Ndok Gjeloshi: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Llazgo (diskuto | kontribute) +lidhje |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
{{Infobox person
| emri = Ndok Gjeloshi
Line 5 ⟶ 6:
| përshkrimi =
| datëlindja = [[15 Nëntor]], [[1893]]
| vendlindja = [[Nënmavriq]], [[
| data e vdekjes = [[11 Prill]], [[1943]]
| vendvdekja = [[Tirana|Tiranë]], [[
| kombësia = [[Shqiptarët|Shqiptar]]
| nënshtetësia =
Line 17 ⟶ 18:
| partia =
| statusi civil =
| bashkëshortja = Margarita
}}
'''Ndok Gjeloshi''' ([[15 Nëntor]], [[1893]] - [[11 Prill]], [[1943]]), lindi në [[Nënmavriq]] të [[Dukagjini]]t, [[Shkodra|Shkodër]], Perandoria Osmane. Ishte një veprimtar aktiv Politik, oficer i forcave të armatosura (me gradën e Kapitenit) dhe gardist i Xhandarmarisë Shqiptare.
==Jeta==
Ndok Gjeloshi ishte pinjoll i trungut të Nik Vuksanit, në [[Shala|Shalë]] të [[Dukagjini|Dukagjinit]]. Ndoqi kolegjin Françeskan në [[Shkodra|Shkodër]], dhe më pas përfundoi Akademinë Ushtarake të Modenas në [[Italia|Itali]], ku mori gradën e togerit të forcave të Xhandarmërisë.▼
▲Ndok Gjeloshi ishte
Ndoka është mbështetur nga [[Princ Vidi]] gjatë mbretërimit të tij të shkurtër (të Principatës së Shqipërisë) si shumë nacionalist të tjerë, ai ishte gjithashtu anëtar i "Bashkimit Kombëtar" <ref name=":0">Milani P., [http://www.shkoder.net/fjala/2004/pmilani.htm ''Ja atentatet kundër Mbretit Zog''], "Fjala e Lirë", 2 shtator 2010.</ref> (organizatë e aktivistëve anti-Zogist në mërgim). Ai shkoi në [[Durrës]] për t'i dalë zot Princ Vidit, ku për merita ushtarake mori çmimin "Besa e Bashkimit".
Ai ishte bashkëpunëtor i [[Hasan Prishtina|Hasan Prishtinës]] dhe zbatues i porosive të tij, ku së bashku me [[Aziz Çami|Aziz Çamin]], natën e 20 Shkurtit të vitit 1931, organizojnë atentatin më të rrezikshëm ndaj [[Ahmet Zogu|Ahmet Zogut]].
===Veprimtaria===
U arratis në Jugosllavi, por më vonë kthehet dhe vihet në krye të veprimeve luftarake në Lëvizjen e Dukagjinit të vitit 1926. Në nëntor të po këtij viti së bashku me Dom Loro Cakën, organizuan dhe udhëheqi kryengritjen antizogiste të Dukagjinit, kryengritje që shpërtheu përpara kohe, dhe mbeti e izoluar.▼
Ndok Gjeloshi dhe [[Bajram Curri|Bajram Currin]] ishin të një ideali, ai qe rojtar i [[Kongresi i Lushnjes|Kongresit të Lushnjës]], dhe mori pjesë aktive në [[Lufta e Koplikut|luftën e Kopliku]]. Njihen meritat e tij edhe për ndihmesën e vyer të komitetit për "Mbrojtjen Kombëtare të Kosovës", ai udhëhoqi propagandën elektorale në favor të [[Luigj Gurakuqi|Luigj Gurakuqit]] në vitin 1923.
Në kohën e internacionalitetit, Ai qe i pari shqiptar që ngriti flamurin në Këmbanoren e [[Katedralja e Shën Shtjefnit|Katedrales së Shkodrës]]. Si nacionalist radikal deklaroi se bënte pjesë në "Partinë Nacionaliste Shqipëtare". Gjatë luftës së ashpër politike të viteve 1920-24 rreshtohet përkrah forcave të opozitës së [[Fan Noli|Fan Nolit]], në Revolucionin e 24-ës së bashku me Rexhep Shalën. Gjatë qeverisjes së Nolit, Ndoka mori gradën kapiten i forcave kufitare.
Si politikan i frymëzuar nga idealet opozitare, përkrahu kryengritjen e Nolit dhe me 10 Qershor [[1924]] ditën e martë, ora 19:30, fanolisti Ndok Gjeloshi ka qenë oficeri i parë që hyri në Tiranë në krye të pararojës së Ushtrisë Kombëtare.
▲
Ai pas kësaj revolte emigron në [[Viena|Vienë]] të [[Austria|Austrisë]], ku martohet me Margarita Gjeloshin, një zonjë fisnike Austriake. Ai shumë shpejt bahet anëtar i grupit të "[[Bashkimi Kombëtar]]". Ishte një organizatë e aktivistëve anti-Zogist në mërgim, e cila u formua në vitin 1925 në Vjenë me iniciativën e [[Ali Këlcyra|Ali Këlcyrës]], Angjelin Sumës, Xhemal Bushatit dhe [[Sejfi Vllamasi]]t, ku kërkonin rrëzimin e Ahmet Zogut.
