'''Sistemi për menaxhimin e bazës së të dhënave''' '''([[ang.]] DBMS , Database management system)''' është një paketë softuerike me programe kompjuterike të cilat kontrollojnë krijimin, mirëmbajtjen dhe përdorimin e bazës së të dhënave. Ai i mundëson organizatave të ndryshme , që të zhvillojnë bazëbaza shënimeshtë dhënash që iu nevojiten për aplikacionet qëe mundtyre. ti krijojnë administratorëtBaza e bazave të shënimeve .Baza e shënimevedhënave është një grumbull rreshtash, skedarësh dhe objektesh tjera të integruara që nevojiten për një aplikacion. Një DBMS i mundëson aplikacioneve të ndryshme të qasen në të njëjtën bazë të dhënash. DBMSs shfrytëzon një sërë modelesh të bazave të të dhënave siç janë Modeli relacional ose modeli objektivme objekte. Ky sistem përkrahëpërdor gjuhën e pyetësorëve (ang. query language),të cilat thjeshtojnë krijimin e aplikacioneve të ndryshme. Gjuhët e të dhënave gjithashtu thjeshtojnë edhe organizimin e bazës së të dhënave, marrjen dhe prezantimin e informatave nga ajo bazë. .DBMS ofron lehtësira për kontroll të qasjes në të dhëna, duke krijuar integritetin e të dhënave, kthimin e të dhënave mbas dështimeve në sistem duke i kthyer ato nga kopja rezervë ([[ang.]] back up) dhe ofron siguri në të dhënat.
== Përgjithësim==
DBMS është një grumbull programesh të cilat kontrollojnë organizimin, vendosjen e të dhënave dhe rikthimin e të dhënave në bazë. DBMS-të janë të ndara duke u bazuar ne strukturen e të dhënave që ato përmbajnë. DBMS pranon kërkesa për të dhëna nga një aplikacion dhe drejton sistemin operativ të transferojë të dhënat. Pyetësorët duhet të qasen në atë mënyre që tu përshtaten formatit të protokolleve të aplikueshme .Kur përdoret DBMS, sistemi i informatave mund të ndryshohet lehtë sikurse kërkesat e organizimit të informatave ndryshohen .Kategori të reja të dhënash mund të shtohen në bazën e të dhënave pa pas përçarje me sistemin ekzistues.
Serverët e bazës së të dhënave janë kompjuterë të dedikuar të cilët e mbajnë atë dhe mund të ekzekutoj DBMS dhe softuerët përkatëse. Zakonisht këta server janë kompjuter me shumë procesor, me memorie te bollshme dhe disqe të pavarura në formë të vargut. Pjesa harduerike e startuesve të bazës së të dhënave, të lidhura në një ose më shumë server përmes një kanali të shpejtësisë së lartë, gjithashtu përdoren në procesimin e transaksionit të volumeve të larta. DBMS gjenden në zemër të shumicës së aplikacioneve të bazave të të dhënave.
== Historia==
Bazat e të dhënave janë përdorur që nga ditët e hershme të llogaritjes elektronike. Në krahasim me sistemet moderne
të cilat kanë baza dhe nevoja fleksibile , versionet e vjetra ishin të lidhura ngushtë me bazën e të dhënave në mënyrë që të arrinin shpejtësi dhe fleksibilitet të mjaftueshëm.
DBMS janë përdorur vetëm në organizata të mëdha të cilat zotëronin harduerin e nevojshëm për të përkraha të dhënat .
