Kryengritja e Shqipërisë së Mesme: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Udha (diskuto | kontribute)
+++
Udha (diskuto | kontribute)
Rreshti 51:
 
Në fazën e dytë të kryengritjes (tetor 1914-qershor 1915), krerët e rebelimit vranë atdhetarët e njohur, si [[Ismail Klosi]], Hajredin Fratari, Baki Gjebrea, Hysen Gjirokastra etj.<ref>{{Harvnb|Akademia|2007|p=71}}</ref>
 
== Ngatërresat e shteteve të huaja ==
Rebelimin e drejtonin prapa skenës agjentët e Turqisë.<ref name="Ermenji"/> Skema e organizimit të kryengritjes ishte tipike osmane e hartuar nga Komiteti Qendror i Partisë xhonturke "Bashkim dhe Përparim".<ref name = "Bello2">{{cite book|last=Bello|first=Hasan|title=Historia e shqiptarëve gjatë shekullit XX|publisher=Botime Albanologjike|year=2017|page=336-339}}</ref> Pas rebelëve fshatarë dhe të pashkolluar qëndronin njerëz të përgatitur, në radhë të parë ish-nëpunësit shqiptarë të administratës osmane dhe emisarët xhonturq.<ref name = "Bello2"/>
 
Përveç Turqisë, këtu futën hundën edhe shtetet armike të Shqipërisë.<ref name="Ermenji"/> Sipas Princit Stuzda, një mik i shqiptarëve, i cili luftoi me armë për mbrojtjen e Durrësit, "''Mjete, armë e të holla hyjnë nga çdo anë e kufijvet për t’iu shërbyer qëllimevet shkatërronjëse të të huajvet.''" <ref name="Ermenji"/>
 
Italia e nxiste edhe e përkrahte rebelimin me qëllim që ta dëbonte nga Shqipëria Princ Vidin. <ref name="Ermenji"/> Destabilizimi i shtetit shqiptar ishte edhe në interesin e Serbisë dhe Greqisë të cilat kështu e diskreditonin atë në sytë e Europës. Ambasadori bullgar në Beograd, pas një takimi me kryeministrin serb Nikolla Pashiq raportonte se qeveria serbe e shikonte me kënaqësi anarkinë në Shqipëri.<ref name = "Bello1">{{cite book|last=Bello|first=Hasan|title=Historia e shqiptarëve gjatë shekullit XX|publisher=Botime Albanologjike|year=2017 |page=330}}</ref> [[Serbia]] i përkrahu rebelët me municione të cilat ua dërgonte përmes Liqenit të Ohrit sepse në këtë mënyrë mendonte ta shkatërronte shtetin shqiptar.<ref name="Ermenji">{{cite book|url=http://dodonanews.net/levizja-dumbabiste-turkomane-e-musa-qazimi-levizje-antishqiptare-1914-prof-abas-ermenji/|title=Vendi që zë Skënderbeu në historinë e Shqipërisë|author=Abas Ermenji|date=January 14, 2018|publisher=Çabej|chapter=LEVIZJA DUMBABISTE (TURKOMANE) E MUSA QAZIMI, LEVIZJE ANTISHQIPTARE (1914)|p=369}}</ref> Në mesin e kryengritësve të Shijakut sipas burimeve të kohës gjendej edhe një pop serb i cili me flamurin osman në dorë nxiste kryengritësit.<ref name = "Bello1"/> Kryetarët e rebelëve shfaqnin haptazi mirënjohjen e tyre për ndihmat që u kishin dhënë serbët dhe malazezët.<ref name = "Bello2"/>
 
Rebelimin e përkrahu edhe Greqia në mënyrë që të paralizonte qëndresën kundër ndërhyrjes ushtarake greke në jug të Shqipërisë dhe për t'i treguar shqiptarëve ortodoksë se kjo ishte lëvizje myslimane kundër të krishterëve, e për t'i shtyrë drejt bashkimit me Greqinë.<ref name="Ermenji"/><ref name = "Bello1"/> Sipas Mehdi Frashërit "në Shqipëri kishte 400 priftërinj ortodoksë, të cilët ishin agjentë vullnetarë të mitropolitit grek të Durrësit, Jakovit, dhe, me anë të tij, edhe ministrit të Greqisë në Shqipëri, Varatasit."<ref name = "Frashëri">{{cite book|last=Frashëri|first=Mehdi|title=Kujtime|publisher=Omsca 1|year=2005|page=13}}</ref>
 
==Referencat==