[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
Udha (diskuto | kontribute)
shtim informacioni
zhberje e kote, jokonstruktive
Rreshti 7:
| vendlindja = [[Plavë]]
| ditëvdekja = [[6 gusht]], [[1993]]
| vendvdekja = [[dikuPrishtinë]]
| pseudonimi = ''Sat Nokshiqi'', ''Sat Hoxha''
| punësimi =
| çmime =
Rreshti 15:
| webfaqja =
}}
'''Esad Mekuli''' ([[Plava|Plavë]], [[17 dhjetor]] [[1916]] - [[Prishtinë]], [[6 Gusht|6 gusht]] [[1993]]) ka qenë poet dhe përkthyes shqiptar. Ka qenë kryetari i parë i [[Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës|Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës]]. [[Robert Elsie|Elsie]] e çmonte si atin e poezisë moderne shqiptare në [[Jugosllavi]]<ref name="Elsie:0">Robert Elsie (2004), [https://books.google.com/books?id=Fnbw1wsacSAC&pg=PA118 ''Historical dictionary of Kosova''], Scarecrow Press. f. 118. ISBN 978-0-8108-5309-6. Marrë më 14 shkurt 2018.</ref>, dhe ndikimi i tij në Kosovë mbeti i pamatë<ref>Stephen Schwarz, [http://www.islamicpluralism.org/1084/under-empty-skies-falconers-weep ''Under Empty Skies Falconers Weep''], Contemporary Poetry Review, gusht 2004.</ref>.
 
== Biografia ==
Familja e tij në Plavë ishin me prejardhje nga [[Nokshiqi]], i ati i Esadit qe hoxhë. Mësimet fillore i mori në Plavë, në gjuhën serbe{{Cn}}.
'''Esad Mekuli''' është poeti i parë dhe më i njohur i [[Kosova|Kosovës]] pas Luftës së Dytë Botërore. Ai lindi në Plavë, më [[17 dhjetor]] [[1916]] dhe vdiq në [[Prishtinë]] më [[1993]]. Familja e tij në Plavë kishte ardhë nga Nokshiqi. Babi i Esad Mekulit, edhepse ishte hoxhë, fëmijët e tij i orientoi në shkollim jofetar. Esad Mekuli, shkollën fillore e kreu në Plavë, në gjuhën serbe. Shkollimin e mesëm-gjimnazin e filloi në [[Pejë]], për ta vazhduar pastaj në [[Prizren]] e [[Sarajeva|Sarajevë]], ndërsa e përfundoi në Pejë në vitin [[1936]]. Menjëherë pas kryerjes së shkollimit të mesëm u regjistrua në fakultetin e veterinarisë në [[Universiteti i Beogradit|Universitetin e Beogradit]], të cilin e vazhdoi në pastaj në [[Zagrebi|Zagreb]] e në [[Itali]]a. Në këtë fushë, ai edhe doktoroi në Beograd në vitin [[1959]].
Si nxënës i shkollës së mesme, por edhe si student dëshmoi se është përparimtar dhe çdo herë gjendej në rrethin e atyre që e kritikonin regjimin e kohës. Pikërisht për këtë ai ndërroi shumë shkolla të mesme dhe fakultete. Madje edhe mjaft shpesh u burgos. Tri herë është burgosur, dhe ka rënë në duar të famëkeqit Kosmajc-shef i policisë. Më së vështiri e ka pasë kur ka kundërshtuar traktin për shpërnguljen e shqiptarëve për në Turqi.
Esad Mekuli ishte aktivist i dalluar dhe bartës i jetës kulturore të studentëve. Në Beograd ishte edhe redaktor i fletorës ''Beogradski student''. Në këtë sferë siç ka thënë vetë, si gjimnazist ka shkruar romanin ''Vendeta'' – hakmarrja, për të damkosë këtë të keqe në mesin e shqiptarëve. Pastaj ka shkruar punime sociale në revistat e ndryshme, si: ''Venac'' – Beograd, ''Mlladost'' – Zagreb, ''Podmladak jadranske Staze'' – Split, ''Granit'' – Podgoricë, ''Novi Behar'' – [[Sarajeva|Sarajevë]], ''Student'' – Beograd e të tjera. Në këto revista ka shkruar në gjuhën serbe, dhe çdo herë ka shkruar për popullin e vet – shqiptarët, të cilët i ka mbrojtur kur të tjerët i kanë akuzuar.
Si student përparimtar ai u burgos në vitin 1940 dhe qëndroi në burgun famëkeq "Gllavinjaqa", prej nga u amnistua me 2 prill të vitit 1941. Pas daljes nga burgu u paraqit vullnetar dhe punoi si veterinar ushtarak në Pejë. Këtu në vitin 1942 e burgosën për shkak të punës ilegale dhe bashkëpunimit me lëvizjet çlirimtare. Ka qëndruar i burgosur në Kullën e Sheremetit. Pas lirimit, ai u gjend herë në Zagreb, herë në [[Tiranë]], madje edhe në Itali. Në fund të vitit 1943 ai i bashkua aradhave partizane dhe ishte redaktor i gazetës ilegale partizane ''Lirija''. Edhepse shkencëtar, Esad Mekuli, punës krijuese nuk iu nda kurrë. Ai pas Luftës së Dytë Botërore, punoi punë të profesionit të vet, por ishte edhe redaktor në gazetën e vetme shqipe ''Rilindja'' e pastaj themeloi revistën letrare ''Jeta e Re'' ku arsimoi gjenerata të tëra të letrarëve, të cilët edhe e pagëzuan ''bard'' të letërsisë shqipe në Kosovë e më gjërë. Megjithatë, edhe vetë shkroi dhe bashkëpunoi me shumë gazeta e revista shqipe, si: ''Rilindja'', ''Zëri i rinisë'', ''Fjala'', ''Pionieri'', ''Përparimi'', ''Shëndeti'' në Prishtinë, ''Flaka e vëllazërimit'' të [[Shkupi]]t dhe me ato në gjuhën serbe: ''Jedinstvo'' e ''Stremljenje'' të Prishtinës, ''Borba'', ''Politika'', ''Književne novine'', ''Mostovi'' të Beogradit, ''Pobjeda'' dhe ''Stvarenje'' të Pd
 
