Abdi bej Toptani: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Hatake (diskuto | kontribute)
No edit summary
Hatake (diskuto | kontribute)
No edit summary
Rreshti 1:
{{Kutia Politikan|Emri=Ndoc Çoba|Figura=Ndoc Çoba.jpg|Madhësia e Figurës=250px|Detyra=Ministër i Financave|Fillimi i afatit=30 janar 1920|Mbarimi i afatit=Nëntor 1920|Paraardhësi=[[Fejzi bej Alizoti]]|Pasardhësi=[[Tefë Curani]]|Detyra2=Kryetar i Bashkisë së Shkodrës|Fillimi i afatit2=27 gusht 1937|Mbarimi i afatit2=24 Qershor 1939|Paraardhësi2=[[Zenel Prodani]]|Pasardhësi2=[[Mark Kakarriqi]]|Datëlindja=[[27 Shtator]] [[1870]]|Vendlindja=[[Shkodra|Shkodër]],(Vilajeti i Shkodrës [[Perandoria Osmane]])|Datëvdekja=[[6 Mars]] [[1945]]|Vendvdekja=[[Albania|Shqipëri]]|Kombësia=Shqiptarë|Profesioni=Shtetar, Ekonomist, Publicist|Partia=Lëvizja e Legalitetit, pas 21 nëntorit 1943|Feja=i krishter katolik|Bashkëshortja=Shaqe Shiroka|Fëmijë=av. Karlo Çoba}}
{{Biografia-Box
 
|Emri Mbiemri = Abdi Toptani<br />Nënshkrues i Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë<br /><br />Ministër i Financave [[1912]]-[[1914]]<br /><br />Ministër i Bujqësisë dhe Industrisë
|FOTO = [[Skeda:Abdi Toptani.jpg|250px]]
|Emri = Abdi
|Mbiemri = Toptani
|Emri Alt =
|Prof = Politikan
|DL = [[1864]]
|VL = [[Tirana|Tiranë]]
|DV = [[1942]]
|VV = [[Tirana|Tiranë]]
|Nacion = [[Shqiptar]]
|}}
'''Abdi bej Toptani''' ([[1864]]-[[1942]]), veprimtar i çështjes kombëtare, prijës çetash, [[Nënshkruesit e Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë|firmëtar]] i [[Deklarata e Pavarësisë së Shqipërisë|Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë]] dhe ministër Financash në qeverinë e parë, pjesëtar i Këshillit të Naltë dalur nga [[Kongresi i Lushnjes|Kongresi i Lushnjës]].
 
== Jeta ==
 
Lindi në Tiranë në oxhakun e me[[Toptanajt|Toptanve]], ndikimi biri Shqipërisëi së Mesme, atë tëAdem beut<ref>[[ToptanajtLec Shllaku|ToptanveShllaku L]]., ''Pema gjenealogjike e Familjes se Skenderbeut'', Gazeta Shqiptare, 9 nëntor 2002.</ref> dhe Qamile hanëmit<ref>Toptani G., ''Ju rrëfej gjyshin tim Abdi beun,'' intervistoi Ani Jaupaj, Panorama, 24 shtator 2012.</ref>. Kreu shkollën fillore (mejtepin) në vendlindje, ndërsa të mesmen në Stamboll. Kthehet në atdhe më 1895.
 
KushëriPër i parë me [[Esad pashë Toptani]]n, por i ndarë meshkak, për divergjencadivergjencave politike. Kështuqë,oxhaku dera e madhe ei Toptanve u nda pothuaj në dy pjesë: njënjëri krah me Esad Pashën e tjetratjetri me Abdinë, [[Refik bej Toptani|Refikun]] e [[Murad bej Toptani|Muratin]].
 
Organizoi forcat kryengritëse kundër osmanëve në [[Shëngjergj (Tiranë)|Shingjergj]] dhe Shupal në korrik 1912, me 6 bastisën depon e [[Shijaku|Shijakut]] ku pajisen me armë e municion e me 8 marrin në dorë Krujen[[Kruja|Krujën]]. Me të marrun [[Shkupi]] nga krenët e revoltës së Kosovës me në krye [[Hasan Prishtina|Hasan Prishtinën]] e [[Bajram Curri]]n, shkon me një nga dera e Gjonmarkajve të Mirdites dhe [[Mustafa Kruja|Mustafa Krujën]] të koordinonin levizjet por pakti me kërkesat e H. Prishtinës tashmë ishte nënshkruar.

Bashkëpunon me Imzot [[Nikollë Kaçorri]]n dhe Mustafa Krujën në qarqet patriotike në qarkun e Durrësit (''kjo prefekturë përfshinte pesë ndënprefektura: Durrsi vetë me pak katunde, Kavajen, Tiranen e Krún'')<ref>«Shqiptari» i 1912-s e shqiptarizma në qarkun e Durrsit, Mustafa Kruja; marrë nga «Shêjzat» 1973</ref>.

Në nëntor 1912 priti në Durrës [[Ismail Qemali]] dhe e shoqëroi atë deri në Vlorë, ku mori pjesë në ngritjen e flamurit firmoi aktin e pavarësisë me siglën “''Abdi''”. U zgjodh ministër i Financave në qeverinë e parë shqiptare.
 
Me ardhjen e Princ Vidit më 1914, caktohet ministër i Bujqësisë dhe Industrisë. Viti 1915 Abdi Toptanin e gjen jashtë atdheut, në organizimet patriotike të shqiptarëve në Zvicër.
 
Në [[Kongresi i Lushnjes|Kongresin e Lushnjes]], ishte nga aktivistët kryesorë dhe për këtë u zgjodh antar i Këshillit të Lartë së bashku me [[Aqif Pashë Elbasani|Aqif pashë Elbasani]]n, Imzot [[Luigj Bumçi]]n dhe dr. [[Mihal Turtulli]]n. Përkrahu kryengritjen e marsit 1922 udhëhequr nga [[Bajram Curri]] e [[Elez Isuf Ndreu]], për të cilën u dënua me vdekje, por falë protestuesve, u lirua. Vitin e festimit të 30 vjetorit të shpalljes së pavarësisë, evenimetit historik ku ai mori pjesë, më 1942, Toptani vdiq në Tiranë.
 
== Pasardhësit ==
[[Skeda:Busti i Abdi Toptanit.jpg|parapamje|150px|left|Busti i Abdi Toptanit]]
 
Line 38 ⟶ 33:
[[Kategoria:Atdhetarë shqiptarë]]
[[Kategoria:Njerëz nga Tirana]]
[[Kategoria:ShqiptarëMyslimanë myslimanëshqiptarë]]