Wikipedia

Nikollë Kaçorri: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
→‎Jetëshkrimi: tekst, tabele e politikanit, burim
Rreshti 1:
{{Kutia Politikan|Emri=Dom Nikollë Kaçorri|Figura=Dom Nikollë Kaçorri.jpg|Përshkrimi=|Madhësia e Figurës=|Detyra=Zëvendëskryeministër|Fillimi i afatit=4 dhjetor, 1912|Mbarimi i afatit=30 mars, 1913|Datëlindja=[[1865]]|Vendlindja=Krejë, [[Perandoria Osmane]]|Datëvdekja=[[29maj]], [[1917]]|Vendvdekja=Vienë, [[Perandoria Austro-Hungareze]]|Kombësia=Shqiptar|Profesioni=klerik|Partia=|Detyra2=|Detyra3=|Paraardhësi=Pavarësia e Shqipërisë|Pasardhësi=|Paraardhësi2=|Pasardhësi2=|Paraardhësi3=|Pasardhësi3=|Fillimi i afatit2=|Mbarimi i afatit2=|Fillimi i afatit3=|Mbarimi i afatit3=}}'''Nikollë Kaçorri''' ([[Krej-Lura|Krejë]], [[1865]] - [[Viena|Vienë]], [[29 Maj|29 maj]] [[1917]]) ishte klerik, politikan dhe atdhetar shqiptar, [[Nënshkruesit e Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë|nënshkrues]] i [[Deklarata e Pavarësisë së Shqipërisë|Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë]] dhe zv/kryeministri i parë i Shqipërisë në kabinetin e [[Ismail Qemali|Ismail Qemalit]].
{{Biografia-Box▼
|Emri Mbiemri = Dom Nikollë Kaçorri<br><br>Nënshkrues i Deklaratës së Pavarësisë<br><br>Zv/Kryeministër<br>([[1912]] - [[1914]])
|FOTO = [[Figura:Dom Nikollë Kaçorri.jpg|200px]]
|Emri = Nikollë
|Mbiemri = Kaçorri
|Emri Alt =
|Prof = Aktivist, Politikan
|DL = [[1862]]
|VL = Krejë [[Lura|Lurë]]
|DV = [[29 maj]] [[1917]]
|VV = [[Viena|Vienë]]
|Nacion = [[Shqiptar]]
|}}
 
▲{{== Biografia-Box ==
: "''Dom Nikolla (Kaçorri) shqipe mali''
: ''Krahu i djathtë i Ismail Qemalit''".
 
Dom Nikoll Kaçorri u lind në fshatin Krejë, Lurë në vitin [[1862]]. Fshat ky që ndan dy krahina të mëdha: atë të [[Rrethi i Dribrës|Dibrës]] dhe [[Rrethi i Mirditës|Mirditës]]<ref name="DN">http://www.revistakuvendi.net/Personalitete/1008.html</ref>. Rridhte nga një familje, me babain katolik, ndërsa nëna me besim myslimanmyslimane.▼
'''Nikollë Kaçorri''' ([[1862]]-[[1917]]) ishte klerik, politikan dhe atdhetar shqiptar, [[Nënshkruesit e Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë|nënshkrues]] i [[Deklarata e Pavarësisë së Shqipërisë|Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë]] dhe Zëvëndës Kryeministër i parë i Shqipërisë në kabinetin e Ismail Qemalit.
 
Ipeshkvi i Durrësit, dom Ambrosio, e mori me vete dhe e çoi në shkollë. Më 1882 mbaroi kolegjin urban për retorikë dhe grmatikë. Po atë vit shkoi në Romë ku vijoi studimet në kolegjin urban të atjeshëm, duke kryer 4 vjet për gramatikë dhe 2 vjet për retorikë. Më pas studjoi për teologji, filozofi e shkenca politike në Universitetin "Zeking" në [[Zyrihu|Zyrih]].
== Jetëshkrimi ==
 
