Lufta e Parë Botërore: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
Pershkrimi i Lufes se Pare Boterore u be me i qarte .Data ,muaji .Shtetet te cilat merrnin pjese dhe emrat e blloqeve te luftes . Burimi I informacionit eshte marre nga Historia 8. Etiketat: Përpunim pamor Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
||
Rreshti 4:
[[Skeda:Schieramenti WWI.png|thumb|300px|Shtetet e përfshira në Luftën e Parë Botërore.<br />Me të kaltër: Pakti i Trefishtë dhe aleatët<br />Me të zezë: Perandoritë qendrore.]]
'''Lufta e Parë Botërore''' apo '''Lufta e Madhe''' ishte [[lufta]] që përfshiu pothuajse gjithë [[Bota|botën]], nga viti [[1914]] deri në vitin [[1918]]. Kjo luftë e paparë ndonjëherë në historinë e njerëzimit i kushtoi atij humbjen 20 milionë njerëzve. "Lufta e Madhe" përfshiu gjashtë [[Kontinenti|kontinentet]] e banuara të lëmshit tokësor: [[Evropa|Evropën]], [[Azia|Azinë]], [[Afrika|Afrikën]], [[Amerika Jugore|Amerikën e Jugut]], [[Amerika Veriore|Amerikën e Veriut]] dhe [[Australia|Australinë]].
▲Në këtë [[Konflikti|konflikt]] mbarëbotëror të [[arma]]tosur u përballuan dy fuqi të mëdha: [[Perandoritë qendrore|Perandoritë qëndrore]] ([[Prusia|Perandoria gjermanike]] dhe [[Perandoria Austro-Hungareze]]) dhe nga ana tjetër [[Pakti i Trefishtë]] (me [[Britania e Madhe|Mbretëritë e Bashkuara]], [[Franca|Francën]], dhe [[Rusia|Rusinë]]). Lufta e Madhe filloi me [[28 korrik]] [[1914]] dhe përfundoi më [[11 nëntor]] [[1918]] me fitoren e Paktit të Trefishtë.
Lufta shkaktoi shpërbërjen e katër perandorive: Perandorisë Austro-Hungareze, [[Prusia|Prusisë]], [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] dhe [[Perandoria Ruse|Rusisë]]. [[Gjermania]] humbi [[Perandoria koloniale gjermane|perandoritë koloniale]] dhe shtetet evropiane të [[Çekosllovakia|Çekosllovakisë]], [[Estonia|Estonisë]], [[Finlanda|Finlandës]], [[Letonia|Letonisë]], [[Lituania|Lituanisë]], [[Polonia|Polonisë]] dhe [[Jugosllavia|Jugosllavisë]] fituan pamvarësinë.
Line 20 ⟶ 17:
== Shpërthimi i luftës ==
Shkaqet e luftës së 1 Botërore ishin të shumëllojshme. [[Britania e Madhe]] dhe [[Franca]] humbën parësinë ekonomike dhe ushtarake, kurse vendi i tyre ishte marrë nga forcat e reja ushtarako-ekonomike SHBA, Gjermani dhe Japonia. Ky ekuilibër i ri ushtarako-ekonomik, këmbëngulja për ndarje të re të botës në zona për ndikim, ndarja e re e tregjeve të reja dhe lëndë të parë - e gjitha kjo e komplikoi seriozisht jetën politike ndërkombëtare dhe krizat politike bëheshin gjithnjë me te shpeshta dhe më të rrezikshme. Rivaliteti midis fuqive të mëdha u theksua në Evropë, Azi dhe Afrikë. Për arritjen më të mirë të qëllimeve të tyre, fuqitë e mëdha evropiane formuan dy blloqe luftarako-politike: ANTANTEN dhe FORCAT QENDRORE.
== Pasojat ==
| |||