Ndryshimi mes inspektimeve të "Mehmet Fatihu"

Mehmeti i II ka lindur më 27 [[rexheb]] 835 sipas [[Kalendari islam|kalendarit hixhri]] (30 mars 1432), në [[Adrianopoja|Edrene]], kryeqytetin e atëhershëm të [[Perandoria Osmane|Shtetit Osman]]. Babai i tij ishte sulltan [[Murati i II|Murati II]] (1404–51) dhe nëna e tij [[Hyma Hatun|Hyma Valide Hatun]], e lindur në Devrekan, Kastamonu.

[[Besëlidhja e Lezhës|Rezistenca shqiptare]], e udhëhequr nga [[Skënderbeu]] ([[Turqisht|tur]]. ''İskender Bey''), një fisnik shqiptar dhe një ish-anëtar i elitës sunduese osmane, frenoi zgjerimin territorial osman. Skënderbeu bashkoi [[principatat shqiptare]] në një luftë kundër Perandorisë Osmane në [[Lidhja e Lezhës|Lidhjen e Lezhës]], në v. 1444. Mehmeti i II nuk mundi të nënshtroj [[Shqipëria|Shqipërinë]] derisa Skënderbeu ishte gjallë, edhe pese ai dy herë (në v. 1466 dhe 1467) udhëheqiudhëhoqi personalisht ushtirnëushtrinë osmane kundër [[Kruja|Krujës]]. Pasi Skënderbeu vdiq më 1468, shqiptarët nuk gjendën një udhëheqës që ta zëvendësoj atë, dhe Mehmeti i II përfundimisht pushtoi Krujën dhe Shqipërinë në v. 1478.

Në pranverën e v. 1466, Mehmeti i II marshoi me një ushtri të madhe kundër shqiptarëve dhe udhëheqësit të tyre, Skënderbeut, i cili i bëri ballë për një kohë të gjatë osmanëve, dhe në mënyrë të përsëritur kishte kërkuar ndihmë nga Italia.<ref name="Finkel63">{{harvnb|Finkel|2006|p=63}}</ref> Për shqiptarët, fillimi i Luftës osmano-venedikase, ofroi një mundësi të artë për rivendosjen e pavarësisë së tyrel për [[Republika e Veneciës|venedikasit]], shqiptarët siguruan një mburojë të dobishëm për zotërimet bregdetare venedikase, gjëgjësishtt [[Durrësi]]t dhe [[Shkodra|Shkodrës]].

Rezultati kryesor i kësaj fushate ishte ndërtimi i kështjellës së [[Elbasani]]t (''il-basan'', "fortesa")<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=haFlGXIg8uoC&pg=PA126&lpg=PA126&dq=Neokastron+elbasan#v=onepage&q=Neokastron%20elbasan&f=false|title=Robert Elsie: Historical dictionary of Albania|date=2010-03-19|publisher=Books.google.gr|accessdate=2013-08-10|isbn=9780810873803}}</ref>, thuhet se u ndërtua brenda 25 ditëve. Kjo fortesë e vendosur në një pikë strategjike, në ultësirat pranë fundit të rrugës së vjetër [[Via Egnatia|''Egnatia'']], ndau Shqipërinë në dysh, duke izoluar bazën e Skënderbeut në malësitë veriore nga zotërimet venedikase në jug.<ref name="Finkel64">{{harvnb|Finkel|2006|p=64}}</ref> Megjithatë, pas tërheqjes së sulltanit vetë Skënderbeu e kaloi dimrin në Itali, duke kërkuar ndihmë. Me kthimin e tij në fillim të v. 1467, forcat e tij u ulën nga malësitë dhe mundën [[Ballaban Pasha|Ballaban Pashën]] dhe e hoqën rrethimin e kalasë së [[Kruja|Krujës]]; ata gjithashtu sulmuan Elbasanin, por nuk arritën ta pushtonin atë.<ref name="Crusades327">Setton, Hazard & Norman (1969), p. 327</ref><ref name="Setton278">{{harvnb|Setton|1978|p=278}}</ref> Mehmeti i II u përgjigj duke marshuar përsëri kundër Shqipërisë. Ai forcoi sulmet ndaj kështjellave shqiptare, njëkohësisht duke dërguar trupa për të bastisur zotërimet venedikase e për t'i mbajtur ata të izoluara.<ref name="Crusades327" /> Osmanët [[Rrethimi i tretë i Krujës|dështuan sërish për të marrë Krujën]] dhe nuk arritën ta nënshtronin vendin. Megjithatë, dimri solli një shpërthim të [[Murtaja|murtajës]], e cila do të përsëritej çdo vit dhe do të zvogëlonte forcën e rezistencës lokale.<ref name="Setton283">{{harvnb|Setton|1978|p=283}}</ref> Vetë Skënderbeu vdiq nga malaria në fortesën venedikase të [[Lezha|Lezhës]], duke i dhënë fund aftësisë së [[Republika e Veneciës|Venedikut]] për të përdorur krerët shqiptarë për interesat e veta.<ref name="Finkel64" /> Shqiptarët u lanë vetë të vazhdonin rezistencën, e cila u dobësua gradualisht gjatë dekadës së ardhshme.

Pasi Skënderbeu vdiq, Mehmeti i II personalisht udhëhoqi rrethimin e [[Shkodra|Shkodrës]] në v. 1478–1979, për të cilin kronisti i hershëm osman Ashëkpashazade (1400–81) shkruan: "Të gjitha pushtimet e Sulltan Mehmetit u përmbushën me marrjen e Shkodrës".<ref>Pulaha, Selami. ''Lufta shqiptaro-turke në shekullin XV. Burime osmane''. Tirana: Universiteti Shtetëror i Tiranës, Instituti i Historisë dhe Gjuhësisë, 1968, p. 72</ref> Venedikasit dhe shkodranët i rezistuan sulmeve dhe vazhduan të mbanin kështjellën derisa [[Republika e Veneciës|Republika e Venedikut]] i dorëzoi Shkodrën [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] në Traktatin e Konstandinopojës, si kusht për t'i dhënë fund luftës.