[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
rishkrim, ndarje, lende, burime
Rreshti 1:
[[Skeda:Nonda Bulka.jpg|thumb|200px]]
'''Nonda Bulka''' ([[Leusë]], [[1906]] - [[Tirana|Tiranë]], [[14 Nëntor|14 nëntor]] [[1972]]) ka qenë publicist, shkrimtar e përkthyes shqiptar.
'''Nonda Bulka''' është një ndër shkrimtarët e parë të [[Vitet 1930|viteve `30]] që me krijimet e tij solli kritikën e protestën e hapur kundër regjimit të Zogut, demaskimin e shoqërisë së prapambetur feudale, një qëndrim të prerë antiklerikal si dhe denoncimin e politikës imperialiste të kohës, motive këto që më pas u trajtuan pothuaj nga të gjithë autorët e rinj të viteve `30 e sidomos nga Migjeni. Nëpërmjet fejtonit e skicës, Nonda Bulka arriti të bëjë përgjithsime me vlerë. Duke qënë nën ndikimin e drejtpërdrejtë të lëvizjes demokratike të kohës dhe i ushqyer nga idetë revolucionare, ai e mohoi të vjetrën, reaksionaren në fushën politike e shoqërore, në planin kombëtar e ndërkombëtar me anë të një satire therëse.
 
== Biografia ==
Proza e tij ka trashëguar tiparet më të mira të satirës sonë, sidomos asaj pamfletike, duke e zhvilluar atë më tej. Me anë të humorit ky shkrimtar arrin të trajtojë shqetësimet e veta, që janë edhe ato të kohës, dhe krijon tek lexuesi emocione e nënqeshje të hidhura për probleme që lidhen me jetën e vështirë të vegjëlisë, me rrugën e zhvillimit të kulturës kombëtare, me luftën imperialiste, me klerin e fenë, me normat morale patriarkale e të vjetëruara etj. N. Bulka është tipi i gazetarit që nuhat menjëherë problemet më nevralgjike të jetës së përditshme shoqërore dhe shpërthen me ironi e sarkazëm, por si një temperament i rrëmbyer, me gjaknxehtësi. Ky shpërthim jo gjithmonë mund të barazohet me revoltën ose protestën e fuqishme. Skicat, fejtonet dhe shkrimet më të mira të tij janë : "Vija e vdekjes". "Intervistë me Shën Pjetrin, "„Kujtime tragjikomike", "Kur piqet Muhameti me Krishtin" , "Përralla abisine" , "Gjysëm ose italian" , "Mësim gjeografie" etj.
Lindi në fshatin Leusë pranë [[Përmeti|Përmetit]]. Studimet e para i mori në vendlindje, të mesmet në [[Liceu Kombëtar i Korçës|Liceun frëng]] të [[Korça|Korçës]]. Vijoi shkollimin e lartë në Francë për drejtësi, me anë të një burse shtetërore. Pas kthimit në atdhe punoi si mësues në Korçë, [[Elbasani|Elbasan]] dhe [[Tirana|Tiranë]]<ref>''Gazetare dhe publiciste shqiptare. Fjalor enciklopedik'', red. Sejdin Cekani, Tirana 2005, ISBN 99943-678-5-4</ref>.
 
== Shkrime ==
Bulka ashtu si [[Migjeni]] më vonë, do të pasqyrojë në krijimtarinë e tij mjerimin, zymtinë, e jetës së vegjëlisë shqiptare me krijime tronditëse si "Mëm` e bir" , "Lipësi" , "Njeriu misterioz" etj, duke demaskuar padrejtësinë shoqërore pa kërkuar mëshirë. Për energjinë dhe shpejtësinë, me të cilën ai iu përgjigj kërkesave të ditës, për shumllojshmërinë, e problemeve që trajtoi, për qartësinë e mendimit ai dallohet nga shumë bashkohës të tij. Por disa herë ai s'arriti të shmangte përsëritjet e disa motiveve e temave dhe nuk i shpëtoi një fryme të plotë mohuese e ndonjë toni pesimist. Në tërësinë e veprës së tij publicistike ndihet e tërë koha, gjithë realiteti, por sidoqoftë ajo mbetet brenda kufijve të fejtonit e skicës, ashtu si ajo e [[Qemal Stafës]] dhe V. Stafës. Në to më tepër revoltë se konflikt artistik, por lëvrimi i tyre pati rëndësi për zhvillimin e mëtejshëm të prozës artistike. Kjo krijimtari, duke formuar tiparet, qoftë edhe fillestare të një letërsie militante, solli në tregim temën e ditës, ndihmesën për thellimin e realizmit kritik dhe për afrimin gjithnjë e më shumë të letërsisë me jetën, të gjuhës së saj me gjuhën e gjallë e të përditshme.
Është një ndër shkrimtarët e parë të [[Vitet 1930|viteve `30]] që me krijimet e tij solli kritikën e protestën e hapur kundër regjimit të [[Mbreti Zogu I|Zogut]], tema të cilat më pas u trajtuan pothuaj nga të gjithë autorët e rinj të viteve `30 e sidomos nga [[Migjeni]].
 
