Sami Frashëri: Dallime mes rishikimesh

| emri = Sami Frashëri

| emër tjetër = Shemsedin Samiu

| vendvdekja = [[Stamboll]], P. Osmane

| kombësia = shqiptarShqiptar

| arsimimi nënshtetësia =

| shkolla arsimimi = "Shkolla e mesme greke Zosimea"

| profesionishkolla = Shkrimtar, Publicist =

| vepra të njohura = ''Kamus al Alam'', ''"Shqipëria ç'ka qenë, ç'është e ç'do të bëhet''", "Abetare e gjuhës shqipe"

| vitet aktiv = 1872 - 1904

| organizata = [[KomitetiRilindja i Stambollit]], [[Shoqëria e të Shtypurit Shkronja ShqipKombëtare]]

| titulli = bej

| fëmijë = [[Ali Sami Yen]]

'''Sami [[Beu|bej]] Frashëri''' i njohur në kohën e tij si '''Shemsedin Sami Bej''' ([[Gjuha turke|turqisht]]: ''Şemseddin Sami Bey''; [[1 qershor]] [[1850]], [[Frashëri (Përmet)|Frashër]] - [[18 qershor]] [[1904]], [[Stambolli|Stamboll]]), ika njohurqenë edhefunksionar sidhe '''Shemseddinintelektual Sami'''i ([[GjuhaPerandoria turkeOsmane|turqisht]]:Perandorisë ''Şemseddin Sami'') ishte [[Rilindja Kombëtare|rilindasOsmane]] isi shquar,dhe dijetarnjë i madhshkrimtar, shkrimtarfilozof, publicistdramaturg dhe ideologufigurë kryesorthemeltare ie Lëvizjes[[Rilindja Kombëtare|Rilindjes Kombëtare Shqiptare.<ref>Pasho]], Baku:së Enciklopediabashku universaleme edy ilustruar.vëllezërit Shtëpiae Botuesetij Bacchus,[[Abdyl Tiranë,Frashëri|Abdylin]] 2011,dhe fq.[[Naim 341</ref>Frashëri|Naimin]].

Mësimet e para i mori në fshatin e lindjes së bashku me Naimin në [[Teqeja e Frashërit|Teqenë e Frashërit]].<ref name=":03">Kastriot Bezati (2012), ''Cili ishte fati pasardhësve të familjes së Naim Frashërit, nga vajzat deri tek Asllan Rusi: sëmundja e Naimit, vlerësimi i i Faik Konicës dhe jeta e vajzave të tij, ja trungu familjar i poetit të madh'', [[Tirana observer]]. - p. 1032, 20 shtator, 2012, p. 10 - 11.</ref> Pas vdekjes së prindërve, me në krye vëllain e madh që ishte bërë zot shtëpie, [[Abdyl Frashëri|Abdylin]], më 1865 familja u shpërngul në [[Janina|Janinë]], ku sërish me Naimin ndoqi dhe mbaroi gjimnazin grek "[[Zosimea]]" më 1869. Përgjatë rrugëtimit shkollor ra në kontakt me filozofinë perëndimore, greqishten e lashtë dhe të renë, latinishten, frëngjishten dhe italishten. Më pas në një shkollë po lokale, nxuri mësoi [[arabishtja|arabisht]], [[persisht]] dhe [[turqisht]].<ref name="Gawrych90" /> Si nxënës i shkëlqyer, kreu programin tetëvjeçar të shkollës në shtatë vite; shkollë të cilën më vonë në jetë e cilësonte "të shkëlqyer". Duke qenë shkolluar në mjedise të ndryshme kulturore dhe gjuhësore, u aftësua me mjetet e duhura intelektuale dhe emocionale për të hulumtuar kultura të ndryshme.<ref>{{harvnb|Gawrych|2006|pp=13-14.}}</ref> .

Më [[1872]] po prapë me Naimin, u vendos në [[Stamboll]] ku nisi punë në administratën osmane dhe i dhënë pas kulturës e gjuhës frënge nisi të përkthente "[[Të mjerët|Të Mjerët]]" e [[Victor Hugo|Hygoit]] në osmanisht.<ref name="Gawrych14">{{harvnb|Gawrych|2006|p=14.}}</ref> Për dy vite u caktua që të punonte në Tripoli ku redaktoi gazetën lokale ''Tarablus'' për t'u kthyer më pas sërish në Stamboll ku nisi të shkruante në gazetënnjë ''Sabah''gazetë.<ref name="PromitzerGruber">{{cite book|url=https://books.google.al/books?id=ichTBQAAQBAJ&pg=PA108&dq=Sami+Frasheri+Emine&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjNssa9uLrcAhWMJVAKHVP-CoAQ6AEINjAD#v=onepage&q=Sami%20Frasheri%20Emine&f=false|title=Southeast European Studies in a Globalizing World|last=Christian Promitzer, Siegfried Gruber, Harald Heppner|first=|publisher=LIT Verlag Münster|year=2014|isbn=9783643905956|location=London|pages=108|ref=harv}}</ref> Më 1877 sërish u caktua gjetkë, duke shërbyer në [[Rhodos|Rodos]]. Pasi u kthye në Stamboll, nuk do të lëvizte më për pjesën e ngelur të jetës së tij. U shqua si një ndër intelektualët më në spikamë të kryeqytetit osman, duke drejtuar dhe redaktuar disa gazeta, duke shkruar mbi dymbëdhjetë libra në osmanisht si <nowiki>''</nowiki>Insan<nowiki>''</nowiki> (Njeriu), <nowiki>''</nowiki>Medeniyet-i Islamiye<nowiki>''</nowiki> (Qytetërimi islam) and <nowiki>''</nowiki>Kadınlar<nowiki>''</nowiki> (Gratë). Hartoi një fjalor frëngjisht-turqisht më 1882 dhe një tjetër turqisht-frëngjisht më 1884, një fjalor të gjuhës arabe më 1898, një fjalor në dy vëllime në osmanisht (1899-1901) së bashku me enciklopedinë gjashtëvëllimshme ''Kamus al Alam.''<ref name="Gawrych14">{{harvnb|Gawrych|2006|p=14.}}</ref> Duke shtuar këtu një pamflet për çështjen e alfabetit të gjuhës shqipe, një gramatikë dhe traktatin politik mbi çështjen shqiptare, të titulluar "''[[Shqipëria ç'ka qenë, ç'është e ç'do të bëhet]]''".<ref name="Gawrych15127">{{harvnb|Gawrych|2006|pp=15, 127.}}</ref>