[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Hatake (diskuto | kontribute)
Hatake (diskuto | kontribute)
Rreshti 40:
Kaloi në [[Shekulli XIV|shek. XIV]] nën sundimin e Balshajve. Ishte e dëgjuar për punimin e hekurit, të shpatave, të mëndafshit, për nxjerrjen e kripës etj.{{Cn}}
 
=== Sanxhaku i Vlorës ===
OsmanëtNga viti 1481 deri në vitin 1538 sanxhaku i Vlorës është mbajtur për një "Serhad sançagi" dhe autoriteti i tij më i lartë si një "serhad bej" (serhad = turq. kufi). Sanxhakbeu ishte komandant i trupave turke të sanxhakut, sidomos të zonës bregdetare midis Durrësit e pushtuanPrevezës; këtësepse zonëatë kohë, administrata civile e përfaqsuar nga kadiu, kishte një peshë shumë[[1417]]të vogël dhe kjoVlora zonëishte ofrontenën portinurdhrat e parëmarinës (pushtuarKapidan-i prejDerga-it). tyreKur [[Sulejmani Adriatik.I|Sulejmani i Madh]], shekujtgjatë eudhëtimit mëvonshëm utij edheShqipëri qendër(1538), sanxhakuorganizoi administratën civile, sanxhaku i ciliVlorës u trashëguavu gatinën varësinë e zyrës së vezirit të madh. Sanxhakbeu quhej tani përfaqsues i Sulltanit (mëkëmbës). Këtë post e kanë mbajtur dhe trashëguar thuajse pa ndërprerje (nga 1481 deri në 1828) jo vetëm "de jure", por edhe "de facto" nga [[VloratVlorajt]]<ref>Vlora E., oxhaku[[Kujtime i1885-1925 qytetit(Eqrem bej Vlora)|''Kujtime 1885-1925'']], Tiranë: IDK, 2003. fq. 37-38. ISBN 99927-780-6-7</ref>.

Më [[1531]], kur sanxhakbej ish Kara Sinan Pashë Vlora, Sulltan Sulejmani i Madh vizitonte zonën dhe më gurët e Aulonës u ndërtua një kala afër detit (në vendin e stadiumit të sotëm) me trajtë 8-këndëshe, e përshtatur për artilerinë. Brenda kishte kulla 7-katesh e banesa. Mendohet se është projektuar nga arkitekt Sinani.{{Cn}}Kalaja njihet edhe si Kalaja e Skelës. Historiani turk Evlija Çelebiu e konsideronte Kalanë e Skelës si një nga mrekullitë e arkitekturës osmane dhe në të njëjtin nivel me Kullën e Selanikut. Zona në të cilën ishte e ndërtuar Kalaja e Skelës u deklarua Monument kulture në vitin [[1963]]. Në vitin [[1997]], KKRT e qytetit Vlorë dha leje ndërtimi edhe për këtë zonë të qytetit. Në vitin [[2000]] gjatë punimeve për hedhjen e themeleve të një pallati shumëkatësh u zbuluan pjesë të themeleve të Kalasë së Skelës. Ndërtimi vazhdoi dhe nuk u krye asnjë studim i materialit arkeologjik të zbuluar.<ref>Kalaja e Skelës : Në gropën e zezë të pallateve. Datë 17.04.2006 [http://www.shekulli.com.al www.shekulli.com.al]</ref> Një ndërtesë tjetër që shpreh lulëzimin kulturor është edhe [[Xhamia e Muradies]] [[1542]]. Në [[Shekulli XVII|shek. XVII]]-[[Shekulli XVIII|XVIII]] qyteti u bë përsëri një qendër e rëndësishme ekonomike-tregtare dhe port eksporti e importi. Ali Pasha e mori me [[1812]].{{Cn}}
 
Vlora ishte kryeqyteti i parë i Shqipërisë së pavarur. Me [[28 nëntor]] [[1912]] këtu Kuvendi Kombëtar shpall Pavarësinë në Sarajet e [[Vlorat|Vlorajve]] dhe formoi qeverinë me [[Ismail Qemali|Ismail Qemal Bej Vlorën]] në krye. Por në dhjetor [[1914]] u pushtua nga italianët. Më [[1920]] u krijua komiteti "Mbrojtja Kombëtare", i cili organizoi forcat që morën pjesë ne [[Lufta e Vlorës]] dhe pushtuesit italiane të thyer u detyruan të pranojnë tërheqjen më [[2 shtator]] [[1920]]. Qyteti kishte 4.000 banore, ai vijoi të ishte vatër e lëvizjes atdhetare e demokratike. Me rastin e varrimit të Avni Rustemit më [[30 prill]] [[1924]], u ngrit komiteti i cili organizoi kryengritjen e cila çoi në Revolucionin e qershorit [[1924]]. Në nëntor u hap shkolla e mesme tregtare. U çlirua më [[15 tetor]] [[1944]]. Gjate periudhës komuniste qyteti u rrit në sipërfaqe dhe në numër duke arritur 72000 banore në [[1989]].