Më 1893 u kthye në Shqipëri, ku nisi shërbimin fillimisht si meshtar në Delbnisht, dhe deri më 1916 shërbeu në Arqipeshkvinë e Durrësit. Më 1907 emërohet kryetar nderi i klubit "Vllaznia" dhe më 1909 është anëtar i klubit "Bashkimi",<ref>{{Cite book|title=[[Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet]]|last=Dervishi|first=Kastriot|publisher="55"|year=2012|isbn=9789994356225|location=Tiranë|pages=143}}</ref> ku takohej me [[Abdi Toptani]]n dhe [[Mustafa Kruja|Mustafa Merlikën]]<ref>«Shqiptari» i 1912-s e shqiptarizma në qarkun e Durrsit, Mustafa Kruja; marrë nga «Shêjzat» 1973</ref>. Gjatë 1905 – 1907 drejtoi kryengritjen e armatosur kundër turqve në Kurbin. Pajis popullin me 500 armë, armë që u shpërndanë në Kthellë të Mirditës. Në bashkërendim me [[Gjin Pjetri]]n e Skurajve, i paraprin shpalljes së pavarësisë, duke udhëhequr me pushkë e penë kryengritjen mbarëkombëtare nga veriu në jug, në gjithë Shqipërinë etnike.<ref name="K">[http://www.voal-online.ch/index.php?mod=article&cat=SHQIPTAR%C3%8BT&article=10456 Dom Nikollë Kaçorri, prifti katolik që festonte Pashkë e Bajram] Nga Gjin Kaçorri</ref>
▲Dom Nikoll Kaçorri u lind në fshatin Krejë, Lurë në vitin [[1862]]. Fshat ky që ndan dy krahina të mëdha: atë të [[Rrethi i Dribrës|Dibrës]] dhe [[Rrethi i Mirditës|Mirditës]]<ref name="DN">http://www.revistakuvendi.net/Personalitete/1008.html</ref>. Rridhte nga një familje, me babain katolik, ndërsa nëna me besim mysliman.
 
Falë zgjuarsisë dhe dëshirës për t’u shkolluar, Nikolla i vogël ra në sy t'arkipeshkvit të Durrësit n'atë kohë, imzot Ambrosio, gjatë një vizite në Lurë, i cili u kujdes që ta shkollonte dhe ta bënte meshtar.
 
Më 1884 mbaroi studimet filozofiko – teologjike për meshtar dhe u shugurua në Shkodër. Me kalimin e kohës kompletohet me shkollë të rregullt, kulturë të lartë duke mbaruar në vitin 1890 në Zvicër për teologji, politikë, filozofi e magjistraturë me nota të shkëlqyera, kjo gjithçka me ndihmën e kishës dhe priftërinjve<ref name="K">[http://www.voal-online.ch/index.php?mod=article&cat=SHQIPTAR%C3%8BT&article=10456 Dom Nikollë Kaçorri, prifti katolik që festonte Pashkë e Bajram] Nga Gjin Kaçorri</ref>. Ai ishte sekretar i Arqipeshkëvisë së Durrësit me qendër asokohe në Delmnisht të Kurbinit, ku shërbeu për njëzet vjet, duke pasur në administrim edhe kishat dhe famullitë e Kthellës, Selitës dhe Lurës. Pastaj u emërua famullitar në Durrës. Për veprimtarinë frytshme kishtare, Papa i asaj kohe e nderoi me “''Kryqin e artë''”, “''Për Kishë dhe Papë''”. Emërohet Ipeshkv. Shpejt avancon, ishte ndër të parët në organizimin e shoqërive patriotike "Vllaznia", "Bashkimi" Durrës (1907 -1909). Atje takoheshin intelektualët më me zë duke veçuar bashkëpunimin e ngushtë me [[Abdi Toptani]]n dhe [[Mustafa Kruja|Mustafa Merlikën]]<ref>«Shqiptari» i 1912-s e shqiptarizma në qarkun e Durrsit, Mustafa Kruja; marrë nga «Shêjzat» 1973</ref>, duke pasur si problem primar dhe imediat – rilindjen e Shqipërisë, arsimimin dhe gjuha shqipe. Gjatë 1905 – 1907 drejtoi kryengritjen e armatosur kundër turqve në Kurbin. Pajis popullin me 500 armë, armë që u shpërndanë në Kthellë të Mirditës. Në bashkërendim me [[Gjin Pjetri]]n e Skurajve, i paraprin shpalljes së pavarësisë, duke udhëhequr me pushkë e penë kryengritjen mbarëkombëtare nga veriu në jug, në gjithë Shqipërinë etnike.<ref name="K" />
Më 1908, Kaçorri mori pjesë në [[Kongresi i Manastirit|Kongresin e Manastirit]]. Në vitin [[1909]] mori pjesë në [[Kongresi i Elbasanit|Kongresin Kombëtar të Elbasanit]]. Edhe pse i ndjekur e i përndjekur, Imzot Kaçorri nuk i shkëputi asnjëherë lidhjet me çetat kryegritëse, sidomos ato që vepronin në zonën e Kurbinit dhe në Malësitë e Kthellës, ku përfshihej edhe vendlindja e tij, Lura<ref name="Dg">[http://tribunashqiptare.com/news/136/ARTICLE/5218/2010-11-21.html Imzot Nikollë Kaçorri, nënkryetari i harruem i Qeverisë së Vlonës 1912], nga [[Daniel Gazulli]].</ref>. Në momentin kur ishte përfshirë për një kryengritje të armatosur në gjithë Shqipërinë. Për gjyqin dhe denimin me disa vjet burg dhe gjobë në të holla boton gazeta “Dielli”<ref name="NK">[http://www.revistakuvendi.net/Personalitete/1004.html Imzot Nikollë Kaçorri - figurë e ndritur e Kombit Shqiptar] nga [[Paul Tedeschini]]</ref>.
 
