Ndok Gjeloshi: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
U kthye versioni 1859875 i bërë nga Parimori (diskutimet) ermertimet e realitetit politik jane thjesht saktesim kronologjik, nuk kane pse mbithjeshtohen Etiketa: Undo |
||
Rreshti 1:
{{Infobox person
| emri = Ndok Gjeloshi
Line 6 ⟶ 5:
| përshkrimi =
| datëlindja = [[15 Nëntor]], [[1893]]
| vendlindja = [[Nënmavriq]], [[Perandoria
| data e vdekjes = [[11 Prill]], [[1943]]
| vendvdekja = [[Tirana|Tiranë]], [[
| kombësia = [[Shqiptarët|Shqiptar]]
| nënshtetësia =
Line 18 ⟶ 17:
| partia =
| statusi civil =
| bashkëshortja = Margarita (lindur ''Petroviq'')
}}
'''Ndok Gjeloshi''' ([[Nënmavriq]], [[15 Nëntor|15 nëntor]] [[1893]] - [[Tirana|Tiranë]], [[11 Prill|11 prill]] [[1943]]) ka qenë xhandar, ushtarak dhe veprimtar politik shqiptar.
==Jeta==
Ndok Gjeloshi ishte
Ndoka më 1914 gjatë revoltës së Shqipërisë së Mesme u mobilizua në mbrojtje të [[Princ Vidi|Princ Vidit]]. Përkrahte [[Komiteti “Mbrojtja Kombëtare e Kosovës”|Komitetin "Mbrojtja Kombëtare e Kosovës"]], mbështeti fushatën për zgjedhjen e [[Luigj Gurakuqi|Gurakuqit]] në dhjetor të 1923.
▲Ndok Gjeloshi ishte i biri i një fisi të dëgjuar në gjenealogjinë e bajrakut të [[Shala|Shalës]], i trungut të Nik Vuksanit. Ai mori formimin kulturor në [[Ish-kolegji saverian, Gjimnazi "At Pjetër Meshkalla"|Kolegjin Françeskan]] në [[Shkodër]], dhe më pas përfundoj Akademinë Ushtarake të Modenas në [[Itali]], ku dhe mori gradën e togerit të forcave të Xhandarmërisë.
Me gradën toger dhe në krye të 180 shaljanëve, përkrahu [[Lëvizja e qershorit|Lëvizjen e qershorit]] së bashku me [[Rexhep Shala|Rexhep Shalën]] dhe njësitë ushtarake në Shkodër.<ref name=":0">{{Harvnb|Vllamasi|2012|pages=360-361}}.</ref><ref name=":02" /> Në Shkodër njësitë vullnetare të drejtuara nga Gjeloshi rrethuan prefekturën, ku kishte 30 xhandarë nga jugu dhe 20 xhandarë mirditorë nën komandën e toger Luigj Shantojës.<ref name=":0" /> Pas një rrethimi dhe shkëmbimi zjarri, prefekti [[Abedin Nepravishta]] me 300 të rrethuarit u dorëzuan pasi mbetën të vdekur qarkkomandanti i xhandarmërisë, kapiten Ferit Frashëri,<ref name="Çefa">{{cite web|last=Çefa|first=Kolec|url=http://ih-rks.org/botimet/kolec-cefa-luigj-gurakuqi-ne-nje-optike-te-re-prishtine-instituti-i-historise-2011-191-f/|title=''Luigj Gurakuqi në një optikë të re''|publisher=Instituti i Historisë|date=2011|pages=143|location=Prishtinë|isbn=978-9951-409-27-8}}</ref> 3 xhandarë dhe dy ushtarë. Njësitë vullnetare të drejtuara nga Gjeloshi vijuan drejt jugut në Gjadër-kodrat e Lezhës, u shkëmbyen zjarr me trupat qeveritare të n/prefekturës së Lezhës dhe pas 13 të vdekurve e 6 të plagosurve, iu hap rruga për të hyrë në Tiranë.<ref>{{cite web|last=Milani|first=Prelë|url=http://shqiptarja.com/news.php?IDNotizia=160055|title=''Sakrifica tragjike e Ferit Frashrit''|publisher=[[Shqiptarja.com]]|date=2 qershor 2013}}</ref>
Gjatë qeverisjes së [[Fan Noli|Nolit]], Ndoka mori gradën kapiten i forcave kufitare<ref name=":02" /> dhe më tej prefekt i Shkodrës. Me Triumfin e Legalitetit, u largua drejt Mbretërisë Serbo-Kroato-Sllovene, ku qe anëtar i grupit "Partia Republikane" të krijuar nga Rexhep Shala.<ref>{{Cite book|title=Shkrime për historinë e Shqipërisë|last=Këlcyra|first=Ali|authorlink=Ali Këlcyra|publisher=Onufri|year=2012|isbn=978-99956-87-81-6|editor-last=Frashëri|editor-first=Tanush|location=Tiranë|pages=528}}</ref>
Pas kësaj revolte emigroi në Vjenë të, ku martohet me Margaritën, austriake. Bëhet anëtar i grupit të “[[Bashkimit Kombëtar (organizatë)|Bashkimit Kombëtar]]”.<ref name=":02">Milani P., [http://www.shkoder.net/fjala/2004/pmilani.htm ''Ja atentatet kundër Mbretit Zog''], "Fjala e Lirë”, 2 shtator 2010.</ref> Grupi kishte rënë dakord t'i kurdisej një atentat Mbretit gjatë një vizite në Vjenë ku do të zhvillonte disa kontrolle mjekësore.<ref>{{Harvnb|Vllamasi|2012|page=437-439}}.</ref>
▲Në Nëntor të vitit 1926-të së bashku me Dom Loro Cakën, organizuan dhe udhëheqi kryengritjen antizogiste të [[Dukagjini|Dukagjinit]], kryengritje që shpërtheu përpara kohe, kryengritje që nuk u përhap as në [[Puka|Pukë]] dhe as në [[Malësia e Madhe|Malësi të Madhe]] siç ishte parashikue, por që mbeti e izoluar.
