|
'''Shahin [[Beu|bej]] Ypi''' i njohur më së shumti si '''Shahin Kolonja''' ([[Starje]], 1865/1867 - [[Stambolli|Stamboll]], 1919), ika njohurqenë gjithashtunëpunës sii ''Shahinadministratës Tekitë Yp''iPerandorisë Osmane, kadeputet qenënë veprimtarMexhlisin iosman çështjessi kombëtare,dhe gazetarveprimtar ei politikanlëvizjes kombëtare shqiptarshqiptare.
== JetaBiografia ==
U lind në vitin 1865 (ose 1867) në fshatin [[Starje]] të [[Kazaja e Kolonjës|kazasë së Kolonjës]], i biri i Kahreman bej Ypit. Në vogëlinë e tij nxuri shkrim e këndim të [[Gjuha shqipe|gjuhës shqipe]] nga [[Petro Nini Luarasi]]. Ndoqi dhe kreu ''ryzhdijen'' në [[Korçë]] dhe shkollimet e larta i vijoi në Shkollën Civile e Administratës Mbretërore "Mülkiye-i-Sehahané" për ekonomi dhe administratë civile më 1891. Gjatë studimeve në kryeqytet u njoh me [[Ibrahim Temo|Ibrahim Temon]] dhe vëllezërit Frashëri, Samiun me Naimin. Pas shkollës caktohet zëvendësdrejtor i Shkollës Bujqësore në Selanik, ku më pas dha edhe mësim.<ref name=":1">{{Cite book|title=Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy|last=Özdalga|first=Elisabeth|publisher=Routledge|year=2013|isbn=9781134294732|location=|pages=312-313}}</ref>
Ka lindur në vitin 1865 në fshatin [[Starje]] të [[Rrethi i Kolonjës|Kolonjës]]. Ka mbaruar arsim fillestar në [[Korçë]] arsim të mesëm dhe shkencë juridike në [[Stamboll]] në vitin 1895.
[[SejfiMë Vllamasi|Vllamasi]]1893 eu përmendtransferua ndërnë mësuesitgjimnazin e gjimnazit të shtetit (''idadijen'') në [[Edrene]], ku ishtejepte profesorturqisht, fizikefizikë dhe astronomiematematikë<ref name=":1" /> (astronomi).<ref name=":0">{{Cite book|title=Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942)|last=Vllamasi|first=Sejfi|publisher=Vllamasi|year=2012|isbn=978-9928-140-54-8|location=Tiranë|pages=32, 34, 52}}</ref> Më 1896 transferohet në ''idadijen e'' Gymylçinës (Komotinit) ku dha histori, gjeografi e turqisht. Atje bënte propagandë patriotike mes shqiptarëve të atjeshëm, të cilët i organizonte dhe u shpërndante libra, gazeta dhe të gjitha mjetet propagandistike kombëtare.<ref Pasname=":1" 1897/><ref uname=":0" largua/> ngaMë Edreneja1898, dhepasi kishte arritur moshën, u emërua nënprefektkajmekam i Kozanit në [[VloraVilajeti i Manastirit|VlorësVilajetin i Manastirit]], porbisedoi ngapër Vloraidenë e tij të botimit me konsullin austro-hungarez të Manastirit. Më 1900 u vendostransferua në Malin e Athosit (''Ayonoros''), por pas pak kohe u pezullua pasi kishte marrë një letër nga [[SofjaIsmail Qemali|SofieIsmail Qemal bej Vlora]], pranëqë e ftonte në Evropë që të botonin një të përkohshme. Gjatë një qëndrimi në Stamboll, përktheu në gjuhën turke traktatin politik të Sami Frashërit ''Shqipëria ç'ka qenë, ç'është dhe ç'do të bëhet.'' Në nëntor të 1900, u emërua kajmekam i [[Kristo LuarasiVlora|Kristo LuarasitVlorës]], qëu zotërontelargua për në Bruksel ku pasi takoi Faik Konicën dhe Ismail Qemalin, nuk ranë dakord mbi çështjen e botimit të një shtypshkronjëtë përkohshmeje.