[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
v →‎Jeta: rregullime
Rreshti 16:
 
== Jeta ==
Martin Camaj lindi në [[Telumi|Telum]] të [[Dukagjini]]t më 13 korrik 1925.<ref name=":0">[[Bardhyl Demiraj|Demiraj B]]., ''[http://www.albanologie.uni-muenchen.de/downloads/publikationen-demiraj/jeta-akademike-e-martin-c.pdf Jeta akademike e Martin Camajt], "''[[Hylli i Dritës]]“ Nr. 3 [2010] 102 – 112, Shkodër.</ref> 1925Ishte në vendin e quajtur Telumë. Ii biri i Kolë Camës, njëherësh bari e bujk. Tereza, e amaëma, ishte nga [[Prekali]],. Martini lindi i treti ndër shtatë fëmijë. Datëlindja 1925 duket të jetë një gabim shtypi<ref name="hjl">{{de}} [[Hans-Joachim Lanksch|Lanksch H.J.]], ''[http://www.shkoder.net/en/camaj_de.htm Martin Camaj – Synthese von Gegensätzen]'', Deutsch-Albanische Freundschaftsgesellschaft (Hrsg.): Albanische Hefte. 31. Jahrgang, Nr. 3, [[Bochum]] 2002.</ref>. Vendlindja e tij është "… ''në një vis të egër, ‘ku s’ka shkelë kurrë kamba e kalit’, kaq i thyeshëm ashtë ky vend''”, sipas vetë Martinit. Në vendlindje kaloi dhjetë vitet e para të jetës së tij. Nis të fitojë në mënyrë autodidakte njohuritë e para në shkrim e lexim shqip dhe matematikë. Kjo gjë do t'i binte në sy ish-pagëzuesit P. David Pepës OFM, duke e nxitur të ndërmjetësojë pranë instancave eprore në [[Shkodra|Shkodër]] që të ndërmerrnin përpjekje për arsimimin dhe përgatitjen - pse jo - për meshtari.
 
Në vitin 1935 vendoset përfundimisht në Shkodër dhe fillon të marrë arsim të rregullt pranë [[Ish-kolegji saverian, Gjimnazi "At Pjetër Meshkalla"|kolegjit jezuit "Xaverianum"]]<ref name=":0" />, ku do kalonte edhe [[tuberkulozi]]n<ref name=":1" />. Rektor i kolegjit atbotë qe P. [[Zef Valentini|Giuseppe Valentini]] SJ, prej të cilit mësojmë se arsimin fillor 5 vjeçar e kishte përfunduar në 4 vjet. Pesë vitet në vijim ai ndoqi rregullisht gjimnazin, gjë që i dha të drejtën për të vijuar studimet në liceun klasik të kolegjit. I ati vdes pak vite pasi Martini i vogël u fut në Kolegjë. Studimet detyrohet t'i ndërpresë në vitin e tretë, më 1946 - mbas mbylljes së instituteve fetare të Shkodrës<ref name=":0" />.
Rreshti 22:
Themeloi në Prekal shkollën ku veproi si mësues i vetëm deri më 1948. Camaj merrte pjesë në rezistencën kundër partizanëve komunistë me çetën e kap. Gjon Destanishtës<ref>Gjeçaj D., ''[http://www.forumishqiptar.com/threads/3704-Martin-Camaj/page2 Si e njofta Martin Camajn]'', [[Gazeta Shekulli]]. - Nr. 3098, 25 shtator, 2010, f. 11.</ref> dhe në gusht<ref name=":0" /> qe i detyruar me jetue në ilegalitet deri sa ia arriti me ikë në [[Jugosllavia|Jugosllavi]] bashkë me Át [[Daniel Gjeçaj]]n OFM dhe grupin e përbërë prej 36 vetësh. Kështu nuk pati më rast të kontaktojë me familjen, një vëlla i tij bëri 30 vjet burg<ref name="hjl" />. Kryen për tre muaj një kurs intensiv për mësuesinë në Pejë (1 korrik - 30 shtator 1949), mandej punon një vit (1949-'50) mësues në [[Tuzi|Tuz]] në shkollën "Mahmut Lekiq"
 
