Ndok Gjeloshi: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
Fapaf (diskuto | kontribute) zhberje e vandalizmit: ip-ja e kthen artikullin ne gjendje joenciklopedike per qellime provinciale |
||
Rreshti 1:
{{Infobox person|emri=Ndok Gjeloshi|emër tjetër=|foto=Ndok Gjeloshi.jpg|përshkrimi=|datëlindja=[[15 Nëntor]], [[1893]]|vendlindja=[[Nënmavriq]], [[Sanxhaku i Shkodrës]], [[Perandoria Osmane]]|data e vdekjes=[[11 Prill]], [[1943]]|vendvdekja=[[Tirana|Tiranë]], [[Mbretëria Shqiptare (1939–43)]]|qyteti ku jeton=|kombësia=shqiptar|nënshtetësia=|arsimimi=|shkolla=Akademia Ushtarake e Modenas|profesioni=xhandar, ushtarak|vepra të njohura=atentati ndaj Mbretit Zog I|vitet aktiv=|kompania=|organizata=|titulli=kapiten|posti politik=|paraardhësi=|pasardhësi=|partia=|statusi civil=|bashkëshortja=Margarita|bashkëshorti=|fëmijë=|prindër=|çmime=}}'''Ndok Gjeloshi''' (Mekshaj të [[Nënmavriq|Nënmavriqit]], [[15 Nëntor|15 nëntor]] [[1893]] - [[Tirana|Tiranë]], [[11 Prill|11 prill]] [[1943]]) ka qenë xhandar, ushtarak dhe veprimtar politik shqiptar.
==Jeta==
Ndok Gjeloshi ishte pinjoll i trungut të Nik Vuksanit, në Shalë të Dukagjinit. Ndoqi kolegjin Françeskan në [[Shkodra|Shkodër]], dhe më pas përfundoi Akademinë Ushtarake të Modenas në [[Italia|Itali]], ku mori gradën e togerit të forcave të Xhandarmërisë.
Ndoka më 1914 gjatë revoltës së Shqipërisë së Mesme u mobilizua në mbrojtje të [[Princ Vidi|Princ Vidit]]. Përkrahte [[Komiteti “Mbrojtja Kombëtare e Kosovës”|Komitetin "Mbrojtja Kombëtare e Kosovës"]], mbështeti fushatën për zgjedhjen e [[Luigj Gurakuqi|Gurakuqit]] në dhjetor të 1923.
Përkrahu [[Lëvizja e qershorit|Lëvizjen e qershorit]], së bashku me [[Rexhep Shala|Rexhep Shalën]] dhe njësitë ushtarake në Shkodër. Gjatë qeverisjes së [[Fan Noli|Nolit]], Ndoka mori gradën kapiten i forcave kufitare.
Me Triumfin e Legalitetit, u dënua me vdekje (në mungesë) nga regjimi i [[Mbreti Zogu I|Ahmet Zogut]].
Pas kësaj revolte emigroi në Vjenë të, ku martohet me Margaritën, austriake. Bëhet anëtar i grupit të “[[Bashkimit Kombëtar (organizatë)|Bashkimit Kombëtar]]”<ref name=":02">Milani P., [http://www.shkoder.net/fjala/2004/pmilani.htm ''Ja atentatet kundër Mbretit Zog''], "Fjala e Lirë”, 2 shtator 2010.</ref>.