Gazeta “Dielli” e datës 8 nëntor 1911 shkruan :
:”''Me 15 të dhjetorit u knduen në gjykatore të Durrësit letrat që patën ardh të prishuna preji temizit të Stambollit, me 17 vazhdoi gjygji përsëri porë pa lën shum me folë të ndershmin prift atdhetar, dhe pa thirr njeri si dëshmitar. E dënuen përsëri me dy vjet burg e 25 lira gjobe. Avokati mbrojtes, zoti Talib Efendiu nga [[Gjirokastra]] kërkoji të zburgosurit e Don Nikoll Kaqorrit, dhe e bâni temiz (apel) për së dyti por gjygji nuk e liroji''.”
 
Line 33 ⟶ 16:
:”''Nga gazetat e huaja mësuam sihariqin se të ndershmit prift katolik nga Durrësi z. Don Nikoll Kaqorrit ju dha falje preji sulltanit për dënimin që kishte dhën gjykatorja ushtarake. Përgëzojm nga thelbi i zemrës të shkëlqyerin atdhetar dhe i lutemi Zotit t'i falë pas këteji shëndet dhe prehje për të mirën e atdheut''.”
:”''Në korrik të vitit 1911 ushtria turke zuni në Shijak rrogtarin e imzot Nikoll Kaqorrit me tri manxerrë e do fishekë e letra poste, që po i qonte në Delbnisht te Arqipeshkvi i Durrësit imzot Bianki. Imzot Nikoll Kaqorri kjé qitë në gjygjin ushtarak e kjé dënue me burg e sidomos për shkak të një letre ku jepte drejtime për një kryengritje kombëtare''.”
 
Përndjekjet, gjyqet, kërcënimet kundër tij nuk pushuen një çast, aq sa gjendjen e tij e përcollën jo vetëm gazetat shqiptare të mërgimit, si gazeta “Dielli”, por edhe gazetat e hueja si “Corriere di Trieste” apo edhe shtypi austriak me të cilin ishte i lidhun posaçrisht edhe për shkak të njohjes së gjuhës, pse atje kishte krye studimit. Ai me një zgjuarsi të rrallë, në polemika me klerikë myslimanë dhe ortodoksë, – të cilët predikonin, të parët gjuhën arabisht dhe turqisht, të dytët greqisht, – porosiste: "Të predikojmë në gjuhën shqipe, se Zoti na ndigjon edhe shqip!"<ref name="K" />.
Në Durrës gjendja e tij bahej gjithmonë e ma e vështirë: Ishte një paradoks, po ai u gjend në mes dy zjarrëve, pushtetarëve otoman, që e kishin përherë nën mbikqyrje, e në bashkpunim me ta edhe nga dhespoti i Kishës Ortodokse, Jakovi. Popullsia muslimane e Durrësit dhe e Shijakut, edhe pse e ndërsyeme liksht kundër tij nga turqit, nuk e tradhëtoi kurrë, po përkundrazi, e mbështeti, e mbrojti, shpesh herë edhe me armë.
 
Ishte Imzot Kaçorri ai që priti delegacionin e mërgatës, që arriti nga Trieste me datë 22 nëntor 1912. Durrësi ishte parashikuar nga atdhetarët si qyteti ku do të bëhej Shpallja e Pavarësisë. Por trazirat dhe trupat serbe n'afrim nuk lejonin qetësi. Bashkëkohësit e përshkruejnë si një klerik jo fort paqësor: Ishte kohë kryengritjesh për liri dhe meshtari nuk i shmangej as luftës së armatosun<ref name="Dg" />.
Line 45 ⟶ 25:
U zgjodh nënkryetar i qeverisë shqiptare. Kuvendi i Vlonës, i çelun në orën 14,°° të datës 28 Nandor 1912, miratoi Shpalljen e Pavarësisë. Firmë e dytë, mbas Ismail Qemalit, ishte Imzot Nikollë Kaçorri. Valvitja e flamurit të Kastriotit atë ditë të shenjtë, siç e dëshmon një fotografi e vjetër, e paretushuar nga komunistët, u ba pikërisht nga [[Fan Noli|Imzot Noli]], Luigj Gurakuqi, Imzot Nikollë Kaçorri e [[Aqif Pashë Elbasani]]<ref name="Dg" />.
 