<ref name=":01" /> NgaU vendos në [[Sofja|Sofie]], ku nga nëntori i 1901 e deri më 1908 botoi në Sofje gazetën ''Drita,''.<ref>{{Cite book|title=Shënime historike|last=Merlika-Kruja|first=Mustafa|publisher=Omsca-1|year=2011|isbn=978-9928-132-00-0|location=Tiranë|pages=427}}</ref> Vitei ndihmuar nga [[Kristo Luarasi|Kristo Luarasit]], që zotëronte një shtypshkronjë dhe me ndihmën financiare austro-hungareze. ''Drita'' ishte e përkohshmja më pase iulexuar dhae pijeskohës, dukeqë paturnë pasojaradhët vdekjeprurësee saj mbante qëndrim kundër despotizmit të Abdyl Hamidit dhe kundër Xhonturqve.<ref name=":0">{{CitePas book|title=Ballafaqimerevolucionit politiketë xhonturqve më 1908, u kthye në ShqipëriPerandorinë (1897-1942)Osmane dhe u zgjodh deputet i Korçë në Mexhlisin e porsahapur, mori pjesë më tej në punimet e [[Kongresi i Manastirit|last=Vllamasi|first=Sejfi|publisher=Vllamasi|year=2012|isbn=978-9928-140-54-8|location=Tiranë|pages=32Kongresit të Manastirit]] për gjuhën shqipe. U bë pjesë e partisë ''Ahrar'' themeluar nga Ismail Qemali nga fundi i 1908, 34më 1910 iu bashkua Partisë Demokratike, 52}}</ref>themeluar nga Ibrahim Temo dhe Abdullah Xhevdetit. Iku jashtë shteti më 1910-1911 nga fërkimet që kishte me Komitetin e Xhonturqve.
Më 1913 qëndroi për disa muaj në Vlorë dhe nga 1915 u vendos përfundimisht në Stamboll, i sëmurë nga pija, ku nuk u mor më me politikë aktive deri më 1919 kur ndërroi jetë.<ref name=":1" />
Merita më e madhe e Shahin Kolonjës për Rilindjen shqiptare ishte puna e tij si botues dhe kryeredaktor i gazetës “Drita” nga viti 1901 deri në vitin 1908, që dilte nën moton “Shqipëria e shqiptarëve”. Ajo ishte një gazetë demokratike dhe patriotike dhe luajti një rol të madh për aktivizimin e lëvizjes nacional-çlirimtare shqiptare. Duke mbajtur lidhje me aktivistë të shquar në Shqipëri dhe në kolonitë shqiptare në vende të ndryshme Shahin Kolonja në faqet e gazetës “Drita” pasqyronte luftën dhe përvijonte detyrat që qëndronin para patriotëve shqiptarë. Jepte shumë ide dhe propozime të reja. Personalisht Shahin Kolonja mori pjesë në veprimtarinë e patriotëve shqiptarë në Shqipëri ose në vendet fqinje. Ai luajti një rol udhëheqës në klubin “Bashkimi” në Manastir, krahas Gjergj Kirijazit. Bashkë me [[Vëllezërit Topulli]] dhe patriotë të tjerë shkoi në Shkup “për ta propaganduar idenë kombëtare”. Gjatë vitit 1905 Shahin Kolonja merrte pjesë aktive në themelimin e komitetit “Për lirinë e Shqipërisë”. Ai vizitoi Bukureshtin, Kjustenxhën dhe Egjiptin për t’i bindur bashkatdhetarët e tij që të hyjnë në këtë komitet ose ta ndihmojnë veprimtarinë e tij. Jo rastësisht gazeta “Drita”, të importuar në mënyrë ilegale në Shqipëri, kishte një ndikim të veçantë mbi patriotët shqiptarë atje.
== Referencat ==
{{DEFAULTSORT:Kolonja, Shahin}}
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Shkrimtarë shqiptarë]]
[[Kategoria:Lindje 1865]]
[[Kategoria:Vdekje 1919]]
[[Kategoria:Njerëz nga Kolonja]]
[[Kategoria:Publicistë shqiptarë]]
[[Kategoria:Nxënësit e Shkollës Mülkiye]]
| 