[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Hatake (diskuto | kontribute)
vNo edit summary
pastrim nga copy-paste masiv
Rreshti 1:
'''Rrok Zojzi''' ([[Shkodra|Shkodër]], [[16 nëntor]] <nowiki/>[[1910]] - [[Tirana|Tiranë]], [[1995]]) qeka qenë etnograf, dhe etnolog shqiptar.
 
== Jetëshkrimi ==
 
== Biografia ==
Lindi në Shkodër në një familje zejtare. Pasi mori arsimin e mesëm në qytetin e lindjes, duke bërë detyrën e arsimtarit, u mor edhe me alpinizëm, me kërkime, gjeografi e sidomos në fushën e etnokulturës. Gjatë viteve ‘30-’40 ai bëhet i njohur me shkrimet në revistat “[[Hylli i Dritës]]”, “Drini”, “Vatra shqiptare”, etj. Në vitin 1942 Zojzi përgatiti 34 ligjërata gjeografiko-etnologjike, për Ministrinë e Kulturës dhe Turizmit, që u shfrytëzuan nga [[Radio Tirana|radio “Tirana”]], radio “Korça” e radio “Kosova”. Në vitin ‘46 e motra, Maria dhe burri i saj u pushkatuan gjatë [[Lëvizja e Postrribës|rezistencës antikomuniste të Postribës]] dhe kjo do ndikonte në jetën e Rrokut, i cili gjithnjë është parë si njeri me “''cene në biografi''”. Një prej kolegëve të tij, prof.dr. Mark Tirta, tregon se vite më parë, shkencëtarët e [[Zagrebi]]t ngulnin këmbë pranë zyrtarëve shqiptarë që Zojzin ta merrnin si punonjës pranë Akademisë së Shkencave në [[Kroacia|Kroaci]]. Zojzi filloi punë në Institutin e Shkencave në vitin 1947, duke u bërë themeluesi i sektorit të studimeve etnologjike shqiptare. “Që në fillim i kushtoi kujdes të veçantë krijimit e zgjerimit të bazës materiale për studime shkencore, krijoi arkivin e objekteve muzeale që nën drejtimin e tij arriti deri në 22 mijë njësi. Bëri eksplorime në vise të ndryshme të virgjëra të Shqipërisë, për të mbledhur të dhëna studimi dhe për të gjurmuar e fotografuar objektet muzeore që shërbenin për arkiv”, - tregon [[Mark Tirta|Tirta]], duke shtuar se krahas arkivit të objekteve muzeore, Zojzi krijoi fototekën, skicotekën, arkivin e dorëshkrimeve, të përkthimeve e të dokumentacionit të burimeve të ndryshme të shkruara. Madje në vitin 1948 nën drejtimin e tij u ngrit Muzeu Etnologjik Kombëtar. Prej vitit ‘47 ka punuar si etnolog pranë Institutit të Shkencave, deri sa doli në pension në vitin 1976.
U lind në Shkodër, i biri i Shtjefën dhe Pina Zojzit.<ref>{{Cite web|url=http://www.fjalaelire.com/tema/30460.html|title=Edhe nji Marije tjetër mbas Maria Shllakut rroku armët... 70 vjetori i vrasjes...|date=4 dhjetor 2016|last=Radovani|first=Fritz|website=fjalaelire.com|origyear=1992}}</ref> Pasi mori arsimin e mesëm në qytetin e lindjes, duke bërë detyrën e arsimtarit, u mor edhe me alpinizëm, me kërkime, gjeografi e sidomos në fushën e etnokulturës. Gjatë viteve ‘30-’40 ai bëhet i njohur me shkrimet në revistat “Hylli i Dritës”, “Drini”, “Vatra shqiptare”, etj.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.forumishqiptar.com/threads/57141-Rrok-Zojzi-mes-mitit-dhe-harres%C3%ABs|title=Rrok Zojzi, mes mitit dhe harresës|date=17 nëntor 2005|accessdate=5 maj 2018|publisher=Shekulli. - Nr. 318|website=forumishqiptar.com|last=Mile|first=Alma|page=19}}</ref>
== Vepra ==