Shkollimin e mesëm e filloi në [[Pejë]], ku i përfundoi studimet më [[1936]]. Më pas u regjistrua në Fakultetin e Veterinarisë në [[Universiteti i Beogradit|Universitetin e Beogradit]]. Atje ra në kontakt me idetë marksiste dhe më pas mori pjesë në lëvizjen partizane të [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]]<ref>Robert Elsie (1995), ''[http://www.elsie.de/pdf/B1997HistLetShqip.pdf Histori e Letërsisë Shqiptare]'', përktheu Abdurrahman Myftiu, Tirana & Peja: Dukagjini, 1997.</ref>. Për veprimtarinë e tij politike u arrestua më 1940, u lirua më pas në prill të 1941 me amnistinë që u dha pas pushtimit të [[Mbretëria Jugosllave|Mbretërisë Jugosllave]]<ref>[https://books.google.com/books?ei=HTq9TazpDovoObz35fQF ''Slovenska akademija znanosti in umetnosti ob petdesetletnici: biografski zbornik'']. Slovenian Academy of Arts and Sciences. 1988. p. 353. ISBN 978-86-7131-020-8. Marrë më 14 shkurt 2018.</ref>.
goricës, ''Bagdalla'' të Krushevcit, ''Republika'' dhe ''Forum'' të Zagrebit.
 
Më 1949 themeloi revistën letrare "Jeta e re", kryeredaktor i së cilës ishte deri më 1971. Kreu doktoraturën në Beograd më 1959<ref name=":0" />.
 
Si student përparimtar ai u burgos në vitin 1940 dhe qëndroi në burgun famëkeq "Gllavinjaqa", prej nga u amnistua me 2 prill të vitit 1941. Pas daljes nga burgu u paraqit vullnetar dhe punoi si veterinar ushtarak në Pejë. Këtu në vitin 1942 e burgosën për shkak të punës ilegale dhe bashkëpunimit me lëvizjet çlirimtare. Ka qëndruar i burgosur në Kullën e Sheremetit. Pas lirimit, ai u gjend herë në Zagreb, herë në [[Tiranë]], madje edhe në Itali. N
Esad Mekuli ishte kryetari i parë i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, nismëtar, themelues dhe kryetar i parë i [[Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës|Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës]].
Vdiq në Prishtinë me 6 gusht 1993.
 