[[Ismail Qemali]] vinte pas një kohë te gjatë mërgimi dhe vinte në një terren të përgatitur sigurisht nga pjesa e atdhetarëve të shquar të cilët për një ngjarje të tillë të madhe kishin bërë një punë kolosale, dhe në krye të këtyre punëve ishte Dom Nikoll Kaçorri, ku në këtë rast mund të themi pamëdyshje se ky post i rëndësishem iu dha edhe si një lloj shpërblimi për punën qe kishte bërë në përgatitjen e situatës se brendshme përfshirë këtu edhe atë të sigurisë, për shpalljen e Pavarësisë Kombëtare<ref name="DN" />. Pas rënies së kësaj qeverie, u tërhoq në Durrës. Me shpërthimin e kryengritjes së Shqipërisë së mesme me kryetar [[Haxhi Qamili]]n, i cili do t’i digjte qelën ku banonte dhe t’i shkatrronte bibliotekën e tij personale, ndër ma të pasunat në Shqipni në atë kohë<ref name="Dg" />. emigroi jashtë atdheut, ku vazhdoi veprimtarinë e vet politike e patriotike. Pas dështimit të Qeverisë së Ismail Qemalit imzot Nikollë Kaçorri së bashku me [[Mustafa Kruja|Mustafa Krujën]], [[Luigj Gurakuqi]]n, [[Fahri GjilaniRashiti|Fahri Gjilanin]]n, [[Themistokli Gërmenji]]n themeloi lidhjen "''Për atdheun e për Thronin''" për shpëtimin e atdheut nga trazirat e ndryshme antikombëtare. Me dekret të 28 janarit 1916, Franc Jozefi - perandori i Austro-Hungarisë dekoroi me Kryqin e Konturës (Kommtur Kreuz) të Urdhërit të Franc Jozefit<ref>Posta e Shqipniës 19/03/1917</ref>. Pas gjithë kësaj së bashku me shumë atdhetarë të tjerë imzot Nikollë Kaçorri emigroi në Austri, ku qëndroi tri vjet në Vjenë derisa vdiq me 29 maj 1917, nga një sëmundje e pashërueshme. Ai ishte i sëmurë nga mushkëritë dhe erdhi në Vjenë për ekzaminim e mjekim, por sëmundja kishte përparuar aq shumë sa edhe mjekësia e përparuar austriake nuk kishte çfarë të bënte më tepër. Vdiq në sanatoriumin Würth, pasi vuajti tre-katër muaj, më 29 maj 1917. Varrimi i tij u bë më 1 qershor 1917 në Zentralfriedhof. Në varrim morën pjesë komandanti i krahinës së Tiranës, Feldmarschall Braun, kryekonsulli i Shkodrës, Rappaport, Kviatorsski, Vinter si dhe e veja e konsullit austro-hungarez në Durrës, baronesha Lovontal-Linau, si dhe shumë diplomatë të tjerë. Më 2 qershor u mbajt një meshë nderimi për të në kishën Maria Treu në Vjenë. Varri i Dom Nikollë Kaçorrit gjendet në “Central Cementery” në grupin 84, rreshtin 32, numër 19<ref>[http://gazetalajmi.com/index.php?option=com_content&view=article&id=354:vjene-gjendet-varri-i-dom-nikolle-kacorrit&catid=102:aktualitet&Itemid=410 Vjenë, gjendet varri i Dom Nikollë Kaçorrit]</ref>. Varri në këtë vendndodhje nuk ka asnjë shenjë guri, apo pllake, për shkak se në të gjendet aktualisht një pemë shumëvjeçare. Fakti që ai mbajti petkun e meshtarit, mbase u bë shkak që gjatë gjithë regjimit komunist portreti i tij patriotik dhe roli i tij në formimin e shtetit shqiptar u kalua mjaft tangent, duke u eklipsuar nga figura të tjera<ref name="DN" />.
 
== "Vrasja" e Imzot Kaçorrit ==
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Nikollë_Kaçorri"