[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
No edit summary
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
Rreshti 1:
{{unreferenced|date=Gushti 2018}}
{{Short description|Nënspecie e gjitarëve}}
===
{{Speciesbox
| color = beige
| name = Leopardi
| temporal_range = [[Plioceni|Plioceni]] i vonë ose [[Pleistoceni|Pleistoceni]] i hershëm deri- në ditët e sotmesot
| status = VU
| status_system = IUCN3.1
| status_ref =
| image = African_leopard%2C_Panthera_pardus_pardus%2C_near_Lake_Panic%2C_Kruger_National_Park%2C_South_Africa_(19448654130).jpg
| trend = down
| image_caption = [[Leopardi Afrikani Afrikës Jugore]]<br> (''Panthera pardus pardus'') në Kruger
| image
= African_leopard%2C_Panthera_pardus_pardus%2C_near_Lake_Panic%2C_Kruger_National_Park%2C_South_Africa_(19448654130).jpg
| image_caption = [[Leopardi Afrikan]]<br>(''Panthera pardus pardus)
| image_width = 230px
| regnum = [[Animal]]ia
| phylum = [[Chordatechordate|Chordata]]
| classis = [[Gjitarë|Mammal]]ia
| ordo = [[Carnivora]]
| subordo = [[Feliformia]]
| familia = [[Felidae]]
| subfamilia = [[Pantherinae]]
| genus = ''[[Panthera]]''
| species = '''''P. pardus'''''<ref name=msw3>{{MSW3 Wozencraft |id=14000250 |pages = 547|date=15 Nëntor 2018}}</ref>
| binomial_authorityauthority = [[Caroluskarl LinnaeusLineu|Linnaeus]], 1758
| binomial = ''Panthera pardus''
| binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], 1758
| range_map = Leopard distribution.gif
| range_map = Përhapja e leopardit
| synonyms = ''Felis pardus'' <small>[[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758</small>
}}
'''Leopardi''' (''Panthera pardus'') është një [[Felidae|mace e egër]] dhe [[macja]] e katërt më e madhe pas [[jaguari]]t që bën pjesë në gjininë ''[[Panthera]]'' bashkë me [[tigri]]n, [[luani]]n, jaguari dhe [[leopardi i dëborës|leopardin e dëborës]]. Leopardi renditet si [[speciet e cënuara|i cënuar]] në [[Lista e BNRN-së e specieve të rrezikuara|Listën e Kuqe të BNRN-së]].
'''Leopardi''' (nga latinishtja "leo<nowiki>''</nowiki>– luan dhe "pardos") është një lloj i maces së madhe, me shumë nën-lloje. Këto kafshë janë të përqendruara kryesisht në [[Afrikë]] por ka edhe në [[Azi]]<nowiki/>ne juglindore. Në Afrikë, leopardi është e lloji i dytë i maces për nga madhësia, pas luanit.
 
Kjo specie shtrihet më së shumti në [[afrika|Afrikë]] ku bashkëjeton me luanin dhe një numër i vogël në [[azia|Azi]]. Leopardi është aktiv zakonisht natën dhe është kafshë e vetmuar. Ndonjëherë, në stinë të caktuara bashkohet dhe mund të qëndrojnë dhe çift në sezonet e çiftimit. Ushqehet me gjitarë barëngrënës si zebra, dhi të egra dhe ndonjëherë dhe me viçat e buallit të ujit. Leopardi shpesh rrëmben të vegjlit e luanëve. Disa vëzhgime tregojnë se leopardi në Azi gjuan në kohë të ndryshme dhe kafshë që peshojnë {{convert|20|-|180|kg}} kundër një preference për tigrin në {{convert|181|kg}}.
Janë banorë të savanave, xhunglës së dendur apo pyjeve bregore. Veçanërisht në pjesën jug-lindore të Azisë, paraqiten shpesh leopardët e zinj, kurse nën-llojet veriore të tij kanë ngjyra më të çiltra. Janë të njohura edhe kryqëzime të leopardit me lloje të luanëve dhe jaguarëve të bëra në kopshte zoologjike.
 
Leopardi mendohej se ishte i lidhur ngushtë me speciet e tjera të gjinisë ''Panthera'' sidomos me jaguarin, por disa [[analiza]] dhe kërkime të kryera tregojnë se leopardi dhe luani evuluan së bashku dhe ndyshuan nga speciet e tjera.
Këta vrapues të mahnitshëm dhe mjaft të shkathët i takojnë gjallesave me gjak të ngrohtë sikurse majmunët dhe kafshët shtëpiake. Leopardët jetojnë të vetmuar, nuk jetojnë në formë të tufave. Për nga madhësia konsiderohet si macja e tretë më e madhe (pas tigrit dhe luanit) por mendohet se është më e vogël se xhaguari. Ushqehet me antilopa, derra të egër etj.
 
