Enver Hoxha: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Udha (diskuto | kontribute) Block Evasion |
Bibëri (diskuto | kontribute) U kthye versioni 1837230 i bërë nga Udha (diskutimet) zhberje e zhberjes dhe iu riktheva hyrjes se keqshkruar Etiketa: Undo |
||
Rreshti 12:
| Pasardhësi = [[Ramiz Alia]]
| Detyra2 = Kryeministër i Shqipërisë
| Fillimi i afatit2 =
| Mbarimi i afatit2 =
| Paraardhësi2 = [[Ibrahim
| Pasardhësi2 = [[Mehmet Shehu]]
| Detyra3 = Ministër i
| Fillimi i afatit3 = 23 tetor, 1944
| Mbarimi i afatit3 = 24 shtator, 1953
| Paraardhësi3 =
| Pasardhësi3 = [[Beqir Balluku]]
| Detyra4 = Ministër i Punëve të Jashtme
| Fillimi i afatit4 =
| Mbarimi i afatit4 =
| Paraardhësi4 = [[Omer Nishani]]
| Pasardhësi4 = [[Behar Shtylla]]
Rreshti 29:
| Vendlindja = [[Gjirokastër]], [[Vilajeti i Janinës]], [[Perandoria Osmane]]
| Datëvdekja = [[11 prill]] [[1985]]
| Vendvdekja =
| Kombësia = Shqiptar
| Profesioni = Politikan
Rreshti 37:
| Feja = Ateist
}}
'''Enver Hoxha''' ([[16 tetor]]<ref name=":2" /><ref>B. Fevziu, ''Enver Hoxha,'' Tiranë: UET Press, 2011. ISBN 978-99956-39-35-1 "Në Arkivin Qëndror të Shtetit në Tiranë, për Enver Hoxhën, janë shënuar 5 ditëlindje të ndryshme. Regjistri i bashkisë Gjirokastrës, nr. 6, fleta 75 shënimet për lagjen “Teqe-Meçite-Hazmurat”, shënon se Enver Hoxha, ka lindur më 12 maj 1908. Shënimi sqaron se prindërit e tij janë Halil (babai) dhe Gjylo (nëna)”. Në Liceun e Korçës, Hoxhës i janë shënuar dy ditëlindje: 17 qershor dhe 3 tetor (vitet 1929 e 1930). Në Francë, figuron me ditëlindje 3 tetor ndërsa gazeta Bashkimi 1946 vendoste si ditëlindje 3 shtatorin. 16 Tetori, ditëlindja që ai festonte vetë u bë publike në gazetën Bashkimi më 16 tetor 1947."</ref> [[1908]] - [[11 prill]] [[1985]]) ishte një politikan [[komunizmi|komunist]] shqiptar që shërbeu si kreu i shtetit shqiptar nga viti [[1944]] deri në vdekjen e tij, si Sekretar i Parë i [[Partia e Punës e Shqipërisë|Partisë së Punës së Shqipërisë]]. Ai ishte kryetari i [[Fronti Demokratik i Shqipërisë|Frontit Demokratik të Shqipërisë]] dhe komandant i përgjithshëm i forcave të armatosura nga viti 1944 deri në vdekjen e tij. Shërbeu si [[Lista e Kryeministrave të Shqipërisë|Kryeministër i Shqipërisë]] 1944-1954 dhe në kohë të ndryshme ka shërbyer si ministër i Punëve të Jashtme dhe i Mbrojtjes.
+
'''Enver Halil Hoxha''' ([[16 tetor]] [[1908]] - [[11 prill]] [[1985]]) njohur edhe si "Shoku Enver" dhe "Xhaxhi Enver" ishte udhëheqësi [[komunizmi|komunist]] i [[Shqipëria|Shqipërisë]] nga viti [[1944]] deri në vdekjen e tij në vitin [[1985]], si [[Sekretar i Parë]] i [[Partia e Punës e Shqipërisë|Partisë së Punës së Shqipërisë]]. Ai ishte kryetar i [[Fronti Demokratik i Shqipërisë|Frontit Demokratik të Shqipërisë]] dhe komandant i përgjithshëm i forcave të armatosura nga viti 1944 deri në vdekjen e tij. Ai shërbeu si [[Lista e Kryeministrave të Shqipërisë|Kryeministër i Shqipërisë]], 1944-1954 dhe në kohë të ndryshme ka shërbyer si ministër i jashtëm dhe si ministër i mbrojtjes.
