Ndok Gjeloshi: Dallime mes rishikimesh

'''Ndok Gjeloshi''' (Mekshaj të [[Nënmavriq|Nënmavriqit]], [[15 Nëntor|15 nëntor]] [[1893]] - [[Tirana|Tiranë]], [[11 Prill|11 prill]] [[1943]]) ka qenë xhandar, ushtarak dhe veprimtar politik shqiptar.

Ndok Gjeloshi ishte pinjoll i trungut të Nik Vuksanit të vëllazërisë Mekshaj, në [[Shala|Shalë]] të [[Dukagjini|Dukagjinit]]. Ndoqi kolegjin Françeskan në [[Shkodra|Shkodër]], dhe më pas përfundoi Akademinë Ushtarake të Modenas në [[Italia|Itali]], ku mori gradën e togerit të forcave të Xhandarmërisë.

PërkrahuMe gradën toger dhe në krye të 180 shaljanëve, përkrahu [[Lëvizja e qershorit|Lëvizjen e qershorit]], së bashku me [[Rexhep Shala|Rexhep Shalën]] dhe njësitë ushtarake në Shkodër.<ref name=":0">{{Cite book|title=Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942)|last=Vllamasi|first=Sejfi|publisher=Vllamasi|year=2012|isbn=978-9928-140-54-8|location=Tiranë|pages=361}}</ref><ref name=":02" /> Në Shkodër njësitë vullnetare të drejtuara nga Gjeloshi rrethuan prefekturën, ku pas një rrethimi dhe shkëmbimi zjarri, 300 të rrethuarit u dorëzuan pasi mbetën të vdekur qarkkomandanti i xhandarmërisë, kapiten Ferit Frashëri,<ref name="Çefa">{{cite web|last=Çefa|first=Kolec|url=http://ih-rks.org/botimet/kolec-cefa-luigj-gurakuqi-ne-nje-optike-te-re-prishtine-instituti-i-historise-2011-191-f/|title=''Luigj Gurakuqi në një optikë të re''|publisher=Instituti i Historisë|date=2011|pages=143|location=Prishtinë|isbn=978-9951-409-27-8}}</ref> 3 xhandarë dhe dy ushtarë. Njësitë vullnetare të drejtuara nga Gjeloshi vijuan drejt jugut në Gjadër-kodrat e Lezhës, u shkëmbyen zjarr me trupat qeveritare të n/prefekturës së Lezhës dhe pas 13 të vdekurve e 6 të plagosurve, iu hap rruga për të hyrë në Tiranë.<ref>{{cite web|last=Milani|first=Prelë|url=http://shqiptarja.com/news.php?IDNotizia=160055|title=''Sakrifica tragjike e Ferit Frashrit''|publisher=[[Shqiptarja.com]]|date=2 qershor 2013}}</ref> Gjatë qeverisjes së [[Fan Noli|Nolit]], Ndoka mori gradën kapiten i forcave kufitare.

Pas kësaj revolte emigroi në Vjenë të, ku martohet me Margaritën, austriake. Bëhet anëtar i grupit të “[[Bashkimit Kombëtar (organizatë)|Bashkimit Kombëtar]]”.<ref name=":02">Milani P., [http://www.shkoder.net/fjala/2004/pmilani.htm ''Ja atentatet kundër Mbretit Zog''], "Fjala e Lirë”, 2 shtator 2010.</ref> Grupi kishte rënë dakord t'i kurdisej një atentat Mbretit gjatë një vizite në Vjenë ku do të zhvillonte disa kontrolle mjekësore.<ref>Vllamasi 2012, p. 437-439.</ref>

Mbrëmjen e 20 shkurtit [[1931]], [[Mbreti Zogu I|Mbreti Zog I]] i shoqëruar po dilte nga Teatrit të Operës së Vjenës. TekGjeloshi popasi hipnine nëpriti karshi derës së daljes nga makinëopera, Gjeloshingatërron memajorin [[Aziz Çami|AzizLlesh ÇaminTopallaj]] veprojnëme përZogun dhe e qëllon pas koke, më nuk t'i bërëpunoi atentatinpushka. QëllojnëAziz disaÇami herëpasi dhedëgjoi vranëpushkën majorinmësyu [[Lleshpër Topallaj]]nga dherrethimi, plagosëntë ministrincilin e çau dhe gjuajti automobilin dhe pasi gjuajti shtatë herë, u plagos ministri i Oborrit [[Eqrem bej Libohova|Eqrem bej Libohovën]].<ref>Vllamasi 2012, pp. 442-443.</ref> Atentatorëve iu gjetën pashaporta diplomatike jugosllave. Një e përditshme vieneze i përshkroi:<ref>Pearson O., ''Albania in the Twentieth Century, A History: Albania and King Zog, 1908-39'', I.B.Tauris, 2004, fq. 331. ISBN 9781845110130</ref>. Një e përditshme vieneze i përshkroi:<blockquote><small>"…Vrasësi i parë është Ndok Gjeloshi, ai është një ish-Oficer i Ushtrisë Shqipëtare, i lindur në Shkodër në vitin [[1893]] dhe ka shërbyer si ushtarak atje. Ai është një Katolik Roman, i martuar dhe ka banuar në Vjenë me gruan e tij, gjatë dy viteve të fundit. Vrasësi i dytë është ish-Kapiteni Aziz Çami, i lindur në vitin 1893 në Filat të qarkut të [[Gjirokastra|Gjirokastrës]], shërbeu në [[Delvina|Delvinë]]. Ai është një Mysliman beqar dhe jeton në adresën Hegergasse nr. 9 në qarkun 3 të Vjenës..."</small></blockquote>Gjyqi ndaj tyre përfundoi më 2 Tetor të viti 1931, ata u cilësuan fajtorë për vrasjen e major Llesh Topallajt dhe tentativë për vrasjen e Mbretit, Gjeloshi u dënua me 3 vjet e 6 muaj burg nga gjykata<ref>Vllamasi S., [http://www.mnvr.org/ballafaqime-politike-ne-shqiperi-1897-1942-kapitulli-ix/ ''Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942): kujtime dhe vlerësime historike''], Tiranë: Neraida, 2000. ISBN 9992771313</ref>. Përfundimi i kohës së burgimit dhe [[Pushtimi italian i Shqipërisë|pushtimi italian]], i krijuan mundësinë të kthehej përsëri në Shqipëri, pasi u kthye u regjistrua në Milicinë Fashiste Shqiptare, si dhe pranë komandave të legjionit të 4 të Shkodrës, të legjionit të 3 të Vlorës dhe në legjionin e parë të Këmishave të Sulmit. Luftoi në frontin grek dhe në atë jugosllav - gjë për të cilën u dekorua për trimëri me medalje tunxhi. Më pas u caktua në komandën e armës së Milicisë. Nga janari i 1942 mbante detyrën e gjyqtarit pranë gjyqit të posaçëm të shtetit<ref name=":1">{{Cite book|title=Plumba politikës|last=Dervishi|first=Kastriot|publisher=55|year=2010|isbn=978-99943-56-43-0|location=Tiranë|pages=227-228}}</ref>.

== BurimeReferencat ==