== Etimologjia ==
Leopardi është e lloji i dytë i maces (nga latinishtja "leo<nowiki>''</nowiki>– luan dhe "pardos") është një lloj i maces së shumë nën-lloje. Këto kafshë janë të përqendruara kryesisht në [[Afrikë]] por ka edhe në [[Azi]]<nowiki/>ne juglindore. Në Afrikë, për nga madhësia, pas luanit.Janë banorë të savanave, xhunglës së dendur apo pyjeve bregore. Veçanërisht në pjesën jug-lindore të Azisë, paraqiten shpesh leopardët e zinj, kurse nën-llojet veriore të tij kanë ngjyra më të çiltra. Janë të njohura edhe kryqëzime të leopardit me lloje të luanëve dhe jaguarëve të bëra në kopshte zoologjike.Leopardët kanë një lëkurë të adhuruar nga njerëzit.
Në antikitet, ishte një leopardleopardi besohet se ishte një [[hibridët|hibrid]] të njëi luanluanit dhe një panterë[[panthera|pantee]], ashtu siç është pasqyruar në të cilin është SAJ emër të një kompleksi grek λέων Leon (lion) dhe πάρδος pardos (''panterë mashkull''). Fjala greke në lidhje me Sanskrit ESHTE पृदाकु pṛdāku (gjarpër, tigër, panterë), dhe rrjedhin Ndoshta nga një egjiptian gjuhë mesdhetar.
 
== Etimologjia ==
Në antikitet, ishte një leopard besohet se ishte një hibrid të një luan dhe një panterë, siç është pasqyruar në të cilin është SAJ emër të një kompleksi grek λέων Leon (lion) dhe πάρδος pardos (panterë mashkull). Fjala greke në lidhje me Sanskrit ESHTE पृदाकु pṛdāku (gjarpër, tigër, panterë), dhe rrjedhin Ndoshta nga një egjiptian gjuhë mesdhetar.
 
Një panterë mund të jetë "çdonjëri prej llojeve të felinëve të mëdhenj: Termi mund ti referohet si cougars dhe jaguars në kontinentet amerikane dhe kudo tjetër, për leopards.
Line 42 ⟶ 37:
Komponenti i përgjithshëm i përcaktimit të tij modern shkencor, pardus Panthera, rrjedh nga latinishtja panterë nëpërmjet fjalës greke πάνθηρ. Etimologjia popullore mbahet se kjo ishte një njësi e παν pan ("të gjitha") dhe θηρ ("bishës"). [8 howeve], besohe se në vend të depozitim nga viti fjala indo-iraniane që do të thotë "të bardhë e verdhë, i zbehtë" në sanskritisht, kjo fjalë është refleks ishte पाण्डर Pandarus, nga e cila u rrjedhin पुण्डरीक Pundarika ("tigër", ndër të tjera) huazuara pastaj në greqisht.
 
== Taksonomia ==
 
=== Evulucioni dhe gjenetika ===
 
=== HibridëtNënllojet ===
 
===Hibridët===
== Karakteristikat ==
 
Leopardët kanë një lëkurë të adhuruar nga njerëzit. Lëkura e tyre është përdorur si stof i çmueshëm për mantele dhe veshmbathje të tjera. Në lidhje me mbrojtjen e tyre është bërë një marrëveshje e njohur edhe si marrëveshja e Uashingtonit për mbrojtjen e tyre.
== Karakteristikat ==
Leopardi ka një gjatësi prej 120 cm (femra) deri në 180 cm. Gjuan natën ndërsa ditën pushon ose luan me të vegjlit e tij. Dallohen: leopardi afrikan (jeton në savana) dhe leopardi i dëborës (që jeton në malet e larta të Kinës, Siberisë dhe në Himalaje).
Leopardët kanë një lëkurë të adhuruar nga [[njeriu|njerëzit]]. Lëkura e tyre është përdorur si stof i çmueshëm për mantele dhe veshmbathje të tjera. Në lidhje me mbrojtjen e tyre është bërë një marrëveshje e njohur edhe si marrëveshja e Uashingtonit për mbrojtjen e tyre. Leopardi ka një gjatësi prej {{convert|120|cm}} për femrat deri në {{convert|184|cm}} për meshkujt. Gjuan natën ndërsa ditën pushon ose luan me të vegjlit e tij. Dallohen: [[leopardi Afrikan]] (''jeton në savana'') dhe [[leopardi i dëborës]] (''që jeton në malet e larta të Kinës, [[siberia|Siberisë]] dhe në [[himalaja|Himalaje]]''). Leopardi ngjan me nje jaguar por nuk mund te themi qe eshte nje i tillë. [[Leopardi veriori Kinës Veriore]] në [[Kinakina|Kinë]] ngjan shume me një tigër nga mustaqet dhe forma e trupit por të dallueshëm e bëjnë [[pantherinae#Pullat|pullat]] që ka në trupin tij.
 
==Referencat==
{{Macet e mëdhaReflist}}
 
==Lidhje të jashtme==
 
[[Kategoria:Gjitarë]]
[[Kategoria:Leopardë]]
[[Kategoria:Pantera]]
[[Kategoria:MishngrënësGjitarë]]
[[Kategoria:Carnivora|Mishngrënësit]]
[[Kategoria:LeopardëGjitarët e Afrikës]]
[[Kategoria:GjitarëGjitarët e Azisë]]