Gjuha sorbiane: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
No edit summary
Rreshti 12:
|sil = wen
}}
'''Sorbianishtja''' apo (Serbšcina, gjermanisht: Sorbisch) është një gjuhë që i përket [[Grupi Sllav|grupit të gjuhëve sllave]] të veriperëndimit gjithashtu është në grupin e gjuhëve indo-evropiane. Kjo është gjuhë e vjetër sllave e [[Elba|Elbës]] e cila flitet ende sot në Lausitz, krahinë historike e [[Njësitë federative të Gjermanisë|Länderit]] të [[Saksonia|Saksonisë]] dhe [[Brandenburgu]]t. Kjo gjuhë flitet nga 45,000 folës.
 
Ekzistojnë dy gjuhë të shkruara, secila me dialekt tjetër:
Rreshti 22:
Ndërsa sorbianishtja e poshtme në të kundërtën është fonetikisht afër polonishtes dhe ka një leksik të lidhur çek dhe gjerman.<ref>[http://web.archive.org/web/20120212191519/http://www.uni-leipzig.de/~sorb/seiten/eng/03/language.html Rreth Gjuhës Sorbiane], nga Helmut Faska, Universiteti i Leipzig-ut
(English)</ref>
 
Është një gjuhë regjionale e Gjermanisë e njohur nga karta evropiane për gjuhët rajonale ose të pakicave.
Kjo gjuhë është e përdorur në shenjat rrugore në qytetin e Lausitzit.
Minoriteti Sorbianë është i izoluar dhe i ndarë në dy bashkësi fetare që vazhdojnë të jenë edhe sot, njëra katolike dhe tjetra ungjillore, gjuha sorbiane ndryshon nga fshati në fshat.
[[Skeda:Location LUS2.svg|parapamje|djathtas|250px|Vendodhja e Lausitzit në hartë]]
[[Skeda:Bautzen_Ortsschild.jpg|parapamje|djathtas|250px|Shenjë dy gjuhëshe në Bautzen]]
Line 37 ⟶ 38:
 
=== Veçoritë gramatikore ===
Kjo gjuhë ka shtatë rasa :
# emërore
# gjinore
# dhanore
# kallëzore
# instrumentale
# vendore
# thirrore
 
Ka gjithashtu tri forma foljore, domethënë njëjës, të dyfishtë dhe shumës :
* ''ruka'': dora (njëjës)
* ''ruce'': dy duar (dyfishtë)
* ''ruki'': më shumë se dy duar (shumës)
Një formë e vjetër folje ( sintetike), u zhduk në gjuhët e tjera të grupit sllav perëndimorë ndërsa është ruajtur në sorbianishten e epërme, por është zhdukur pothuajse e tëra në sorbianishten e poshtme megjithatë ata ruajtën rrënjën e foljes. Gjithashtu ata ruajnë karakteristika të formave foljore të vjetëravjetra të gjuhës si ajo e dyfishtë.
Përkthimi i Biblës dhe krijimi i një literature të pasur i lejon sorbianishtës së epërme të vazhdonte qëndrueshmërinqëndrueshmërinë në skenën evropiane.
 
Aktualisht janë futur projekte në parashkollore në qytetin e Lausitzit për të ruajtur këtë gjuhë. Lausitzi është i ndarë në një rajon të quajtura Zupas por këto rajone nuk kanë vlerë administrative ose politike. Ato ekzistojnë vetëm në Bashkimin e Shoqatave Sorbiane në Domowina.
 
== Shiko edhe ==
* [[Gjuhësia]]
* [[Lista e gjuhëve]]
* [[Gjuhët sllave]]
* [[Gjuhët indo-evropiane]]
 
== Lidhje të jashtme ==
Line 67 ⟶ 69:
 
[[Kategoria:Sllavët e perëndimit]]
[[Kategoria:Gjuhë|Sorbiane]]
[[Kategoria:Gjuhët sllave|Sorbiane]]