===Atentati kundra Mbretit===▼
Mbrëmjen e 20 shkurtit [[1931]], [[Mbreti Zogu I|Mbreti Zog I]] i shoqëruar po dilte nga Teatrit të Operës së Vjenës. Tek po hipnin në makinë, Gjeloshi me [[Aziz Çami|Aziz Çamin]] veprojnë për t'i bërë atentatin. Qëllojnë disa herë dhe vranë majorin [[Llesh Topallaj]] dhe plagosën ministrin e Oborrit [[Eqrem bej Libohova|Eqrem bej Libohovën]]. Atentatorëve iu gjetën pashaporta diplomatike jugosllave<ref>Pearson O., ''Albania in the Twentieth Century, A History: Albania and King Zog, 1908-39'', I.B.Tauris, 2004, fq. 331. ISBN 9781845110130</ref>. Një e përditshme vieneze i përshkroi:<blockquote><small>"…Vrasësi i parë është Ndok Gjeloshi, ai është një ish-Oficer i Ushtrisë Shqipëtare, i lindur në Shkodër në vitin [[1893]] dhe ka shërbyer si ushtarak atje. Ai është një Katolik Roman, i martuar dhe ka banuar në Vjenë me gruan e tij, gjatë dy viteve të fundit. Vrasësi i dytë është ish-Kapiteni Aziz Çami, i lindur në vitin 1893 në Filat të qarkut të [[Gjirokastra|Gjirokastrës]], shërbeu në [[Delvina|Delvinë]]. Ai është një Mysliman beqar dhe jeton në adresën Hegergasse nr. 9 në qarkun 3 të Vjenës..."</small></blockquote>Gjyqi ndaj tyre përfundoi më 2 Tetor të viti 1931, ata u cilësuan fajtorë për vrasjen e major Llesh Topallajt dhe tentativë për vrasjen e Mbretit, Gjeloshi u dënua me 3 vjet e 6 muaj burg nga gjykata<ref>Vllamasi S., [http://www.mnvr.org/ballafaqime-politike-ne-shqiperi-1897-1942-kapitulli-ix/ ''Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942): kujtime dhe vlerësime historike''], Tiranë: Neraida, 2000. ISBN 9992771313</ref>. Përfundimi i kohës së burgimit dhe [[Pushtimi italian i Shqipërisë|pushtimi italian]], i krijuan mundësinë të kthehej përsëri në Shqipëri, pasi u kthye u regjistrua në Milicinë Fashiste Shqiptare, si dhe pranë komandave të legjionit të 4 të Shkodrës, të legjionit të 3 të Vlorës dhe në legjionin e parë të Këmishave të Sulmit. Luftoi në frontin grek dhe në atë jugosllav - gjë për të cilën u dekorua për trimëri me medalje tunxhi. Më pas u caktua në komandën e armës së Milicisë. Nga janari i 1942 mbante detyrën e gjyqtarit pranë gjyqit të posaçëm të shtetit<ref name=":1">{{Cite book|title=Plumba politikës|last=Dervishi|first=Kastriot|publisher=55|year=2010|isbn=978-99943-56-43-0|location=Tiranë|pages=227-228}}</ref>.
▲Me fitoren e Legalitetit ai u dënua me vdekje (në mungesë) nga regjimi i Ahmet Zogut, ai arratiset në [[Jugosllavia|Jugusllavi]], por më vonë kthehet dhe vihet në krye të veprimeve luftarake në Lëvizjen anti Zogiste të Dukagjinit të vitit 1926. Në Nëntor të po këtij viti së bashku me Dom Loro Cakën, organizuan dhe udhëheqi kryengritjen antizogiste të [[Dukagjini|Dukagjinit]], kryengritje që shpërtheu përpara kohe, ku ajo mbeti e izoluar, kryengritje që nuk u përhap nga tradhëtia, as në [[Puka|Pukë]] dhe as në [[Malësia e Madhe|Malësi të Madhe]] siç ishte parashikue, kryegritje k'jo që u shtyp e që u pagua me qindra të vrarë e të burgosur.
▲==Atentati kundra Mbretit==
==Vrasja e Ndok Gjeloshit==
Më 11 prill [[1943]] në fundin e Bulevardit kryesor të [[Tirana|Tiranës]] (sot rruga e Stacionit të Trenit) Gjeloshi mbeti i vrarë nga një atentat komunist bërë nga [[Myslym Keta]], me urdhër të Komitetit Qëndror të [[Partia Komuniste e Shqipërisë|Partisë Komuniste të Shqipërisë]]<ref name=":02" />. Në ceremoninë e varrimit të zhvilluar në Shkodër mori pjesë [[Gjon Marka Gjoni|Gjon Markagjoni]], [[Mustafa Kruja]], gjeneral Volante komandant i Milicisë Fashiste Shqiptare<ref name=":1" />.
▲==Burime informacioni==
<references />
==Lidhje të jashtme==
* [http://www.youtube.com/watch?v=KHDYR0LTfb4 Ndok Gjeloshi në Vjenë të Austris - Fran Kodra & Ndue Shytani]
* [http://www.youtube.com/watch?v=OvVMvaly9_E Gjovalin Shani - Këngë për Ndok Gjeloshin].
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Njerëz nga Dukagjini]]
|