Jusuf Vrioni: Dallime mes rishikimesh

'''Jusuf''' ose '''Isuf Vrioni''' (Korfuz, [[16 Mars|16 mars]] [[1916]] - [[Parisi|Paris]], maj[[1 Qershor|1 qershor]] [[2001]]) ishte përkthyes dhe diplomat shqiptar.

== JetaBiografia ==

Leu në [[Korfuz]] i biri i [[Iljaz bej Vrioni|Iljaz bej Vrionit]] dhe Xhemile hanëm Dinos.<ref>Marrë nga [http://gw.geneanet.org/nesrindino?lang=en&p=sevket+bey&n=verlaci geneanet.org] më 9 korrik 2017.</ref>. Vitet e tij të para i kaloi në Korfuz e më pas në [[Berat]]. Pas emërimit të babait të tij, [[Ilias Bej Vrioni]], si Ministër i Jashtëm dhe Ministër i Plotfuqishëm në Paris, familja e tij u shpërngul në Paris më [[1925]]. Ciklin e ulët dhe të mesëm arsimor Jusuf Vrioni e kreu pranë ''Liceut Janson de Sailly'', [[Paris]] dhe atë të lartë në ''Grande École des Hautes Études Commerciales'' dhe në ''[[Institut d'études politiques de Paris|Institut d'Études Politiques]]'' të Parisit.<ref>{{Cite book|title=Bisedë me Jusuf Vrionin|last=Rama|first=Luan|publisher=[[Tirana observer]]. - Nr. 70|year=26 mars 2006|isbn=|location=|pages=8-9}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.albanianhistory.net/1998_Vrioni/index.html|title=1998 - Jusuf Vrioni: Back to Tirana, 1943-1947|website=albanianhistory.net|last=Elsie|first=Robert|authorlink=Robert Elsie}}</ref>

Më [[1939]] rikthehet në [[Shqipëri]] por shpërthimi i [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]] e detyron të shpërngulet po atë vit në [[Romë]] për të vazhuar studimet e tijpranë të mëtejshmevëllait. Rikthehet në [[Tiranë]] më [[1943]], datë kjo që shënon dhe përmbysjen e fatit të tij. Më 13 shtator [[1947]] arrestohet nga regjimi diktatorial dhe akuzohet për spiunazh dhe agjitacion e propagandë. Prej shkurtit [[1949]] e deri më prill [[1950]] torturohetburgoset barbarisht njënë njërën prej shtatëmbëdhjetë qelive famëkeqe të [[Koçi Xoxe]]s. Në korrik [[1950]] denohet me pesëmbëdhjetë vite heqje lirie dhe punë të detyruar, pjesë të dënimit e kaloi në [[Burgu i Burrelit|burgun e Burrelit]]. Lirohet në fund të vitit [[1958]] dhe internohet ne [[Fier]] për një periudhë disamujore.<ref name=":0" /> Më [[1960]], për nevojat propagandës ndërkombëtare të regjimit diktatorial, emërohet në [[Tiranë]] si përkthyes.

Ndër përkthimet e tij të para numërohet ''Gjenerali i Ushtrisë së Vdekur'' i [[Ismail Kadare]]së, i cili më vonë u botua në [[Paris]]. Ndërkaq, emri i tij si përkthyes do të fillonte të figuronte nëpër botimet në [[Francë]] vetëm në vitet [[1980]]. Edhe pse pjesën më të madhe të kohës e shpenzonte duke përthyer dhe redaktuar tekstet propagandistike të [[Enver Hoxha|Enver Hoxhës]], Jusuf Vrioni gjente kohë për të përkthyer romanet e tjera të [[Ismail Kadare]]së. Falë elegacës së frengjishtes së tij, romanet e Ismail Kadaresë nisën të tërheqin vëmendje të jashtëzakonshme në publikun frankofon. Rreth fundit të viteve '80, Jusuf Vrioni nisi të gëzojë famë si përkthyes si pashoq në qarqet intelektuale dhe artistike të kryeqytetit.

Në vitet e para të [[Shqipëri]]së post-diktatoriale, Jusuf Vrioni, falë posturës së tij multidimensionale si intelektual, angazhohet në qarqet e shoqerisë civile dhe për një kohë shërben si Kryetari i Kominetit të Helsinkit për të Drejtat e Njeriut. Kriza famëkeqe e vitit [[1997]] do ta detyronte tashmë burrin e moshuar që ai ish,detyruan të largohej sërish nga atdheu i tij dhe të rikthehej në Parisin e tij të dashurParis. Më 1998 emërohet AmabasorAmbasador i Republikës së Shqipërisë në UNESCO dhe më 22 maj të këtij viti, për kontributin e tij të pasur në gjuhën frënge, dekorohet nga Republika Franceze me urdhërin Chevalier de la Légion d'Honneur, ashtu si dikur i ati, [[Ilias Bej Vrioni]], ish dekoruar në fund të viteve 1920 me urdhërin ''Grand Officier de la Légion d'Honneur'' nga Republika Franceze.

* Dekoruar me Urdhërin ''Chevalier de la Légion d'Honneur'' i Republikës Franceze më 22 maj [[1998]] nga Presidenti Jacques Chirac.<ref>{{Cite web|url=http://www.hri.org/news/balkans/ata/1998/98-05-22.ata.html#27|title=Distinguished translator awarded Knight of Legion of Honour|publisher=Albanian Telegraphic Agency|website=hri.org}}</ref>

== BurimeReferencat ==