Kalciumi: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Tiimiii (diskuto | kontribute) Refuzoi 2 ndryshimet e fundit të tekstit (nga 185.190.132.37) dhe riktheu rishikimin 1841797 nga Tiimiii |
|||
Rreshti 5:
== Përhapja në natyrë ==
Kalciumi është elementi i pestë më i përhapur në koren e tokës, me pjesëmarrje mase 3.63%. Mineralet kryesore të tij janë: karbonatet, silikatet, sulfatet, floruret dhe fosforet. Karbonati i kalciumit (CaCO<sub>3</sub>), është përbërës i
== Histori ==
Line 15 ⟶ 13:
Emri "Kalcium" rrjedh nga fjala latine(calx-gëlqere). Kalciumi i pastër u zbulua në vitin 1808 nga H.Dejvi. Ai e përfitoi atë me elektrolizën e klorurit të kalciumit të shkrirë (CaCl<nowiki><sub>2</sub></nowiki>).
==Vetitë Fizike dhe Kimike==
Kalciumi është metal i butë dhe shumë reaktiv. Gjatë nxehjes në ajër, shëndrrohet në oksid kalciumi:
<chem>2Ca</chem> + <chem>O2</chem> --> <chem>2CaO</chem>
Kalciumi me ujë reagon dhe jep hidroksidin e kalciumit, duka liruar hidrogjenin si gaz:
<chem>Ca</chem> + <chem>2H2O</chem> --> <chem>Ca(OH)2</chem>+<chem>H2</chem>
Po ashtu, oksidi i kalciumit (gelqershja e pashuar - jostabile) reagon me ujë dhe fitohet hidroksidi i kalciumit(gëlqerja e shuar - stabile):
<chem>CaO</chem> + <chem>H2O</chem> --> <chem>Ca(OH)2</chem>
Eshtrat e shtazëve dhe të njeriut përmbajnë kalcium në formë fosfatesh dhe karbonatesh. Mungesa e kalciumit në eshtra manifestohet me sëmundjen e quajtur Rakitis. Jonet Ca<sup>2+</sup> ndodhen në gjak dhe ndikojnë në punën normale të zemrës. Ato kanë ndikim edhe në koagulimin e gjakut. Bimët e grumbullojnë kalciumin në trung, fruta dhe gjethe. Kripërat (sulfatet dhe bikarbonatet) e kalciumit dhe magnezit ndodhen edhe në ujë, dhe përbëjnë fortësinë e tij.
==Shiko dhe==
|