Mihail Bulgakov: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Udha (diskuto | kontribute) Krijuar nga përkthimi i faqes "Mikhail Bulgakov" |
Udha (diskuto | kontribute) përmirësime të vogla |
||
Rreshti 1:
'''Mikhail Afanasyevich Bulgakov''' ({{lang-rus|Михаи́л Афана́сьевич Булга́ков|p=mʲɪxɐˈil ɐfɐˈnasʲjɪvʲɪtɕ bʊlˈɡakəf}};<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/bulgakov "Bulgakov"]. ''[//en.wikipedia.org/wiki/Collins_English_Dictionary Collins English Dictionary]''.</ref>
== Jeta dhe vepra ==
=== Jeta e hershme ===
Mikhail Bulgakov lindi me
Në vitin 1901 Bulgakovi u regjistrua në Gjimnazin e Parë të Kievit, ku nisi të interesohej për letërsinë ruse dhe evropiane (shkrimtarët e tij të preferuar në atë kohë ishin [[Nikolai Gogol|Gogoli]], [[Aleksandër Pushkini|Pushkini]], [[Fjodor Mihajlloviç Dostojevski|Dostojevski]], Saltykov-Shçedrin, dhe [[Charles Dickens|Dikensi]]), teatrin dhe operën. Mësuesit e gjimnazit ushtruan një ndikim të madh në formimin e shijes së tij letrare. Pas vdekjes së të atit të tij, më 1907, nëna e Mikhailit, e cila ishte e mirë-arsimuar dhe jashtëzakonisht e zellshme, mori përgjegjësinë për edukimin e tij. Pas kryerjes së Gjimnazit më 1909,<ref name="timeline">{{cite web|author=|date=|url=http://www.m-a-bulgakov.ru/hronika.html|title=Bulgakov timeline /Краткая хроника жизни и творчества М.А.Булгакова|publisher=www.m-a-bulgakov.ru|accessdate=2011-10-10}}</ref> Bulgakov hyri në Fakultetin e Mjekësisë të Universitetit të Kievit, të cilin e mbaroi me lavdërim të veçantë. Më pas ai u punësua si mjek në Spitalin Ushtarak të Kievit.<ref name="congress">{{cite web|author=Katherine Konchakovska and Bohdan Yasinsky|year=1998|url=https://www.loc.gov/rr/european/bulgaklc.html|title=Mikhail Bulgakov in the Western World: A Bibliography|publisher=Library of Congress|accessdate=2011-10-10}}</ref>
Rreshti 17:
Pas sëmundjes Bulgakovi hoqi dorë nga karriera e mjekut për atë të shkrimtarit. Në autobiografinë e tij, ai kujton se si filloi të shkruajë: "Në vitin 1919, kur isha duke udhëtuar natën me tren shkrova një tregim. Në qytetin ku treni u ndal, e çova tregimin te një botues i gazetës i cili e botoi". Libri i tij i parë ishte një [[Almanaku|almanak]] me fejtone, i quajtur ''Perspektiva të ardhshme'', i cili u shkrua dhe u botua po atë vit. Në dhjetor 1919 Bulgakov u shpërngul në Vladikavkaz. Ai shkroi dy drama, ''Vetëmbrojtja'' dhe ''Vëllezërit Turbin'', të cilat u vunë në skenë në teatrin e qytetit duke shënuar sukses të madh.
[[Skeda:Bulgakov1910s.jpg|djathtas|parapamje|312x312px|Bulgakov në vitet e 1910-ta.]]
Pas udhëtimit nëpër Kaukaz, Bulgakov u nis për [[Moska|Moskë]], me qëllim që "të mbetem këtu përgjithnjë". Gjetja e punës në kryeqytet ishte e vështirë
Mes viteve 1922 dhe 1926, Bulgakov shkroi disa pjesë teatrale (duke përfshirë ''Banesa e Zojkës''), asnjëra prej të cilave nuk u lejua të vihej në skenë në atë kohë. ''Vrapimi'', që trajtonte tmerret e luftës vëllavrasëse, u ndalua nga vetë [[Josif Visarionoviç Stalini|Jozef Stalini]], pasi Glavrepertkom (Dega e Repertorit) gjykoi që "glorifikon mërgimin dhe gjeneralët e bardhë". Në vitin 1925, Bulgakov u nda nga gruaja e parë dhe u martua me Ljubov Belozerskaja.
Kur një
''«Ivan Vasilieviç»'', «''Ditët e Fundit (Pushkin)»'', dhe «''Don Kishoti»'' u ndaluan. Premiera e shfaqjes tjetër, «''Molieri (Kabala e Hipokritëvë)»'', në të cilën Bulgakov zhytet "Parisin përrallor të shekullit të XVII-të", mori vlerësime të këqija nga ''Pravda'' dhe u tërhoq nga repertori i teatrit. Në vitin 1928, «''Banesa e Zojkës»'' dhe «''Ishulli i Purpurt » ''u vunë në skenë në Moskë, të dyja komeditë publiku i priti me entuziazëm të madh, por kritikët përsëri u dhanë vlerësime të këqija. Në mars 1929 karriera e Bulgakovit u shkatërrua kur cenzura zyrtare ndaloi botimin e cilësdo prej veprave të tij.
