|
==Komponimet e Natriumit==
{{See also|Oksidi i natriumit}}
'''[[Oksidi i natriumit]]''' , <chem>Na2O</chem> formohet me shkrirje të natriumit metalik me peroksid natriumi ose me nitrit natriumi :
{{See also|Peroksidi i natriumit}}
<chem>2Na + Na2O2 -> 2Na2O</chem>
{{See also|Hidroksidi i natriumit}}
Oksidi i Natriumit është pluhur i bardhë kristalor , i cili me ujë reagon vrullshëm dhe formon hidroksidin e natriumit , NaOH
<chem>2Na2O + H2O -> 2NaOH</chem>
'''[[Peroksidi i natriumit]]''' <chem>Na2O2</chem> në industri përfitohet duke e djegur natriumin metalik në ajër , i cili është pastruar nga dioksidi i karbonit ose me oksigjen . Reaksioni kryhet në enë alumini :
<chem>2Na + O2 -> 2Na2O2</chem>
Peroksidi i Natriumit është pluhur i bardhë i cili anon në të verdhë ( nëse është plotësisht i pastër , është pa ngjyrë) . Përdoret si mjet i fortë oksidues. Në temperaturë të dhomës reagon me ujë , duke formuar hidroksidin e natriumit duke liruar oksigjenin :
<chem>Na2O2 + 2H2O -> 2NaOH + H2O2</chem>
<chem>2H2O2 -> 2H2O + O2</chem>
'''[[Hidroksidi i natriumit]]''' <chem>NaOH</chem> , ndryshe quhet edhe sodë kaustike . Është substancë e bardhë dhe mjaft higroskopike . Nëse një kristal i hidroksidit të natriumit vendoset në qelqore , ai shumë shpejt do absorbon lagështinë e ajrit. Pos lagështisë , Hidroksidi i Natriumit thith nga ajr edhe oksidin e karbonit dhe formon karbonatin e natriumit.
<chem>2NaOH + CO2 -> Na2CO3 + H2O</chem>
Për shkakë të vetive të lartpërmendura , ruhet në enë të mbyllura mirë sepse shumë lehtë formon komponime , si rasti në kontakt me Dioksidin e Karbonit . Ai lehtë tretet në ujë , dhe duke formuar bazën e fortë , tretësire e hidroksidin e natriumit :
<chem>NaOH + H2O -> Na+ + OH-</chem>
Hidroksidi i Natriumit në laborator përfitohet me reaksion të natriumit , oksidit të natriumit ose peroksidit të natriumit me ujë.Në industri përftohet me elektrolizë të tretësirës së ngopur ujore të klorurit të natriumit.Te Elektroliza ujore e klorurit të natriumit , në tretësirë ujore janë të pranishëm përveq joneve <chem>Na+</chem> dhe <chem>Cl-</chem> edhe molekulat e ujit.Elektroliza e një tretësire ujore karakterizohet me lirimin e hidrogjenit dhe të klorit.Në këtë proces përdoret Hekuri , ndërsa si anodë grafiti.Me reduktim të ujit në katodë , lirohet hidrogjeni(gaz i pangjyrë) , ndërsa në anodë oksidohen jonet klorure dhe formohet klori ( gaz me ngjyrë të verdhë që anon në të gjelbër).
Katodë (-) : <chem>2H2O + 2e- -> H2 + 2OH-</chem>
Anodë(+) : <chem>2Cl- -> Cl2 + 2e-</chem>
__________________________________
<chem>2Cl- + 2H2O -> H2 + 2OH- + Cl2</chem>
Pra , me elektrolizë përveç hidroksidit të natriumit përftohet edhe hidrogjeni dhe klori.Procesi i përfitimit të hidroksidit të natriumit mund të paraqitet me reaksion :
<chem>2Na+ + 2Cl- + 2H2O -> Cl2 + H2 + 2Na+ + 2OH-</chem>
Hidroksidi i Natriumit reagon me shumë substanca . Reagon me acide dhe formon kripëra(reaksion i neutralizimit):
<chem>NaOH + HCl -> NaCl + H2O</chem>
<chem>2NaOH + H2SO4 -> Na2SO4 + 2H2O</chem>
Përdoret për fabrikimin e sapunëve dhe ngjyrave , për izolimin e celulozës nga druri dhe kashta , për përfitim të mëndafshit dhe leshit artificial, gjatë procesit të përftimit të aluminit për pastrimin e vajrave dhe yndyrnave , vajgurit.
'''Karbonati i Natriumit''' <chem>Na2CO3</chem>, . Është komponim me rëndësi të madhe industriale , i njohur me emrin Soda e Kalcinuar.Karbonati i Natriumiit është pluhur i nardhë i tretshëm në ujë kristalizon me 10 molekula ujë , <chem>Na2CO3*10H2O</chem>. Është ndër karbonatet më stabile , i cili shkrihet pa u zbërthyer.Në industri përfitohet sipas metodës së Solvejit . Kjo metodë bazohet në shtimin e Amoniakut dhe Dioksidit të Karbonit në tretësirë të ngopur ujore të klorurit të natriumit :
| 