Mbrëmjen e 20 shkurtit [[1931]], [[Mbreti Zogu I|Mbreti Zog I]] i shoqëruar po dilte nga Teatrit të Operës së Vjenës. Gjeloshi pasi e priti karshi derës së daljes nga opera, ngatërron majorin [[Llesh Topallaj]] me Zogun dhe e qëllon pas koke, më nuk i punoi pushka. Aziz Çami pasi dëgjoi pushkën mësyu për nga rrethimi, të cilin e çau dhe gjuajti automobilin dhe pasi gjuajti shtatë herë, u plagos ministri i Oborrit [[Eqrem bej Libohova]].<ref>{{Harvnb|Vllamasi|2012|page=442-443}}.</ref> Atentatorëve iu gjetën pashaporta diplomatike jugosllave. Një e përditshme vieneze i përshkroi:<ref>{{Cite book|url=https://books.google.al/books/about/Albania_in_the_Twentieth_Century_A_Histo.html?id=3_Sh3y9IMZAC&redir_esc=y|title=Albania in the Twentieth Century, A History: Volume I: Albania and King Zog, 1908-39|last=Pearson|first=Owen|publisher=I.B.Tauris|year=2004|isbn=9781845110130|location=|pages=331}}</ref><blockquote><small>"…Vrasësi i parë është Ndok Gjeloshi, ai është një ish-Oficer i Ushtrisë Shqipëtare, i lindur në Shkodër në vitin [[1893]] dhe ka shërbyer si ushtarak atje. Ai është një Katolik Roman, i martuar dhe ka banuar në Vjenë me gruan e tij, gjatë dy viteve të fundit. Vrasësi i dytë është ish-Kapiteni Aziz Çami, i lindur në vitin 1893 në Filat të qarkut të [[Gjirokastra|Gjirokastrës]], shërbeu në [[Delvina|Delvinë]]. Ai është një Mysliman beqar dhe jeton në adresën Hegergasse nr. 9 në qarkun 3 të Vjenës..."</small></blockquote>Gjyqi ndaj tyre përfundoi më 2 Tetor të viti 1931, ata u cilësuan fajtorë për vrasjen e major Llesh Topallajt dhe tentativë për vrasjen e Mbretit, Gjeloshi u dënua me 3 vjet e 6 muaj burg nga gjykata.<ref>{{Harvnb|Vllamasi|2012|page=445}}</ref> Në Gjyqin që u bë në atdhe, Gjeloshi u dënua me vdekje në mungesë. Përfundimi i kohës së burgimit dhe [[Pushtimi italian i Shqipërisë|pushtimi italian]], i krijuan mundësinë të kthehej përsëri në Shqipëri, pasi u kthye u regjistrua në Milicinë Fashiste Shqiptare, si dhe pranë komandave të legjionit të 4 të Shkodrës, të legjionit të 3 të Vlorës dhe në legjionin e parë të Këmishave të Sulmit. Luftoi në frontin grek dhe në atë jugosllav - gjë për të cilën u dekorua për trimëri me medalje tunxhi. Më pas u caktua në komandën e armës së Milicisë. Nga janari i 1942 mbante detyrën e gjyqtarit pranë gjyqit të posaçëm të shtetit.<ref name=":1">{{Cite book|title=Plumba politikës|last=Dervishi|first=Kastriot|publisher=55|year=2010|isbn=978-99943-56-43-0|location=Tiranë|pages=227-228}}</ref>
▲== Atentati kundra Mbretit ==
==Vrasja e Ndok Gjeloshit==
== Referencat ==
▲Në pranverën e vitit [[1943]] dhe konkretish me datë [[11 Prill]] ora 18:45, në fundin e Bulevardit kryesor të [[Tirana|Tiranës]], ''(sot rruga e Stacionit të Trenit)'', Ndok Gjeloshi mbetet i vrarë nga një atentat komunist i bërë nga [[Myslym Keta]]. Ai u vra si shumë të tjerë me urdhër të Komitetit Qëndror të [[Partia Komuniste e Shqipërisë|Partisë Komuniste të Shqipërisë]]. Në ceremoninë e varrimit të zhvilluar për nder të tijë në Shkodër, morën pjesë [[Gjon Marka Gjoni|Gjon Markagjoni]], [[Mustafa Kruja]], etj. si dhe qindra shokë e miqë të tjerë nga Dukagjini dhe Shqipëria.
{{Reflist|2}}
==
* {{Cite book|title=Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942)|last=Vllamasi|first=Sejfi|publisher=Vllamasi|year=2012|isbn=978-9928-140-54-8|location=Tiranë|ref=harv}}
==Lidhje të jashtme==
Line 60 ⟶ 51:
* [http://www.youtube.com/watch?v=KHDYR0LTfb4 Ndok Gjeloshi në Vjenë të Austris - Fran Kodra & Ndue Shytani]
* [http://www.youtube.com/watch?v=OvVMvaly9_E Gjovalin Shani - Këngë për Ndok Gjeloshin].
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Njerëz nga Dukagjini]]▼
[[Kategoria:Lindje 1893]]
[[Kategoria:Vdekje 1943]]
[[Kategoria:Ushtarakë shqiptarë]]
[[Kategoria:Balli Kombëtar]]
▲[[Kategoria:Njerëz nga Dukagjini]]
[[Kategoria:Fisi Shalë]]
[[Kategoria:Atentatorë shqiptarë]]
|