Rreshti 27:
I dëshpëruar, Bulgakovi fillimisht i shkroi një letër personale Stalinit (korrik 1929), pastaj me 28 mars 1930, i shkroi letër qeverisë sovjetike.<ref name="letter">{{cite web|author=|date=|url=http://lib.ru/BULGAKOW/b_letter.txt|script-title=ru:Михаил Афанасьевич Булгаков. Письмо правительству СССР|publisher=lib.ru/Новый мир, 1987, N8.|accessdate=2011-10-10|language=ru}}</ref> Ai kërkoi leje për të mërguar në qoftë se Bashkimit Sovjetik nuk do t'i hynte më në punë si shkrimtar. Në autobiografinë e tij, Bulgakov pretendon t'i ketë shkruar Stalinit i shtyrë nga dëshpërimi dhe ankthi mendor, pa pasur asnjëherë si qëllim ta dërgonte letrën. Ai mori një thirrje telefonike direkt nga udhëheqësi sovjetik, i cili e pyeti shkrimtarin nëse ai me të vërtetë dëshironte të largohej nga Bashkimi Sovjetik. Bulgakov u përgjigj se shkrimtari rus s'mund të rronte jashtë atdheut. Stalini i dha leje për të vazhduar punën në Teatrin e Artit. Me 10 maj 1930, ai iu ri-bashkua teatrit, si asistent i regjisorit. Më vonë ai përshtati për skenë veprën e [[Nikolai Gogol|Gogolit]] «''Frymë të vdekura»''.
Në vitin 1932, Bulgakov u martua për herë të tretë. Ai mori për grua Jelena Shilovskaja, e cila do të shërbente si frymëzim për personazhin e Margaritës në romanin e tij më të shquar, të cilin nisi ta shkruante në vitin 1928.
=== Vitet e fundit ===
Në fund të viteve 1930ta ai iu bashkua Teatrit Bolshoi si libretist dhe konsulent. Ai u largua pasi kuptoi që asnjëra nga veprat e tij nuk do të vihej në skenë aty. Mbrojtja e Stalini e shpëtoi Bulgakovin prej arrestimit dhe ekzekutimit, megjithatë ai s'arrinte dot t'i botonte veprat e tij. Romanet dhe dramat e tij më pas u ndaluan dhe për të dytën herë karriera e Bulgakovit si dramaturg u shkatërrua. Kur shfaqja e tij e fundit ''Batum'' (1939), një portretizim miklues i ditëve të hershme revolucionare të Stalinit u ndalua para provave
[[Skeda:Bulgakov_Grave_April_2015.jpg|parapamje|Varri i Mikhail Bulgakov dhe Jelena Bulgakova.]]
Bulgakovi shëndetlig ia përkushtoi vitet e fundit të jetës atij që e quante romani i "muzgut". Vitet 1937-1939 ishin për Bulgakovin të vështira pasi bënte kthesa të forta nga periudhat e shkurtra të optimizimit, kur besonte se publikimi i kryeveprës së tij ishte ende i mundur, në kriza të depresionit, kur i dukej se nuk kishte më asnjë shpresë. Më 15 qershor 1938, kur dorëshkrimi ishte afër përfundimit, Bulgakovi shkruante në një letër drejtuar gruas së tij:<blockquote>"Para meje janë 327 faqe dorëshkrim (rreth 22 kapituj). Më e rëndësishmja mbetet redaktimi, dhe ky do të jetë i vështirë, unë do të duhet t'i kushtoj vëmendje të veçantë imtësirave. Ndoshta edhe të ri-shkruaj ca gjëra... Ti më pyet '''Cila është e ardhmja e tij''<nowiki/>' ? S'e di. Ndoshta, ti do ta ndrysh dorëshkrimin në sirtar, pranë dramave të mia të 'vrara', dhe herë pas here ai do të jetë në mendimet e tua. Pastaj prapë, ti s'e di të ardhmen. Unë tashmë e kam bërë gjykimin tim për librin dhe mendoj se ai me të vërtetë e meriton të fshihet në errësirën e një sënduku..."</blockquote>Më 1939, Mikhail Bulgakov organizoi një lexim privat të romanit ''Mjeshtri dhe Margarita'' për rrethin e miqve të ngushtë. Jelena Bulgakova kujton 30 vjet më vonë, "Kur atë natë ai më në fund mbaroi së lexuari, tha:" Mirë, nesër do ia çoj romanin botuesit! "dhe të gjithë heshtën", "...Të gjithë rrinin të paralizuar. Çdo gjë po i llahtariste. P. (P. A. Markov-, në krye të sektorit të letërsisë në MAT) më vonë, tek dera, u përpoq të ma shpjegojë i frikësuar, se përpjekja për ta botuar romanin do të shkaktonte gjëra të tmerrshme", shkruante ajo në ditarin e saj (14 maj 1939).
|