|
[[File:Ralamb_Sipahi.jpg|parapamje|''Spahi'']]
'''Timarli''' ([[Gjuha shqipe|shq]]. ''timar-mbajtës'') qeishte emërtimi që u jepej kalorësve spahinj në ushtrinë osmane. Në këmbim të shërbimit, çdo timarli merrte një parcelë të ardhurash të quajtur [[timari]], anjë çiflig, që zakonisht ishin pjesë tokash bujqësore të pushtuara rishtazi nëpër fshatra.{{sfn|Inalcik|1978|page=107}} Më pak e zakonshmerrallë, sulltani mund t'i jepte një punonjësi administrate apo një anëtari të familjes sulltanore një timar.{{sfn|Faroqhi, Fleet|2012|page=229}} Edhe timarlinjtë joushtarakë ishin të detyruar t'i mundësonin ushtrisë sulltanore ushtarë dhe nozullime.<ref name="Bartusis2013">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=ftR7BwAAQBAJ&pg=PA581|title=Land and Privilege in Byzantium: The Institution of Pronoia|author=Mark C. Bartusis|date=3 January 2013|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-139-85146-6|pages=581–}}</ref>
==Hyrje==
Timarlinjtë përbënin shtyllën e kalorësisë dhe ushtrisë osmane. IshinAta ishi të detyruar për të luftuarluftonin si kalorës për ushtrinë osmane kur u vinte thirrja. Timarlinjtë duhet të mblidheshinshkonin menë ushtrinëushtri në kohë lufte dhe të përkujdeseshin për timarin në kohë paqeje. Në luftë, timarlinjtë duhet të sillnin pajisjet e veta dhe, për më tepër, edhe një numër të pasuesve të tyre, ''xhebelët'' (''cebelu''). Timarlinjve u jepej një çiflig me detyrimin që të shkonin kaluar në luftë dhe të jepnin ushtarë ose marinarë në përkim me të ardhurat e çifligut. Timarliu i detyrohej me shërbim personal me shpatën e tij në kohë lufte, dhe për një shifër monetare të caktuar detyrohej me një numër të caktuar ushtarësh si zëvendësim për të. ''Xhebelët ''qenë të lidhur me jetë me pronën e timarliut dhe duhet të ruanin tokën. Kur timarliu nuk i bindej urdhërit për thirrje, i hiqej timari për një ose dy vjet.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=ro--tXw_hxMC&pg=PA772|title=First Encyclopaedia of Islam: 1913-1936|publisher=BRILL|year=1993|isbn=90-04-09796-1|pages=772–}}</ref> Numri i timarlinjve në ushtrinë sulltanore luhatteluhaste mes 50,000 dhe 90,000 burrave.{{sfn|Faroqhi, Fleet|2012|page=295}} Timarlinjtë organizoheshin nga sanxhakbejlerët që qeverisnin një grup timaresh. Sanxhakbejlerët ishin nën urdhërat e bejlerbeut dhe të vetë sulltanit. Ky rendim gjysmë-feudal i jepte mundësinë osmanëve që të organizonin shpejt një ushtri të mëdha, duke bërëndërtuar kësodore një ushtri perandorake prej një ekonomie mesjetare.{{sfn|Inalcik|2003|page=107}} Ky sistem i përdorimit të të ardhurave bujqësore për të paguar trupat qe ndikuar prej një praktike të ngjashme bizantine dhe të shteteve të tjera të lindjesLindjes para [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]].
Gjatë paqes, timarlinjtë ishinduhet të pritshmeadministronin për menaxhimin e tokavetokat që u qeishin dhënë. ÇdoPo timarlitimarlinjtë nuk zotërojnëe zotëronin tokën që u ishte dhënë. Të gjitha tokavetokat bujqësore në Perandori të cilat janë konsideruarkonsideroheshin si pronë shtetërore (ose ''miri''), dhe mund të jepetjepeshin si timarstimare. timarlinjtëTimarlinjtë mund të hiqet dhe të transferuara, kur sulltan konsiderohet e konsideronte të nevojshme. Megjithatë, timarlinjtë ishin të pritshme përdetyruar të mbledhurmblidhnin taksat dhe për tëtaksa menaxhuarnga peasantryfshatarët. E ''kanunname'' e çdo sanxhak shënuar sasi të caktuar të tatimeve dhe shërbimeve që timarli mund të mbledhë.{{sfn|Inalcik|2003|p=112}} qeveria qendrore zbatuar këto ligje në mënyrë të vazhdueshme, dhe një sipahi mund të humbasin të tij timar për shkeljen e rregulloreve. E timar-mbajtës mori masa paraprake për të mbajtur fshatarëve mbi tokën e tyre dhe ishin gjithashtu të detyrohej të caktuara të punës nga fshatarët, të tilla si ndërtuar një kasolle.{{sfn|Doulgas|1987|p=|page=10}} shuma maksimale e të ardhurave nga një timar ishte 9,999 ''akce'' ne vit, por më timarlinjtë nuk e ka bërë diku afër për këtë. Në 1530s, 40 për qind e timarlinjtë marrë më pak se 3,000 ''akce'' në të ardhurat.{{sfn|Faroqhi, Fleet|2012|page=290}} më të Larta të rangut të oficerëve të mund të marrin një ziamet (deri në 100,000 ''akces'') ose ''ka'' (mbi 100.000 ''akce''), në varësi të rëndësisë. Numri i meshkujve dhe pajisjet e ''timarlies'' kishte për të siguruar të ishte i varur nga madhësia e tij, pronat e patundshme. Kur të ardhurat vjetore e mbajtjes ishte mbi 4.000 [[akçe]] e sipahi të duhej të jetë i shoqëruar nga një ushtar në një shtresë e-mail, për të ardhurat mbi 15.000 akçe nga shtesë ushtar për çdo shtesë 3.000 akçe. Mbi të ardhura të caktuara të ''timar'' e sipahi kali kishte edhe të jenë të pajisur me armatimin e shumë e hollë çeliku. Çadrat e tyre për qëllime të ndryshme, p.sh., për thesarit, kuzhinë, saddlery dyqan, etj. kishte për të dhënë. Këtë sigurohet që të gjitha mjetet dhe trupat për fushata ishte përcaktuar paraprakisht dhe Osmane komandantëve të dija numrin e saktë të tyre forcat për mobilizimin.<ref name="Clot2012">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=zz0hBQAAQBAJ&pg=PT43|title=Suleiman the Magnificent|author=André Clot|date=13 February 2012|publisher=Saqi|isbn=978-0-86356-803-9|pages=43–}}</ref>
Kur Osmanët pushtuan territore të reja, ajo ishte praktikë e zakonshme për të dhënë timars të aristokracisë lokale të pushtuar tokat.{{sfn|Inalcik|2003|p=119}} Osmanët bashkë-zgjedhur lokale fisnikërinë dhe për të lehtësuar barrën e pushtimit. Grupin e parë e timars në Ballkan kishte një bazë të fortë të Krishterë shumicën (60 për qind në Serbi, dhe 82 për qind në Bosnjë në 1467-69), por Krishterë sipahis gradualisht u zhduk për shkak të dispossession apo të konvertimit në Islam.
|