Proza e tij ka trashëguar tiparet e satirës pamfletike, duke e zhvilluar atë më tej. Me anë të humorit arriti të trajtonte shqetësimet e veta, që janë edhe ato të kohës. Skicat, fejtonet dhe shkrimet më të mira të tij janë: "''Vija e vdekjes''", "''Intervistë me Shën Pjetrin''", "''Kujtime tragjikomike''", "''Kur piqet Muhameti me Krishtin''" , "''Përralla abisine''" , "''Gjysëm ose italian''" , "''Mësim gjeografie''" etj.
 
Bulka ashtu si [[Migjeni]] më vonë, do të pasqyrojëpasqyroi në krijimtarinë e tij mjerimin, zymtinë, e jetës së vegjëlisë shqiptare me krijime tronditëse si "''Mëm` e bir''" , "''Lipësi''" , "''Njeriu misterioz''" etj, duke demaskuar padrejtësinë shoqërore pa kërkuar mëshirë. Për energjinë dhe shpejtësinë, me të cilën ai iu përgjigj kërkesave të ditës, për shumllojshmërinë, e problemeve që trajtoi, për qartësinë e mendimit ai dallohet nga shumë bashkohës të tij. Por disa herë ai s'arriti të shmangte përsëritjet e disa motiveve e temave dhe nuk i shpëtoi një fryme të plotë mohuese e ndonjë toni pesimist. Në tërësinë e veprës së tij publicistike ndihet e tërë koha, gjithë realiteti, por sidoqoftë ajo mbetet brenda kufijve të fejtonit e skicës, ashtu si ajo e [[Qemal Stafa|Qemal Stafës]] dhe V. Stafës. Në to gjendet më tepër revoltë se konflikt artistik, por lëvrimi i tyre pati rëndësi për zhvillimin e mëtejshëm të prozës artistike. Kjo krijimtari, duke formuar tiparet, qoftë edhe fillestare të një letërsie militante, solli në tregim temën e ditës, ndihmesën për thellimin e realizmit kritik dhe për afrimin gjithnjë e më shumë të letërsisë me jetën, të gjuhës së saj me gjuhën e gjallë e të përditshme.
 
=== Përvetësim i pronës intelektuale ===
Më 2016 përkthyesja [[Klio Evangjeli]] pohoi se veprën "[[Evgjeni Grande]]" të [[Honore de Balzak|Balzakut]], të përkthyer prej saj dhe të dorëzuar tek [[Shtëpia Botuese Naim Frashëri|shtëpia botuese "Naim Frashëri"]] tek shkrivania e drejtorit [[Sotir Caci]], qe botuar sikur ishte përkthyer nga Nonda Bulka<ref>K. Evangjeli, ''Si ma vodhën Balzakun Sotir Caci dhe Nonda Bulka'', Panorama, 10 maj 2016.</ref>.
 
== Proza ==
Line 16 ⟶ 25:
* ''Legenda e nje fisi'' 1966
 
== BibliografiaReferenca ==
<references />
# ''Gazetare dhe publiciste shqiptare. Fjalor enciklopedik'', red. Sejdin Cekani, Tirana 2005, ISBN 99943-678-5-4
# [http://www.letersia.fajtori.com/Letersi/E_Pavaresise/Nonda_Bulka/ Biografia e shkrimtarit]
 
{{DEFAULTSORT:Bulka, Nonda}}