Zoroastrizmi: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Βατο (diskuto | kontribute) Fix |
Βατο (diskuto | kontribute) + |
||
Rreshti 1:
'''Zoroastrizmi''' ose '''Mazdayasna''', është një nga [[Feja|fetë]] më të vjetra në botë, "duke kombinuar një dualizëm [[kozmogonia|kozmogon]] dhe [[monoteizëm]] [[eskatologjia|eskatologjik]] në një mënyrë të veçantë [...] midis feve kryesore të botës".<ref>{{citation |last= Boyd |first= James W. |author2-last= Crosby |author2-first= Donald A. |display-authors= 1 |ref= {{harvid|Boyd & al.|1979}} |title= Journal of the American Academy of Religion |date= 1979 |volume= Vol. XLVII, No. 4 |contribution-url= http://jaar.oxfordjournals.org/content/XLVII/4/557.abstract |pp= 557–588 |contribution= Is Zoroastrianism Dualistic or Monotheistic? |doi= 10.1093/jaarel/XLVII.4.557 }}.</ref> I përshkruar mësimeve të profetit [[irani]]an [[Zoroaster|Zoroaster (ose Zarathustra)]],<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/biography/Zoroaster-Iranian-prophet|title=Zarathustra - Iranian prophet|publisher=|accessdate=9 June 2017}}</ref> ai lartëson një hyjni të mençurisë, [[Ahura Mazda]] (Zoti i diturisë), si "[[qenie më e lartë]]" e tij.<ref name="Gerardo Eastburn p.3">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=NqJsCQAAQBAJ&pg=PA1&lpg=PA1&dq=zoroastrianism+terminology&source=bl&ots=pI6c9FOc76&sig=han0R06oz-kCUWfTYjtdBorR0Io&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwitp6S-7afLAhUKv4MKHTxSC78Q6AEIVzAN#v=onepage&q=zoroastrianism%20terminology&f=false |title=The Esoteric Codex: Zoroastrianism |author=Gerardo Eastburn |page=1 |website=Books.google.com |date=2015-02-20 |accessdate=2017-06-14}}</ref> Tiparet kryesore të Zoroastrizmit, si [[mesianizmi]], gjykimi pas vdekjes, [[parajsa]] dhe [[ferri]], dhe [[dëshira e lirë]], disa besojnë, ndikuan në sistemet e tjera fetare, duke përfshirë [[Jahudizmi]]n e Tempullit të Dytë, [[Gnosticizmi]]n, [[Krishtërimi]]n dhe [[Islami]]n.<ref>{{Citation|last= Hinnel|first= J|title= The Penguin Dictionary of Religion|year= 1997|publisher= Penguin Books UK}}; {{Citation|last= Boyce|first= Mary|title= Zoroastrians: their religious beliefs and practices|year= 2001|publisher= Routledge and Kegan Paul Ltd}}</ref>
Mundësisht me rrënjët që janë nga mijëvjeçari i dytë p.e.s., Zoroastrizmi hyn në historinë e regjistruar në [[shekulli V p.e.s.|shekullin V p.e.s.]]<ref name="Gerardo Eastburn p.3"/> Së bashku me prototipin median [[mitra]]ik dhe pasardhësin e [[Zurvanizmi]]t [[Perandoria Sasanide|Sasanid]], ajo shërbeu si fe shtetërore e perandorive iraniane para-islamike për më shumë se një mijëvjeçar, nga rreth [[600 p.e.s.]] deri në vitin [[650]]. Zoroastrianizmi u shtyp nga [[shekulli V]] pas pushtimit [[mysliman]] të [[Persia|Persisë]] prej [[633]]-[[654]].<ref>Hourani, p. 87.</ref> Vlerësimet e fundit e vendosin numrin aktual të Zoroastrianëve në rreth 190 000, ku shumica e tyre jetojnë në [[Indi]] dhe në [[Iran]]; numri i tyre është në rënie <ref>{{cite web | url=https://www.nytimes.com/2006/09/06/us/06faith.html?mcubz=1 | title=Zoroastrians Keep the Faith, and Keep Dwindling | work=LAURIE GOODSTEIN | date=6 September 2006 | accessdate=25 September 2017}}</ref><ref>{{cite web | url=http://content.time.com/time/world/article/0,8599,1864931,00.html | title=The Last of the Zoroastrians | publisher=[[Time (magazine)|Time]] | work=Deena Guzder | date=9 December 2008 | accessdate=25 September 2017}}</ref><ref>{{cite web | url=https://zoroastrians.net/2014/12/24/list-of-countries-with-zoroastrian-population/ | title=LIST OF COUNTRIES WITH ZOROASTRIAN POPULATION | publisher=/zoroastrians.net | accessdate=25 September 2017}}</ref><ref name="Gerardo Eastburn p.3"/> Në vitin 2015, pati raporte deri në 100 000 konvertues në [[Kurdistani]]n [[Iraku|iraken]].<ref>{{cite web|last1=Fatah|first1=Lara|title=The curious rebirth of Zoroastrianism in Iraqi Kurdistan|url=https://projects21.org/2015/11/26/the-curious-rebirth-of-zoroastrianism-in-iraqi-kurdistan/|website=Projects21.org|accessdate=27 February 2018}}</ref> Përveç diasporës Zoroastriane, besimi më i vjetër mitraik i [[Yazdanizmi]]t është praktikuar ende nga [[kurdët]].
== Referencat ==
| |||