Sarkofagu: Dallime mes rishikimesh

[[Skeda:Contantinople_Christian_sarcophagus_circa_400.jpg|parapamje|250x250px|[[Konstandinopoja|KonstandinopojësKonstandinopojë]], sarkofag i krishterë  me monogramin XI, rreth vit 400 të e.sonë]]

'''Sarkofagu''' (shumës = '''sarkofagët''') është një kuti mbajtëse/kontenier varrimi  për trupin e të vdekurit, të cilët kryesisht janë të gdhendur në gur dhe zakonisht vendosen mbi tokë, por edhe mund edhe të groposen. Fjala "sarcophagussarkofag" vjen nga [[Gjuha greke|greqishtja]] [[wiktionary:σάρξ|σάρξ]] ''sarks'' do të thotë "mish" dhe [[wiktionary:φαγεῖν|φαγεῖν]] ''fagein'' do të thotë "të hash", nga këtej vjen edhe fjala sarkofag që do të thotë "mish-ngrënie"; nga fraza ''lithos sarkofagos'' ([[wiktionary:λίθος|λίθος]] [[wiktionary:σαρκοφάγος|σαρκοφάγος]]). Ku ''lithos'' është fjala greke për "gurin", ndërsa ''lithos sarkofagos'' do të thotë: "gur mish-ngrënës". Fjala ka ardhur në këtë formë edhe për të referuar për një lloj të veçantë të gurigurit gëlqeror që mendohej se ndihmonte në shpërbërjen e shpejtë të mishit së kufomës të futur aty, kjo për shkak të përbërjes kimike të gurit gëlqeror.

Sarkofagu i Hagia Triada (Shën Triadhës) është prej guri të pikturuar me afresk; një stil i vonë i sarkofagëve të Greqisë antike janë prej qeramike të pikturuar, siç është sargofagu i Klazomenias, prodhuar në territorin e Greqisë Jonike në qytetin e Klazomenais, ku pjesa më e madhe e shembujve të tillë janë gjetur mes  viteve 550 p.e.sonë (Periudha e vonë arkaike) dhe 470 p.e.sonë. Ata janë bërë prej  argjile të ashpër me ngjyrë kafe në të kuqe. I vendosur si në një basen, sargofagu kryesor është i gjerë, me kornizë drejtkëndëshe, shpesh janë të mbuluara me një lustër të bardhë dhe më pas janë pikturuar. Varri i gjigand i Lycian i Payava, që tani ndodhet në British Museum, është një varrë mbretërorë i vitit 360 p.e.sonë i projektuar për të qëndruar në ambjent të hapur, është një shembull i një shkëlqyer u stilit Lycian.

Sarkofagët e Romës së Lashtë ishin të bërë prej metali, allçie ose gurigëlqerorguri gëlqeror, ishin shumë popullor gjatë mbretërimit të [[Trajan|Trajanit]]<ref /> dhe ishin shpeshë të dekoruar me gdhendje. Deri gjatë periudhës së Krishterimit të hershëm varrimi preferohej të bëhej nëntokë, shpesh në një varr prej gurigëlqerorëguri gëlqerorë, kjo çoi në braktisjen e  sarkofagëve.<ref /> Sidoqoftë, ka shumë të sarkofagë të rëndësishëmnjohur nga Krishtërimi i hershëm të shekujve III-IV p.e.sonë.

Shumë nga sarkofagët romak janë të projektuar për tu vendosur kundër në një faqe muri, prandaj janë të dekoruar në vetëm në tri anë. Sarkofagët vazhduan të përdoren në Europën e krishterë për figurat e rëndësishme, sidomos udhëheqsit dhe figurat drejtuese dhe të rëndësishme të kishës. dhe qëQë nga Mesjeta e Vonë i vdekuri ishte i gëdhendur i shtrirë në kapakun e sarkofagut. Sarkofagët më të thjeshtë ishin të vendosur në krypte (dhomë e fshetë nëntokë), nga të cilat më i famshmi është Kripti Perandorak Habsburg në [[Vjena|Vjenë]], Austri. Termi (sarkofag) ka tendencë që të jetë më pak i përdorur për të përshkruar shembuj të ngjashëm nga mesjeta, rilindja dhe më vonë.