== Vepra ==
Esad Mekuli ishte aktivist i dalluar dhe bartës i jetës kulturore të studentëve. Në Beograd ishte edhe redaktor i fletorës ''Beogradski student''. Në këtë sferë siç ka thënë vetë, si gjimnazist ka shkruar romanin ''Vendeta'' – hakmarrja, për të damkosë këtë të keqe në mesin e shqiptarëve. Pastaj ka shkruar punime sociale në revistat e ndryshme, si: ''Venac'' – Beograd, ''Mlladost'' – Zagreb, ''Podmladak jadranske Staze'' – Split, ''Granit'' – Podgoricë, ''Novi Behar'' – [[Sarajeva|Sarajevë]], ''Student'' – Beograd e të tjera. Në këto revista ka shkruar në gjuhën serbe, dhe çdo herë ka shkruar për popullin e vet – shqiptarët, të cilët i ka mbrojtur kur të tjerët i kanë akuzuar.
Si student përparimtar ai u burgos në vitin 1940 dhe qëndroi në burgun famëkeq "Gllavinjaqa", prej nga u amnistua me 2 prill të vitit 1941. Pas daljes nga burgu u paraqit vullnetar dhe punoi si veterinar ushtarak në Pejë. Këtu në vitin 1942 e burgosën për shkak të punës ilegale dhe bashkëpunimit me lëvizjet çlirimtare. Ka qëndruar i burgosur në Kullën e Sheremetit. Pas lirimit, ai u gjend herë në Zagreb, herë në [[Tiranë]], madje edhe në Itali. Nëë fund të vitit 1943 ai i bashkua aradhave partizane dhe ishte redaktor i gazetës ilegale partizane ''Lirija''. Edhepse shkencëtar, Esad Mekuli, punës krijuese nuk iu nda kurrë. Ai pas Luftës së Dytë Botërore, punoi punë të profesionit të vet, por ishte edhe redaktor në gazetën e vetme shqipe ''Rilindja'' e pastaj themeloi revistën letrare ''Jeta e Re'' ku arsimoi gjenerata të tëra të letrarëve, të cilët edhe e pagëzuan ''bard'' të letërsisë shqipe në Kosovë e më gjërë. Megjithatë, edhe vetë shkroi dhe bashkëpunoi me shumë gazeta e revista shqipe, si: ''Rilindja'', ''Zëri i rinisë'', ''Fjala'', ''Pionieri'', ''Përparimi'', ''Shëndeti'' në Prishtinë, ''Flaka e vëllazërimit'' të [[Shkupi]]t dhe me ato në gjuhën serbe: ''Jedinstvo'' e ''Stremljenje'' të Prishtinës, ''Borba'', ''Politika'', ''Književne novine'', ''Mostovi'' të Beogradit, ''Pobjeda'' dhe ''Stvarenje'' të PdPodgoricës, ''Bagdalla'' të Krushevcit, ''Republika'' dhe ''Forum'' të Zagrebit.
Pos shkrimeve kryesisht në poezi, Esad Mekuli ka përkthyer nga gjuha shqipe në ate serbe dhe anasjelltas. Ka përkthyer në shqip rreth 18 vepra të të gjitha gjinive lerare.
Poezitë e Esad Mekulit janë përkthyer në gjuhën serbe, maqedone, hungareze, kroate, italiane e të tjera. Punimet e tij janë prezantuar në të gjitha antologjitë e poezisë shqipe, por edhe në shumë antologji botërore. Esad Mekuli ka shkruar edhe me pseudonimet Sat Nokshiqi dhe Sat Hoxha. Vdiq në Prishtinë me 6 gusht 1993.
 
== Tituj të veprave ==
Line 41 ⟶ 47:
* [http://www.ashak.org/?cid=1,28,89 Esad Mekuli], Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Prishtinë.
 
== Burimi i të dhënaveReferenca ==
<references />{{Autorë shqiptarë}}
{{Autorë shqiptarë}}
 
{{DEFAULTSORT:Mekuli, Esad}}
 
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Shkrimtarë shqiptarë]]
[[Kategoria:Akademikë shqiptarë]]
[[Kategoria:Lindje 1916]]
[[Kategoria:Vdekje 1993]]
[[Kategoria:Shkrimtarë shqiptarë]]
[[Kategoria:Akademikë shqiptarë]]
[[Kategoria:Poetë shqiptarë]]
[[Kategoria:Përkthyes shqiptarë]]
[[Kategoria:Njerëz nga Plava]]