Ishte një nga themeluesit e shkencës së etnografisë në Shqipëri. I ngacmuar nga pasioni për të zbuluar të lashtën dhe për ta krahasuar atë me kulturën e sotme dhe për të dalë në konkluzione të drejta shkencore, e bëri atë që të shkelë disa herë, thuajse në të gjitha zonat etnografike të Shqipërisë. Rrok Zojzi ishte etnografi i hulumtimeve të thella dhe të besueshme. Duke qenë njohës i mirë i disa gjuhëve i gjermanishtes, frëngjishtes e italishtes, ai voli traditën më të mirë bashkëkohore, për të ndërtuar strukturat e etnologjisë shqiptare. Sipas profesor Tirtës, Zojzi shquhej për praktikën e veçantë të punës. “Pak a shumë ndoqi metodën që dikur kishte praktikuar Franc Nopça në eksplorime: në çdo vend ku kalonte vërente, merrte shënime e jepte gjykime për gjithçka, e studionte etnokulturën në kompleks”, - thotë etnologu. “Rrok Zojzi është i pari në historinë e etnologjisë shqiptare që hartoi anketa e pyetësorë për probleme të veçanta të etnokulturës e i shpërndau në tërë viset e Shqipërisë, sidomos ndër arsimtarë, e janë marrë përgjigje sipas fakteve të terrenit”, - vazhdon Tirta.
Jo më kot e thërrisnin “''arusha e maleve''”, apo “''alpinisti''”. “Pati intelektualë të nivelit të dijes bashkëkohore që e përkrahën dhe e vlerësuan punën e tij shkencore, po pati jo pak “shkencëtarë” partiakë që e nëpërkëmbën, e keqtrajtuan, e penguan në punë, e ulën moralisht e nuk e lanë të ecte përpara. Kontaktet e diskutimet me të huajt, në shumicën e rasteve, kanë qenë për të “mollë e ndaluar”. Ka pasur ftesa për veprimtari shkencore nga [[Italia]], [[Franca]], [[Gjermania]] e [[Rumania]], gjithnjë me shpenzime të palës pritëse, por asnjëherë nuk u lejua të shkojë, si njeri me “cene biografike”, - tregon Tirta, duke shtuar se gjatë viteve ‘70-’80 ka pasur 30 ftesa për në [[Prishtina|Prishtinë]], po as atje nuk u lejua. Sipas Mark Tirtës, edhe një herë që u lejua të shkonte në [[Suedia|Suedi]], vetëm falë ndërhyrjes së [[Nexhmije Hoxha|Nexhmije Hoxhës]]. Megjithatë shkencëtarët e huaj e kanë vlerësuar shumë punën e Zojzit, të cilët jo rrallë herë e kanë cituar në studimet e tyre. Ai ka lënë një pasuri të tërë studimesh e materialesh burimore. Shumë syresh janë të botuara në formën e studimeve e në revista të ndryshme, të cilat nuk janë përbledhur në ndonjë botim të vetëm, ndërsa të tjera janë të pabotuara e ruhen në arkivat e Institutit të Kulturës Popullore. Duke u bërë pre jo rrallë herë edhe e “vjedhjeve” prej pseudostudiuesve, që i kanë paraqitur ato si studimet e tyre. “Zojzi është i pari që ka mbledhur në mënyrën më të gjerë të drejtën kanunore të Labërisë, që deri sot mbeti pa u sitemuar e pa u botuar e për më keq, duke u shfrytëzuar nga njëri e nga tjetri me kriter e pa kriter”, - thotë Tirta.
Rrok Zojzi ka lënë një numër të madh studimesh të botuara në revista shkencore si: “Gjurmët e një kalendari primitiv në popullin tonë”, “Studime mbi veshjet kombëtare”, “Traditat e lundrimit në Shqipëri”, “Mbi të drejtën kanunore të popullit shqiptar”, “Gjurmë arkaike në veshjet tradicionale të popullit shqiptar”, “Arti popullor në Shqipëri”, e shumë të tjera. Ndërkohë që sipas etnologut Mark Tirta, ka të pabotuara në arkivat e Institutit të Kulturës Popullore një monografi rreth 100 faqe për Gjeçovin, studime për Çamërinë, studime mbi luginën e Shkumbinit, përmbledhje për Labërinë, etj. Mendohet se të tjera materiale e studime, mes të cilave dhe një monografi për Franc Nopçën ndodhen në shtëpinë e tij<ref>Alma Mile: Rrok Zojzi mes mitit dhe harresës, gazeta Shekulli 17/11/2005</ref>.
 
Në vitin 1942 Zojzi përgatiti 34 ligjërata gjeografiko-etnologjike, për Ministrinë e Kulturës dhe Turizmit, që u shfrytëzuan nga radio “Tirana”, radio “Korça” e radio “Kosova”. Në vitin ‘46 e motra, Maria dhe burri i saj u pushkatuan gjatë [[Lëvizja e Postribës|rezistencës antikomuniste të Postribës]] dhe kjo do ndikonte në jetën e Rrokut, i cili gjithnjë është parë si njeri me “cene në biografi”.<ref name=":0" />
== Burimet ==
 
Prej vitit ‘47 ka punuar si etnolog pranë Institutit të Shkencave, deri sa doli në pension në vitin 1976.<ref name=":0" />
 
== Referencat ==
<references/>