Në fillim të periudhës moderne, mungesa e hapësirës i bëri sarckofagët jopraktikejopraktikë në kisha, por struktura të masive memoriale apo imitime sarkofagësh të zbrazët dhe zakonisht papjesën e poshtëme që vendoseshin mbi një varrin nëntokësorë u bën popullor në vendvende si varrezat dhe oborret e kishave, veçanërisht në Britanin e Madhe të shek. të XVIII dhe XIX, ku përmendoret ishin kryesisht jo shumë të dekoruar dhe kostoja shtesë për një sarkofag në vend të një guri varri ishte një tregues i statusit social.

FileSkeda:Sarcophagus of Canaanites.jpg|CanaaniteSarkofagu sarcophagii Canaanite, nowtani në atmuzeun Israele MuseumIsraelit

FileSkeda:Aramaic. Lid of a Sarcophagus, ca. 664-332 B.C.E. Terracotta.jpg|LidKapak ofi anjë Sarcophagussarkofagu. (664–332 BCp.e.sonë) BrooklynMuzeu MuseumBruklin

FileSkeda:Sarcophagus-from-Marcianopolis-Devnya.jpg|AncientSarkofag Romani sarcophagusRomës fromsë Lashtë nga Marcianopolis

FileSkeda:Sarcophagus-from-Salonica.jpg|AmazonomachySarkofag marblemermeri sarcophagusme skenat e Amazonomahisë, ArchaeologicalMuzeu MuseumArkeologjik ofi ThessalonikiSelanikut

FileSkeda:Salona - ancient tomb.JPG|RomanSarkofag sarcophagusromak fromnga Salona

FileSkeda:Moabite Sarcophagus.jpg|Sarkofag Moabite, sarcophagusMuzeu inArkeologjik Jordani ArchaeologicalJordanisë, Museum in AmmanAmana, JordanJordani

FileSkeda:Banditaccia Sarcofago Degli Sposi.jpg|TheSarkofag Etruscanetrusk Sarcophagusi of the Spousesbashkëshortëve, 6thshekulli centuryi BCVI-të p.e.sonë

FileSkeda:Sarcophagus Rignieux le Franc Ain end of 4th century.jpg|Sarkofag i krishterë Gallo-Roman Christian sarcophagusRomak, Rignieux-le-Franc (Ain), endfund ofi 4thshek centurytë IV-të. LouvreMuzeu Museum.i Louvrit

FileSkeda:Detail sarcophagus Istanbul Arkeoloji Muzesi.jpg|DetailDetaj ofnga anjë stonesarkofag sarcophagusguri innë theMuzeun IstanbulArkeologjik Archaeologytë MuseumStambollit, showingku a huntingshfaqet scenenjë skenë gjuetie.

FileSkeda:RTLincolnSarcophagus.jpg|Sarkofagu i Robert Todd Lincoln's sarcophagusnë atVarrezat Arlingtonkombëtare National CemeteryArlington

FileSkeda:Roman - Sarcophagus Depicting the Birth of Dionysus - Walters 2333.jpg|SarcophagusSarkofag Depictingku theshfaqe Birthlindja ofe DionysusDionisit, atMuzeu Thei Artit Walters Art Museum

FileSkeda:MekongDelta-Sarcophagus.JPG|FamilySarkofag Sarcophagifamiljar in thenë Mekong Delta, Vietnam

FileSkeda:1054_1054 -_Roma Roma,_Museo_d Museo d._civiltà_Romana_ civiltà Romana -_Calco_sarcofago_Giunio_Basso_ Calco sarcofago Giunio Basso -_Foto_Giovanni_Dall%27Orto Foto Giovanni Dall'Orto,_12 12-Apr-2008.jpg|SarcophagusSarkofag ofmermeri i Junius Bassus, marble,Romë Romerreth c.vitit 359

FileSkeda:Etruscan Sarcophagus-BM-2.JPG|EtruscanSarkofag Sarcophagusetrusk ofi Seianti Hanunia Tlesnasa in thenë British Museum

FileSkeda:Wilno - kaplica Kazimierza.JPG|SaintSarkofagu Casimiri sarcophagusShën inKasimirit the Cathedral ofnë Vilnius

FileSkeda:Cattedrale-Sarcofago di Cristoforo Colombo - panoramio.jpg|ChristopherSarkofagu Columbus'si sarcophagusKristofor inKolombit thenë CathedralKatedralen ofe SevilleSevilies