===Atentati kundra Mbretit===
Në mbërmjen e 20 shkurtit të vitit [[1931]], [[Mbreti Zogu I]] dhe njerëzit e tij që e shoqëronin në shfaqjen e operës "Pagliacci" në Teatrin e Operës së Vienës, largohen nga salla e shfaqjes pak para përfundimit. Mbreti i maskuem me rrobat e axhudantit major Llesh Topallaj, ishte si rezultat i një informacioni që kishin marrë më parë. Ahmet Zogu hipi në automobilin e parë së bashku me kolonel Libohovën, ndërkohë që major Topallaj përgatitej të hipte në automobilin e mbretit së bashku me këshilltarin e legatës Shqipëtare në Vienë. Kur këta po hipnin në makin, Ndok Gjeloshi dhe Aziz Çami hapin zjarr. Pas të shtënave të para agjenti i policisë që ishte ulur në vëndin e parë të makinës së mbretit, kërceu nga automobili dhe iu turr vrasësve. Major Topallaj vdiq menjëherë në vënd dhe mbetet i plagosur ministri i oborrit [[Eqrem Bej Libohova]]. Berned Fischer nga ana e tij shprehet se pas një shkëmbimi zjarri me dedektivët e mbretit, dy
vrasësit u kapën dhe u arrestuan. Atentatorëve iu gjetën pasaporta diplomatike [[Jugosllavia|Jugosllave]] <ref>Pearson O., ''Albania in the Twentieth Century, A History: Albania and King Zog, 1908-39'', I.B.Tauris, 2004, fq. 331. ISBN 9781845110130</ref>.
Në vija të përgjithëshme, gazetat ditore Vieneze të atyre ditëve, kanë botuar kështu: <blockquote><small>"
…Vrasësi i parë është Ndok Gjeloshi, ai është një ish-oficer i Ushtrisë Shqipëtare, i lindur në Shkodër në vitin [[1893]] dhe ka shërbyer si ushtarak atje. Ai është një Katolik Roman, i martuar dhe ka banuar në Vjenë me gruan e tij, gjatë dy viteve të fundit. Vrasësi i dytë është ish-Kapiteni Aziz Çami, i lindur në vitin 1893 në Filat të qarkut të [[Gjirokastra|Gjirokastrës]]. Ai është një Mysliman beqar dhe jeton në Adresën; Hegergasse Nr. 9, në qarkun Nr. 3 të Vienës <ref>Pearson O., ''Albania in the Twentieth Century, A History: Albania and King Zog, 1908-39'', I.B.Tauris, 2004, fq. 331. ISBN 9781845110130</ref>. ..."</small></blockquote>
Gjyqi ndaj tyre përfundoi më 2 Tetor të viti 1931, ata u cilësuan fajtor për vrasjen e major Llesh Topallajt, plagosjen e ministrit të oborrit Eqerem Bej Libohovës dhe tentativë për vrasjen e Mbretit. Gjeloshi u dënua me 3-vjet e 6 muaj burg nga gjykata, dhe Aziz Çami 2-vjet e 6 muaj. <ref>Vllamasi S., [http://www.mnvr.org/ballafaqime-politike-ne-shqiperi-1897-1942-kapitulli-ix/ ''Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942): kujtime dhe vlerësime historike''], Tiranë: Neraida, 2000. ISBN 9992771313</ref>. Organizatorët e tjerë, mes tyre [[Qazim Mulleti]], [[Mustafa Kruja]], [[Rexhep Mitrovica]], Angjelin Suma, [[Sejfi Vllamasi]], etj, u liruan shpejt pas arrestimit të tyre, ata u dëbuan nga Austria. Përfundimi i kohës së burgimit dhe [[Pushtimi italian i Shqipërisë|pushtimi i Shqipëris]] nga [[Italia]], i krijuan mundësinë Ndok Gjeloshit të kthehet përsëri në Shqipëri.
==Vrasja e Ndok Gjeloshit==
Më 11 prill [[1943]] në fundin e Bulevardit kryesor të [[Tirana|Tiranës]] (sot rruga e Stacionit të Trenit) Gjeloshi mbeti i vrarë nga një atentat komunist bërë nga [[Myslym Keta]], me urdhër të Komitetit Qëndror të [[Partia Komuniste e Shqipërisë|Partisë Komuniste të Shqipërisë]]<ref name=":02" />. Në ceremoninë e varrimit të zhvilluar në Shkodër mori pjesë [[Gjon Marka Gjoni|Gjon Markagjoni]], [[Mustafa Kruja]], gjeneral Volante komandant i Milicisë Fashiste Shqiptare<ref name=":1" />.▼
▲
== Burime ==▼
<references />
*''http://www.shoqatadukagjini.com''
==Lidhje të jashtme==
* [http://www.youtube.com/watch?v=KHDYR0LTfb4 Ndok Gjeloshi në Vjenë të Austris - Fran Kodra & Ndue Shytani]
* [http://www.youtube.com/watch?v=OvVMvaly9_E Gjovalin Shani - Këngë për Ndok Gjeloshin].
==Shih edhe këtë==
[[Shtatë Shaljant]], [[Mehmet Shpendi]], [[Martin Camaj]], [[Mark Lula]], [[Vat Gjeloshi]], [[Marash Delia]], [[Shala]], [[Dukagjini]], [[Abat]], [[Thethi]].
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Njerëz nga Dukagjini]]▼
[[Kategoria:Lindje 1893]]
[[Kategoria:Vdekje 1943]]
[[Kategoria:Balli Kombëtar]]
▲[[Kategoria:Njerëz nga Dukagjini]]
|