Autariatët: Dallime mes rishikimesh

'''Autariatët''' ([[Gjuha latine|latinisht]] ''Autariatae'' apo ''Autariates''; [[Gjuha greke|greqisht]] Αὐταριάται) kanë qenë një fis [[Ilirët|ilir]] që u bë i mirënjohur në [[shekullin e IV pes]]p.e.s. Prania e tyre në pjesët perëndimore dhe qendrore të [[Ballkanit]] ka qenë vërtetuar nga një seri të dhënash të shumta historike, gërmadha filologjike dhe një bollëk i provave materiale. Studimet mbi Autariatët filluan në fund të shekullit të 19-të dhe do i'u nënshtroheshin një interesimi në rritje gjatë fundit të shekullit të 20-të. Megjithatë, pavarësisht kërkimeve të vrullshme, ende nuk është shfaqur një studim tëi plotë për ta. Besohen të jenë shtrirë në veri-perëndim të fisit Dardan, ku në lindje kufizoheshin me fisin Skordise Skordëve, rreth [[malet Tara|maleve Tara]] në jugperëndimore të [[Serbia|Serbisë]]. Janë fis qeqë ranë në kontakt me Keltëtkeltët duke u vë nën keltizim<ref>Dalmatia Tome 2 of History of the provinces of the Roman Empire by J. J. Wilkes,1969,page 400</ref>.

[[Skeda:Map of ancient Epirus and environs (Shqipe).svg|right|parapamje|250px|DistributionShpërndarja ofe citiesqyteteve inilire antiquitynë inlashtësi, thenë borderkufij ofme southerntrakët Illyriadhe with Greeks and Thracianshelenët|alt=]]

''Autariati'' njihet si themeluesi i fisit sipas një miti nga [[Appian|Appiani]]{{Citim i duhur}}.

OrigjinaPrejardhja e Autariatëve mund të gjurmohet si një nga popullsitë ilire që jetonte në juglindje të [[BosnjeBosnja Hercegovinedhe (rajon)Hercegovina|Bosnjës]] dhe në pjesën e sipërme të [[Podrinjes|Podrinjës]], zonë e banuar gjatë kohës së [[Bronzit]]. Lëvizjet e banorëve kanë ndryshuar ndjeshëm përbërjen etnike dhe kulturore të [[Podunavlje|Podrinjës]] përgjatë periudhave. Megjithatë, këto lëvizje të veçanta nuk ndikuan në mënyrë të konsiderueshme tek zonat që qenë të banuara që prej [[kultura Glasinac|Kohës së Akullit]] e deri tek periudha e mëvonshme, ajo e Bronzit.

Stabilizimi që pasoi nga lëvizjet e shkaktuar prej zhvillimit të shpejtë etnik, kulturor dhe politik të komunitetit, dha si rezultat ndërlikimin dhe zhvillimin e strukturave fisnore në fiset që kishin zotëruar ato territore që prej fundit të shek. 8-të (p.e.s). Vlen të cekët se varrezat ishin jashtëzakonisht të pasura, pranga ato të anëtarëve të dinastivefamiljeve lokale,fisnike nëe tëderi cilattek ubujqit gjetëne rëndomtë, ku në shtator të 2009-së u gjetën një numër i konsiderueshëm i [[tumuli|tumuleve]] që datojnë nërreth shek. 7 dhe 6 (p.le.k)s.

Për shkak të ndikimeve të jashtme të shumta politike dhe ekonomike, komunitetetbashkësia Autariate Autariatëve u bashkua në një njësi të vetme politike gjatë shekullit të 6 (p.l.k). Pasi u bashkuan, Autariatët filluan të zgjeroheshin drejt lindjes kryesisht në territoret e kontrolluara nga Tribalët. Për më tepër, ata u zgjeruan edhe drejt jugut ku mposhtën [[Ardianët]], rivalët e tyre të vjetër.

Ndërmjet shekujve 6 dhe 5 (p.le.k)s, popujt që ishin të prekur drejtpërdrejt nga zgjerimi i tyre u ndikuan thellësisht. [[Ardianët|Ardianë]]<nowiki/>t u zhvendosën drejt brigjeve dhe Tribalët në lindje. Zgjerimi i'u mundësoi atyre të arrinin kontrollin hegjemonik mbi një pjesë të brendshme të Gadishullit Ballkanik. Klasa udhëheqëse e shoqërisë Autariate e arriti kulmin e zhvillimit të saj politik dhe ekonomik, që vihet re nga tumulet e madh luksoze mbretërore dhe varretvarrezat e ndërtuara gjatëpërgjatë shekullit të 5 (p.le.k)s.