−
U bë anëtar i Partisë Komuniste të Shqipërisë pas formimit të saj më 1941, kurse më 1943 u zgjodh sekretar i parë i saj. Me ndihmën e jugosllavëve [[Miladin Popoviq]] e [[Dushan Mugosha]], drejtoi luftën e partizanëve kundër pushtuesve italianë e më pas edhe kundër nazistëve gjermanë derisa Shqipëria u çlirua në nëntor 1944.
+
I lindur në Gjirokastër më 1908, ai punoi fillimisht si mësues, por pas pushtimit të Shqipërisë nga Italia fashiste ai u përjashtua prej pune pasi refuzoi t'i bashkohej [[Partia Fashiste Shqiptare |Partisë Fashiste Shqiptare]] të krijuar nga pushtuesit italianë. U bë anëtar i Partisë Komuniste të Shqipërisë pas formimit të saj më 1941, kurse më 1943 u zgjodh sekretar i parë i saj. Luftoi në krye të partizanëve kundër pushtuesve italianë e më pas edhe kundër nazistëve gjermanë derisa Shqipëria u çlirua në nëntor 1944 krejtësisht me forca të veta, për dallim prej vendeve tjera europiane që u çliruan nga amerikanët ose sovjetikët.
−
Gjatë sundimit të tij ai rindërtoi vendin e shkatërruar nga [[Lufta e Dytë Botërore]], ndërtoi infrastrukturën, ndërtoi industrinë, ndërtoi hidrocentrale dhe termocentrale të shumta. U mundua që Shqipërinë ta bëjë të pavarur ekonomikisht nga shtetet tjera. Ai forcoi ushtrinë dhe e pajisi me armatim e avionë luftarakë modernë në mënyrë që vendi të mbrohej nga sulmet e jashtme, në radhë të parë nga shtetet fqinje si [[Jugosllavia]] dhe [[Greqia]] - sidomos kjo e fundit që kishte pretendime territoriale ndaj Shqipërisë së Jugut dhe që zyrtarisht akoma ishte në gjendje lufte me të. Enver Hoxha arriti ta zhdukte analfabetizmin i cili në vitin 1939 ishte 90-95%. Në kohën e tij u njësua gjuha shqipe, u ndërtuan shkolla, u hapën [[Universiteti i Tiranës]] dhe [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]]. Për më tepër u bë emancipimi i femrës shqiptare dhe u zhduk [[gjakmarrja]].
+
Gjatë sundimit të tij ai rindërtoi vendin e shkatërruar nga [[Lufta e Dytë Botërore]], ndërtoi infrastrukturën, ndërtoi industrinë, ndërtoi hidrocentrale dhe termocentrale të shumta. U mundua që Shqipërinë ta bëjë të pavarur ekonomikisht nga shtetet tjera. Ai forcoi ushtrinë dhe e pajisi me armatim e avionë luftarakë modernë në mënyrë që vendi të mbrohej nga sulmet e jashtme, në radhë të parë nga shtetet fqinje si [[Jugosllavia]] dhe [[Greqia]]- sidomos kjo e fundit që kishte pretendime territoriale ndaj Shqipërisë së Jugut dhe që zyrtarisht akoma ishte në gjendje lufte me të. Enver Hoxha arriti ta zhdukte analfabetizmin i cili në vitin 1939 ishte 90-95%. Në kohën e tij u njësua gjuha shqipe, u ndërtuan shkolla, u hapën [[Universiteti i Tiranës]] dhe [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]]. Për më tepër u bë emancipimi i femrës shqiptare dhe u zhduk [[gjakmarrja]].
Periudha 40 vjeçare e sundimit të tij, u karakterizua edhe nga eliminimi i opozitës, dënimet e kundërshtarëve të tij politikë me vdekje ose burgime të gjata dhe dëbimet e familjeve të tyre nga shtëpitë ku jetonin dhe [[Internimi|internimet]] e tyre në fshatra të thella, ku kontrolloheshin rreptësisht nga policia dhe [[Sigurimi i Shtetit]] (policia sekrete). Gjithashtu, [[diktatura komuniste]], u karakterizua nga [[Metoda staliniste|metodat staliniste]] të asgjësimit të bashkëpunëtorëve të tij, që kërcënonin pushtetin e tij personal.
