Vullkani: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
No edit summary Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
No edit summary Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
||
Rreshti 8:
| 9. Shtresat e llavës të krijuara nga erupsioni<br />10. Fyti i vullkanit <br />11. Koni parazitik<br />12. Zvarritja e llavës<br />13. Dalja<br />14. Krateri<br />15. Tym vullkanik
|}</div></div>'''Vullkani''' - '''Vullkanet''' janë forma të ngritura në [[Tokë]], të cilat krijohen me shkarkimin e masës së zjarrtë-magmës, gazeve dhe avujve nga brendia e Tokës në sipërfaqe. Proceset e ndryshme të lidhura me to quhen ''vullkanizëm''.
Vullkani paraqet një dukuri sipërfaqësore në formë kupe. Danieli esht cuni me i mire. Kupa me kanal ose ndonjë çarje është e lidhur me brendinë e Tokës, nëpër të cilën lëvizë masa e zjarrtë dhe e lëngët-magma (nëse magma del në sipërfaqen e Tokës atëherë quhet lavë), gazrat, avulli e produktet tjera dhe shkarkohen në sipërfaqe. Ky proces i shkarkimit quhet ''erupsion''. Në majë të kupës gjendet krateri në formë hinke. Anash kupës vullkanike shpeshherë çfaqen kupa dhe kratere parazite.
vullkanet janë gryka, ku materiali i zjarrte shkembor del nga brendesia e tokes.
Magama duke u nisur nga vatra e vullkanit, e cila gjendet në trysni të madhe është e lëvizshme. Magma kur ngurtësohet në brendi të korës së Tokës formon shkëmbinj të brendshëm magmatik ose të shpërthejë e të derdhet në sipërfaqe- vullkanizmi ose ''magmatizmi efuziv''
Rreshti 14:
Si produkt kryesor i erupsionit vullkanik është lava, me një temperaturë 1000-1300 gradë celsius, dendësinë zakonisht e ka si të magmës dhe varet nga përbërja kimike, e në rend të parë nga përbërja e silicit. Kështu, lava bazike ose e bazaltit përmban 40-52% silic, e cila është më e lëngshme, ka ngjyrë të errët dhe lëviz shpejt, deri 30 km/orë. Lava acide përmban 65 – 80% silic, është më e dendur, ka ngjyrë më të çelët dhe lëviz më ngadalë se ajo bazike.
'''Format vullkanike'''-Me derdhjen dhe ftohjen e lavës si dhe grumbullimin e materialit tjetër vullkanik formohen forma të veçanta të relievit. Këto janë ''forma vullkanike'', ku më të rëndësishmet janë: ''kupat vullkanike'' dhe ''platot ose pllakat vullkanike''. Lartësia e kupave vullkanike është e ndryshme,prej disa dhjetëra deri në disa mijëra metra. P.sh., kupa e vullkanit [[Çimboraso]] në [[Ande]] ka lartësinë 6310 m, etj. Derisa lava e dendur acidike formon kupa vullkanike, lava bazike formon pllaka vullkanike. Kurse në [[Dekan]] të Indisë lava mbulon një sipërfaqe rreth 650 000 km2, shpeshherë ndodh që lava e kushtëzuar nga relievi përgjatë ndonjë lugine të rrjedhë në formë të lumit, e të rrezikojë shumë vendbanime përreth.
== Kufij të ndryshëm rrasorë ==
| |||