[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Kthim i artikullit ne gjendje enciklopedike
v U kthyen ndryshimet e Barnabë Trohasi (diskutimet) në versionin e fundit nga 1l2l3k.
Etiketa: Rollback
Rreshti 3:
 
== Gjeografia ==
Trojet fisnore të Shalës gjënden në Shqipërinë Veriore, në luginën [[Lumi i Shalës|lumit me të njëjtin emër]], në veri të [[Drini]]t dhe në jug të [[Thethi]]t (përfshirë) ndër malësitë e [[Dukagjini]]t<ref name="Historical Dictionary of Albania">{{Cite book|url=httphttps://sssbooks.njcppltgoogle.gjhpphmf.cjtf.ru3.gsr.awhoer.netse/books?id=6inIiCF_930C&pg=PA411#v=onepage&q&f=false|title=Historical Dictionary of Albania|last=Elsie|first=Robert|publisher=Rowman & Littlefield|year=2010|isbn=9780810861886|location=|pages=411}}</ref>. Trojet fisnore të Shalës kufizohen me [[Shoshi (fis)|Shoshin]] në jug nga kodra e Shën Gjergjit, me Planin dhe Shkrelin mbi bjeshkët e Qafës së Boshit në perëndim, me bjeshkët e [[Kelmendi]]t dhe [[Krasniqi]]t nga [[Qafa e Pejës]] në veri, dhe me fiset e [[Nikaj-Mërturi]]t mbi [[Qafën e Ndërmajës|Qafën e Ndërmajës]] dhe të [[Qafa e Agrit|Agrit]] në lindje. [[Rragami]] i Shalës tradicionalisht i përkiste Shalës, sot administrohet nga [[rrethi i Tropojës]].
 
Që nga gjysma e dytë e shekullit të 17të, nga ky fis u përhapën në viset e [[Kosova|Kosovës]] dhe [[Maqedonia|Maqedonisë]] së sotme. Periudha kur emigruan më bindshëm qe mes gjysmës së shekullit XVII dhe 1840, duke çuar në nënndarje të reja.<ref name="Kaiser">{{cite book|author=Karl Kaser|title=Household and Family in the Balkans: Two Decades of Historical Family Research at University of Graz|url=httphttps://sssbooks.njcppltgoogle.gjhpphmf.ljdpn.ru3.gsr.awhoer.netcom/books?id=zjmzQnrfFmQC&pg=PA124|accessdate=6 June 2013|year=2012|publisher=LIT Verlag Münster|isbn=978-3-643-50406-7|pages=124}}</ref>
Në Kosovë, Shala u përqendrua kryesisht në [[Vushtrria|Vushtrri]], [[Trepça e Vjetër|Trepçë]] e [[Mitrovica|Mitrovicë]] në zonën kodrinore të njohur si [[Shala e Bajgorës]], duke qenë Bajgora ngulimi më i madh ndër 37 vendbanimet e tyre. Atje u ndanë ndër 4 ''vllazni'': Gima, Peci, Maleti (të lidhur me Lotajt) dhe Lopçi. Ka gjithashtu shumë fis Shalë në [[Isniqi|Isniq]], [[Lluka e Epërme|Llukë të Epërme]], [[Strellca|Strellç]], në Ulët, [[Klina|Klinë]] dhe [[Drenica|Drenicë]].<ref name="ElsieTribes">{{Harvnb|Elsie|2015|pages=120-121}}</ref>
 
== Historia ==
Sipas [[Robert Elsie|Elsie]], ky emër vjen nga fjala shqipe ''shalës(inë)'', djerrinë.<ref name="Historical Dictionary of Albania" /> Sipas gojëdhënës popullore, Shala si fis bashkëndan të njëjtën prejardhje me Shoshin dhe Mirditën, ku vëllai i madh trashëgoi shalën, i dyti shoshën dhe i treti që nuk trashëgoi gjë, u dëshiroi vëllezërve ditën e mirë, ''mirëdita''.<ref name="Vickers1999">{{cite book|url=http://njcppltbooks.gjhpphmfgoogle.ljdpn.ru3.gsr.awhoer.netcom/books?id=IzI0uOZ2j6gC&pg=PA103|title=The Albanians: A Modern History|author=Miranda Vickers|publisher=I.B.Tauris|accessdate=6 June 2013|year=1999|isbn=978-1-86064-541-9|pages=103–}}</ref>
 
