që nga kohërat e [[paleoliti]]t . Banja më e vjetër që njihet është pishina prej guri në malin Lisan të Kinës, i ndërtuar gjatë Dinastisë Çin, në shekullin e 3të pes, në të njëjtën kvend ku më vonë u ndërtua pallati i Huaqing Chi. Në shekullin e parë, romakët pushtuan [[Aquae Sulis]], tani [[Bath, Somerset]], Angli, dhe përdorën burimet termale atje për të furnizuar banjot publike dhe ngrohje. Pagesat e hyrjes për këto banja ndoshta paraqesin përdorimin e parë komercial të energjisë gjeotermale. Sistemi i ngrohjes qendrore gjeotermike më i vjetër në botë në [[Chaudes-Aigues]], Francë, ka funksionuar që nga shekulli i 14-të <ref name="utilization">▼
{{Citation
| last = Cataldi | first = Raffaele
| date =gusht 1992
| title =Review of historiographic aspects of geothermal energy in the Mediterranean and Mesoamerican areas prior to the Modern Age
| periodical =Geo-Heat Centre Quarterly Bulletin
| publication-place =Klamath Falls, Oregon
| publisher =Oregon Institute of Technology
| volume =18
| issue =1
| pages = 13–16
| url =http://geoheat.oit.edu/pdf/bulletin/bi046.pdf
| accessdate =1 nëntor 2009
▲
{{Citation
| last = Lund | first = John W.
| |||