[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
vNo edit summary
Rreshti 1:
[[Skeda:Star of David (yellow with black background).svg|thumbparapamje|Simboli i Jehudizmit]]
'''Jehudizmi''' ([[Hebraishtja|hebr]]. יהודה‬, ''Yehudah''; [[Arabisht|arab]]. ''yahūdī''); ose '''Judaizmi''' (nga [[Greqishtja e lashtë|greqishtja]] Ἰουδαϊσμός e [[latinishtja]] ''Iudaismus'') është [[feja]] e [[HebrenjtëÇifutët|popullsisë hebreehebre]]. Është një fe Abrahamike e lashtë [[Monoteizmi|monoteiste]] që ka [[Torah|Torahun]]un si tekst themelues, që është pjesë e një teksti më të gjerë të quajtur TanakhTanak ose Bibla hebreehebre dhe burime gojore shtesë si Midrash dhe [[Talmud]]. Përfshin religjionin, filozofinë dhe kulturën e popullit hebre. Sipas hebrenjve tradicionalë, Judaizmi pandehet të jetë shprehi e besëlidhjes që [[Zoti]] bëri me Bijtë e Izraelit. Me rreth 15 milionë besimtarë siç u njoftua nga statistikat e vitit [[2006]], përbën fenë e dhjettë më të madhe në botë. Është një nga besimet e para monoteiste të regjistruara dhe një prej feve më të vjetra trashegimore (tradicionale) të ushtruara gjer në ditët e sotme.
 
Jehudizmi ke një vazhdimësi historike që përfshin më shumë se 3.000 vjet (dhe pretendon se ke më shumë se 3.000). Jehudizmi ka rrënjët e saj si një fe të strukturuar në Lindjen e Mesme gjatë Epokës së Bronzit. Prej feve të mëdha botërore, Jehudizmi konsiderohet si një prej feve monoteiste më të vjetra.<ref>http://www.bbc.co.uk/religion/religions/judaism/history/history_1.shtml|title= Historia e Judazmit deri ne 164 p.e.s.BBC</ref><ref>http://www.pbs.org/wgbh/globalconnections/mideast/themes/religion/Religion: Three Religions, One God (Tre fetë një Zot) nga PBS</ref>. Hebrenjte ose Izraelitët ishin përmendur tashmë si "hebrenjtë" në librat e mëvonshme të TanakhasëTanakasë të tilla si librin e Esterit, me hebrenjtë duke zëvendësuar termin "Judenj" dhe titullin "Fëmijët e Izraelit"
 
Jehudizmi nuk është një fe homogjene, dhe përfshin një numër të përrenjve dhe pikëpamjeve. Sot, Jehudizmi Rabinik ka përrenjve më të shumta, dhe mban se Perëndia zbuloi ligjet, 613 urdhërimet të tij të Moisiut në Malin e Sinai-it biblik, në dy formën e Teuratit: Teuratit me shkrim dhe Teuratit pashkrim. Këta gjoj recititime përbënë pesë librat e parë të Biblës, të cilat kanë ndikuar dhe frymëzuar krishterimin dhe islamin.