Pas vdekjes së [[Lekë Zaharia|Lekë Zaharisë]], [[Fan Noli|Noli]] radhit Pjetër Spanin kapidan të Shalës dhe Shoshit, që merr anën e [[Republika e Venedikut|Venedikut]].<ref>{{Harvnb|Noli|1921|page=150}}</ref> Më 1461 Shala (''città di Sala e di Sasci''<ref name=":0">{{Cito web|url=http://jjcjcmjpuflbtilpefsbibliotekashkoder.ljdpn.ru3.gsr.awhoer.netcom/digital/hylli_i_drites/vjeti_X_1934_04/|title=Pulti e Dukagjini|date=1934|website=jjcjcmjpuflbtilpefs.ljdpn.ru3.gsr.awhoerbibliotekashkoder.netcom|publisher=[[Hylli i Dritës]] vjeta X, nr. 4|last=Sirdani|first=P. Marin|pages=189}}</ref>) u ngrit kundër [[Spanët|Spanëve]], zotër të [[Drishti|Drishtit]], të cilët shtrinin sundimin në ato male<ref name="Armao">{{Cite book|title=Vende, kisha, lumenj, male e toponime të ndryshme të një harte të lashtë të Shqipërisë Veriore|last=Armao|first=Ermanno|authorlink=Ermanno Armao|publisher=Korbi|year=2006|origyear=1933|isbn=99943-620-8-9|editor-last=Kamsi|editor-first=Willy|editor-link=Vili Kamsi|location=Tiranë|pages=113, 197|trans_title=Località, chiese, fiumi, monti, e toponimi varii di un'antica carta dell'Albania Settentrionale|translator=Akil Spathari}}</ref> që në shek. XVI venedikasit i quanin ''Malet e Shpanëve'' (''monti delli Spani'').<ref name="Thalloczy">{{Cite book|title=Vëzhgime iliro-shqiptare|last=Thallóczy|first=Lajos |authorlink=Lajos Thallóczy|publisher=Camaj-Pipa|year=2004|origyear=1916|isbn=99927-56-34-9|location=Shkodër|pages=120|trans_title=Illyrisch-albanische forschungen|translator=[[Mustafa Kruja]]}}</ref> Sipas Nolit, [[Skënderbeu]] i shtroi "malet e Shalës dhe Shoshit" si masë ndaj të bijëve të Spanit që ishin zënë mes tyre;<ref>{{Harvnb|Noli|1921|page=206, 213}}.</ref> [[Marin Sirdani|Sirdani]] shkruan se Skënderbeu ndërhyri në këta vise pas kërkesës së [[Pal Engjëlli|Pal Engjëllit]] për të paqtuar ''dheun e [[Pulti (krahinë)|Pultit]]'', që ishte trazuar kundër bijëve të Pjetër Spanit që ishte shuar.<ref name=":0" />
 
Më 1634 në një relacion kishtar vendbanimi shkruhet në italisht ''Sciala'', relacioni i Gasparit më 1671 e shkruan ''Sala,''<ref>{{Harvnb|Elsie|2015|page=115}}</ref> ndërsa në hartën e Coronellit më 1688'', Sciala.''<ref name="Armao" />
Rreshti 50:
=== Literaturë ===
 
* {{cite book|url=httphttps://sssbooks.njcppltgoogle.gjhpphmf.ljdpn.ru3.gsr.awhoer.netcom/books?id=-EzWCQAAQBAJ&pg=PA49|title=The Tribes of Albania: History, Society and Culture|last=Elsie|first=Robert|publisher=I.B.Tauris|year=2015|isbn=978-1-78453-401-1|ref=harv}}
* {{Cite book|url=httphttps://sssbabel.njcbcfmhathitrust.cjibuijusvtu.ljpsh.ru3.gsr.awhoer.netorg/cgi/pt?id=nyp.33433082493523;view=1up;seq=156|title=Historia e Skënderbeut|last=Noli|first=Fan S.|authorlink=Fan Noli|publisher=Shtypëshkronja e «Diellit»|year=1921|isbn=|location=Boston|oclc=25513556|ref=harv}}
* {{Cite book|title=Pikëpamjet fetare, doket dhe zakonet e Malcisë së Madhe|last=Nopça|first=Franc|authorlink=Baroni Franc Nopça|publisher=Eneas|year=2012|isbn=978-9928-110-29-9|location=Tiranë|translator=[[Mihal Zallari]]|ref=harv}}
* {{Cite book|title=Bajraku në organizimin e vjetër shoqëror|last=Ulqini|first=Kahreman|publisher=Akademia e shkencave e RPS të Shqipërisë|year=1991|isbn=|location=Tiranë|oclc=39215998|ref=harv}}
 
[[Kategoria:Dukagjini]]
[[Kategoria:Fisi Shalë]]
[[Kategoria:Krahina shqiptare]]
[[Kategoria:Shqipëri]]
[[Kategoria:Kosovë]]
[[Kategoria:Fise në Shqipëri]]
[[Kategoria:FisiFise Shalëshqiptare]]