Viti 1950 e gjen Martinin në [[Beograd]] ku u regjistrua në universitetin e kryeqytetit jugosllav. Diplomohet pas pesë vitesh më 2[0]20 korrik 1955 duke dhënë provimeprovim diplome në degën e filologjisë romane me fusha kryesore gjuhë dhe letërsi italiane.<ref name=":0" />. Në qershor 1951 martohet në fillim ne bashki, mandej ne kishën ortodokse e më pas atë katolike me mësuesen Nina Bogdanoviç<ref name=":1">Ndreca A. (përkth.), ''[http://www.balkanweb.com/gazetav5/artikull.php?id=92648 Disa letra të panjohura dashunie drejtue Martin Camajt]'': [Nina Bogdanoviç, bashkëshortja], Hylli i Dritës. - Nr. 4, 2010, f. 47 - 53.</ref>. Pas mbylljes së studimeve në Beograd, Camaj përgatitet për formimin pasuniversitar në albanologji pranë fakultetit filozofik të Univ.Universitetit të [[Sarajeva|Sarajevës]], i udhëhequr nga albanologu prof. [[Henrik Bariç]]<ref name=":0" /> - kryetar i Institutit Albanologjik në Sarajevë<ref>Camaj M., ''[http://www.shqiptarja.com/kulture/2730/martin-camaj-ne-1957-letra-dhe-studimi-i-panjohur-mbi-kosoven-141063.html Studimi "Çashtja Kosovare"]'', letër dërgue [[Mustafa Kruja|Mustafa Krujës]], Romë 15 mars 1957.</ref>. Në bashkëpunim me të dhe me mentorin e dytë prof. Rikard Kuzhmiç vendos të promovojë në filologji duke përzgjedhur si temë doktorate "Gjuha e Gjon Buzukut". Kërkesa përkatëse e mentorëve të tij miratohet prej këshillit shkencor të atij fakultet në mbledhjen që u mbajt më 16 shkurt 1956<ref name=":0" />.
 
Po atë vit, duke parë shëndetin në rënjerënie të profesorit dhe gjendjen e rënduar në Republikën Federale<ref>Kruja M., "Kuvend letrash me miqtë" vëll. III, Omsca-1, Tiranë 2012. Në letërkëmbim me [[Tahir Zajmi|T. Zajmin]] theksohet gjendja e rëndë në Jugosllavi ndër letrat që i dërgon ky i fundit më 6 mars 1956 nga [[Izmir]]i.</ref>, vajti në Itali (të paktën qysh më 20 shtator të '56s), ku e shoqja nga sëmundja detyrohet të heqë një veshkë. I ndihmuar nga [[Ernest Koliqi]] dhe profesorëveprofesorë të vjetër të kolegjit jezuit P. Luigi Rosa dhe P. [[Zef Valentini]]<ref name=":1" />, atë kohë drejtues i [[Instituti i Studimeve Shqiptare|Institutit të Studimeve Shqiptare]], si dhe Katedrënkryetar ei Katedrës së Gjuhës dhe të Letërsisë Shqipe pranë Universitetit të Romës, pasi i njihen studimet e kryera ne Universitetin e Beogradit, regjistrohet në vitin e tretë studimor në Fakultetin e Letërsisë dhe të Filozofisë të atij universiteti. Këtu studion letërsi latine, italiane, filologji romane e sllave, si dhe gjuhë e let. shqipe, ndërkohë pati rastin të ndjekë leksione nga [[Giuseppe Ungaretti]] dhe të njohë prej së afërmi poezinë e tij. Nën mentoratin e Koliqit, më 15 mars 1960, mbron me vlerësime maksimale pranë Universitetit te Romës, tezën e doktoraturës mbi “[[Meshari]]n” e Gjon Buzukut, e cila u botua po atë vit si botim i revistes “[[Shêjzat (revistë)|Shêjzat]]” (që e redaktonte tash tre vite dhe do ta bënte deri më 1971<ref>Bazuar nga kërkimi tek [http://adsh.unishk.edu.al/items/browse/7?search=Shejzat+1957&submit_search= Arkivat Digjitale Shkodër], nr. e Shêjzave pas '71shit kanë për kryeredaktor Mark Koliqin.</ref>) nën titullin:'' Il Mesale di Gjon Buzuku. Contributi linguistici allo studio della genesi''. Gjatë periudhës së studimeve Camaj iu perkushtua veçanërisht kërkimeve shkencore në terren ne fshatrat e ngulimeve arbereshe. Qysh më 1959 Koliqi i mundësoi të punojë si lektor pranë Universitetit në Romë, gjë që zgjati deri nga fundi i vitit 1960. Kërkimet akademike të Camajt u përqendruan në gjuhen shqipe dhe dialektet, në veçanti në gjuhën e arbëreshëve të Italisë jugore. Në Romë ndjek rrethet letrare të këtij qyteti, ku njihet edhe me autorët emigrantë nga vende të ndryshme lindore, rusë, rumunë dhe sidomos me poetë baltikë. Ishin të gjithë anëtarë të një PEN-klubi me qendër në Londër.
 
