'''Protoni''' (nga [[Greqishtja|greq.]] ''πρῶτον'', proton = i pari) është një [[Grimca nënatomike|grimcë e qëndrueshme nënatomike]] me [[Ngarkesa elektrike|ngarkesë elektrike]] pozitive që mund të jetë i lirë ose i lidhur me një [[Bërthama atomike|bërthamë atomike]], dhe me [[Masa atomike|masë]] 1,836 herë më të madhe se e [[elektroni]]t. Protonet gjenden ne berthamenbërthamën e [[atomi]]t se bashku me [[Neutroni|neutronet]]. Për çdo bërthame te elementeve kimike , numri i protoneve është gjthmonegjithmonë i njejtenjëjte dhe percaktonpërcakton vetitevetitë e njenjë atomi ; ky numër është numri atomik i elementit. NjeNjë proton i vetem është berthamabërthama e njenjë atomi te zakonshemzakonshëm [[hidrogjeni]] ; si i tille është i ngjashemngjashëm me [[joni]]n e hidrogjenit (H+). Protonet dhe neutronet janë [[Nukleoni|nukleone]], te ciletcilët mund te lidhen nga [[forca atomike]] ne njenjë berthamebërthame atomike. [[Kundërlënda]] e protonit është [[antiprotoni]], i cili ka ngarkesenngarkesën e njejtenjëjte me protonin por shenje te kundertkundërt. Protonet mund te shnderrohenshndërrohen ne neutrone nga [[kapja e elektronit]] ; ngaqengaqë neutronet janë me te rende se protonet, kjo ecuri nuk ndodh vetvetiu por vetemvetëm kur ushtrohet energji.
Protonet perdorenpërdoren si predha ne pershpejtimetpërshpejtimet e grimcave për te krijuar dhe studiuar reagimet e berthamavebërthamave atomike. Ata janë perberesitpërbërësit kryesore te [[Rrezja kozmike|rrezeve paresoreparësore kozmike]] dhe janë nder produktet e [[Shpërbërja radioaktive|shpërbërjes radioaktive]] (shih [[radioaktiviteti]]) dhe reagimeve berthamorebërthamore.
Protoni benbën pjese ne familjen e [[Barioni|barioneve]].