== Rinia ==
[[Skeda:Hoxha femij.jpg|parapamje|left|150px|Hoxha në fëmijëri]]
U lind më 12 maj<ref>B. Fevziu, ''Enver Hoxha,'' Tiranë: UET Press, 2011. ISBN 978-99956-39-35-1 "Në Arkivin Qëndror të Shtetit në Tiranë, për Enver Hoxhën, janë shënuar 5 ditëlindje të ndryshme. Regjistri i bashkisë Gjirokastrës, nr. 6, fleta 75 shënimet për lagjen “Teqe-Meçite-Hazmurat”, shënon se Enver Hoxha, ka lindur më 12 maj 1908. Shënimi sqaron se prindërit e tij janë Halil (babai) dhe Gjylo (nëna)”. Në Liceun e Korçës, Hoxhës i janë shënuar dy ditëlindje: 17 qershor dhe 3 tetor (vitet 1929 e 1930). Në Francë, figuron me ditëlindje 3 tetor ndërsa gazeta Bashkimi 1946 vendoste si ditëlindje 3 shtatorin. 16 Tetori, ditëlindja që ai festonte vetë u bë publike në gazetën Bashkimi më 16 tetor 1947."</ref><ref name=":2" /> 1908 në lagjen "Teqe-Meçite-Hazmurat" të [[Gjirokastër|Gjirokastrës]], djali i dytë i Halil Hoxhës, një tregtar rrobash dhe Gjylihane Çuçit. Kishte një vëlla më të madh të quajtur Beqir i cili vdiq në moshë të re nga tuberkulozi, dhe tre motra Fahrien, Haxhon dhe Sanijen.
Hoxhajt ishin me origjinë të mëparshme nga [[Dropulli]].
Pas mejtepit, më 1917-1923 ndoqi mësimet në shkollën qytetëse "Liria" në vendlindje. Më 1923 nis mësimet në Liceun frëng të Gjirokastrës, pasi ishte regjistruar në klasën e 6-të të tij. Më 1927 - 1930 me mbylljen e liceut në vendlindje<ref name=":0" />, me ndihmën e [[Eqrem bej Libohova|Eqrem bej Libohovës]]<ref name=":1">B. Fevziu, ''Enver Hoxha,'' Tiranë: UET Press, 2011. ISBN 978-99956-39-35-1</ref> iu mundësua një bursë shtetërore me të cilën vijoi mësimet në [[Liceu Kombëtar i Korçës|Liceun e Korçës]] gjer më 1930<ref name=":0">[[Kastriot Dervishi|K. Dervishi]], [[Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet|''Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet'']], Tiranë: 55, 2012, fq. 136, ISBN 9789994356225</ref>. Ishte më së shumti një nxënës nënmesatar ku më 1929 figuron me shumë nota kaluese dhe pak të mesme<ref>B. Fevziu, ''Enver Hoxha,'' Tiranë: UET Press, 2011. ISBN 978-99956-39-35-1 "Një listë notash e ruajtur në arkivin e tij personal, e vitit 1929, përmban shumë “''passable''” dhe më pak “''mediokre''”."</ref>.
=== Largimi nga Shqipëria për studime në Francë ===
Në mars të
Pas ardhjes në pushtet të Hoxhës, çdo dokument që i përket jetës së tij gjatë viteve [[1927]]-[[1936]] nuk ekziston në asnjë arkiv shqiptare, as dokumenti i emërimit nga mbreti Zog si nënpunes në konsullatë.<ref>http://www.youtube.com/watch?v=ev2hBRRCj7s Dokumentar realizuar nga Top-Channel</ref>
Line 192 ⟶ 201:
* [[Skeda:Hero i socializmit.gif|40px]]- Hero i Punës Socialiste.
* [[Skeda:Medalja clirimit.gif|90px]] - Medalja e Çlirimit.
* Hequr të gjitha me dekretin nr.1018, datë 13.2.1995 të Presidentit të Republikës, [[Sali Berisha]], iu hoqën të gjitha dekoratat dhe titujt e nderit për aktin kriminal të gjenocidit të ushtruar ndaj popullit shqiptar gjatë viteve të diktaturës komuniste<ref>[[Kastriot Dervishi|K. Dervishi]], ''[http://gazeta55.al/wp-content/uploads/pdf/20170530.pdf Dekoratat e Enver Hoxhës janë hequr në vitin 1995]'', Tiranë: [[Gazeta 55|55]] Nr. 6756, v. XXI, 31 maj, 2017. fq. 12-13.</ref>.
=== Nderime të huaja ===
* [[Skeda:BulgarianWarTimeMeritRibbon.jpg|90px]] - Urdhri i Trimërisë së Klasit të I-rë i (Bullgari) 9 shtator 1944.
Line 200 ⟶ 209:
== Veprat ==
* [[Kosova është Shqipëri]]
* [[Marrëdhëniet Shqipëri - Bashkimi Sovjetik]]
Line 239 ⟶ 248:
{{Kryeministrat e Shqipërisë|state=collapsed}}
{{Kryetarë të Shqipërisë}}
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
| |||