Në dhjetorin e 1960s vendoset në [[Münchenwiler|Mynih]] të Gjermanisë me një bursë dhjetëmujore të akorduar prej fondacionit gjerman DAAD (= Shërbimi Gjerman për Shkëmbimin Akademik) për të cilën hyn dorëzanë me rekomandimin e vet etnologu dhe folkloristi Alois Schmaus, që drejtonte atëkohë Seminarin e Sllavistikës pranë Univ. Ludwig-Maximilian. Camaj përzgjedh si vend studimi Seminarin e Gjuhësisë me synimin që të përvetësojë metodat e studimit gjuhësor historiko-krahasues.
 
Për përfundimin me sukses të kësaj ndërmarrjeje Camaj mbështetet për disa vjet me radhë nga fondacioni i DFG-së (Shoqata e Kërkimit Shkencor Gjerman), i cili i akordon një bursë kërkimore për të mbrojtur gradën e habilitacionit. Këtë gradë e fiton më dt. 21 janar 1965 me ''venia legendi '' (leje mësimdhënieje në universitet) në albanologji duke fituar në të njëjtën kohë edhe të drejtën mepër të qenë ''Privatdozent ''-, përvojë që e kishte ushtruar si lektor vullnetar për realizimin e programit universitar duke dhënë kurse hyrëse të gjuhës shqipes qysh prej semestrit të dimrit në vitin akademik 1961/'62. E shoqja, Nina, e cila jepte gjuhë ruse në "Bocconi" të Milanos si asistente në v.vitin akademik 1961/'-62 shkon pranë Martinit më 1962 ku ajo do të punojë për pak vite pranë "München American Elementary School" si mësuese dhe bibliotekare. Në vitin 1964 Nina hyn në Urdhnin e Tretë Françeskan duke marrë emrin Motër Elizabeta. Ndarja përfundimtare me Martinin ndodh në vitin 1968, dhe mbas kësaj date Nina kthehet në Milano ku do të jetojë deri në nandor të vitit 1987<ref name=":1" />. 
 
Prej 1965 deri në 1971 qenë vitet vendimtare për konsolidimin e vatrës albanologjike duke e vështruar si fushë komplekse të kërkimit shkencor. Më 1969 martohet me Erikën, me të cilën nuk do kishte fëmijë. Më dt. 16 korrik 1971 merr emërimin si profesor joordinar në albanologji, ndërsa më 14 shtator 1978 emërohet ordinar me marrëdhënie punësimi të përhershëm,. 30 shtator 1990 lirohet nga detyra si profesor i emerituar<ref name=":0" />. Jetoi në Lenggries, vend që i kujtonte trojet ku kishte lindëlindur.
Vdes më [[12 mars]] të vitit 1992 në Mynih.