Tigri kundër luanit: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
Rreshti 23:
Aktualisht, [[India]] është vendi i vetëm në [[toka|Tokë]] i konfirmuar të ketë dhe luanë dhe tigra në shkretëtirën e saj.<ref name=CAP/><ref name=Partington1835 /><ref name=Shankaranarayananetal1997 /> Tani për tani, ata nuk ndajnë të njëjtin territor në Indi, por ata kanë bërë në të kaluarën,<ref name=minn/><ref name=ToT1838/><ref name=Pocock1939 /><ref name=Karanth03 /> dhe ka një projekt të përmendur më poshtë që mund ta bënin takimin e tyre të egër, të mundshëm.<ref name="Nationalgeographic2008" /><ref name="Thetimesofindia2013" /><ref name="cambridge" />
 
Para përfundimit të shekullit të 20-të, luanët<ref name=Haas2005 /><ref name=Catsg /> dhe tigrat<ref name=Mazak1981 /><ref name=Luo04 /> kishin ndodhur edhe në vende të tjera [[Azia]]tike<ref name="Tudge2011" /> ose në [[euroazia|Euroazi]], përfshirë [[Irani]]n.<ref name=CAP/><ref name=Humphreys1999/><ref name=Shankaranarayananetal1997/><ref name=Pocock1939/> Si i tillë, ekziston një fjalë për '"luanin'", që mund të nënkuptojë gjithashtu 'tigrin' dhe përdoret në Iran, Azinë Jugore dhe zona të tjera, që është "[[shere Khan|Shere]]" ose "Shir" ({{lang-fa|{{Nastaliq|شیر}}}}),<ref name="Encyclopædia Iranica" /> dhe rëndësia e saj diskutohet më poshtë. Luani është gjithashtu me rëndësi kulturore për Lindjen e Largët,<ref name="TTN2002" /><ref name="Upham1829" /> duke përfshirë edhe vendin e [[tigri Indokinez|tigrave Indokinez]], por sipas autorëve të tillë si [[Reginald Innes Pocock]] (1939), Nowell dhe Jackson (1996), luani nuk ndodhi natyrshëm atje.<ref name=CAP/>
 
Sipas Colin Tudge duke pasur parasysh se të dy macet gjuajnë [[gjitarët|gjitarë]] të mëdhenj, ka të ngjarë që ata kanë qenë një garë në Azi. Pavarësisht nga natyra e tyre shoqërore, luanët mund të konkurronin me tigrat në baza individuale, siç do të bënin me njëri-tjetrin.<ref name="Tudge2011"/>
Rreshti 37:
Sot, luanët gjenden në [[parku kombetar i pyjeve te Gir-it|Parkun Kombëtar të Girit]] dhe zonat përreth në rajonin e Saurashtra,<ref name=DeshGujarat /> Shtetin e Gujaratit<ref name=Catsg/><ref name="gog" /><ref name=mapsofindia /> dhe tigrat janë gjetur në vende të tjera, si në [[rezervati i tigrave në Kanë|Rezervatin e Tigrave në Kanë]]<ref name=Kailash1978/> dhe në Parkun Kombëtar të Rathambores,<ref name="Thetimesofindia2013"/> shtetet fqinje të Madhya Pradesh dhe [[Bengali]].<ref name=mapsofindia/><ref name="BBC2011" /> Giri dhe Rathambore janë në ekologjinë e njëjtë të pjesës së thatë qumështore të Girit.<ref name="Jhalaetal2008" /><ref name="WWF, SA: NI" /> Megjithëse tigri Bengalez thuhet se është zhdukur në Gujratin verior dhe juglindor, popullsia më e afërt e tigrave të Gadishullit Kathiuar është në zonën kufitare të Gujratit dhe të Madhya Pradesh.<ref name=CAP/><ref name=Karanth03/><ref name=Luo04/><ref name="Jhalaetal2008"/> Kjo zonë ndodhet përgjatë Girit nga Gadishulli Kathiuar,<ref name=mapsofindia/> duke përfshirë Pyllin e Dangëve<ref name="TrivediSoni2006" /><ref name="GujaratTourismPurna" /><ref name="GujaratTourismVansda" /> dhe srehën e Shalponuarit.<ref name="Garshelis et al., 2011" /> Të dy [[macja më e madhe|macet e mëdhaja]] mund të quhen "''Shere''" ({{lang-hi|शेर}}) dhe të ketë një reputacion të frikshëm në nënkontinentin<ref name=CAP/><ref name=Pocock1939/><ref name=Catsg/><ref name=Kipling/> dhe të emigrojnë nga habitatet e tyre të mbrojtura.<ref name="Nationalgeographic2008"/>
 
Mundësia e konfliktit, mes luanëve dhe tigrave, ishte ngritur në lidhje me Projektin e luanit Aziatik, i cili kishte për qëllim të paraqiste luanët e parkut të Girit në një rezervë tjetër që konsiderohet të jetë në rangun e mëparshëm të luanit Indian, që është Streha e jetës së egër e Kunos në Madhya Pradesh,<ref name="cambridge"/> para dhjetorit 2017.<ref name="HT 2017" /><ref name="TOI 12-2017" /> Kuno u raportua të përmbajë disa tigra që vinin nga Parku Rathambore, duke përfshirë një të quajtur "T-38".<ref name=minn/><ref name="Thetimesofindia2013"/> Shqetësimet u ngritën se bashkëprania e luanëve dhe e tigrave do të shkaktonte "përplasje të shpeshta".<ref name="Thetimesofindia2006" /> Projekti i Kërkimit të Luanit i Universitetit të Minesotës përshkruan një arsye për të vonuar futjen e luanëve në Kuno sepse është frika se tigrat që jetojnë atje do të vrasin luanët në hyrje. Në një takim mes tyre besohet se një tigër Bengalez mund të mund dhe madje të vras një luan Aziatik, duke pasur parasysh [[Krahasimi fizik i tigrit dhe luanit#Pesha|përparësinë e tij në peshë]].<ref name=minn/><ref name="Nationalgeographic2008"/>Pavarësisht nga fakti se habitatet e luanëve dhe tigrave Indianë janë mjete të ngjashme që ata të dy jetojnë në kushte që favorizojnë gjahtarët e vetmuar,<ref name=Kailash1978/> këto luanë janë shoqërore si të afërmit e tyre Afrikanë<ref name=S&S02 /> dhe mund të formojnë tufa, ndërsa tigrat janë zakonisht të vetmuar, dhe besohet se një grup luanësh (2-3 meshkuj) ose luaneshash (2-4 femra) është shumë për një tigër ose tigreshë të vetme (shiko § [[#Temperamentet|Temperament]]). Prandaj do të duhej që, në mënyrë që luanët Aziatikë të mbijetonin në një zonë me tigrat Bengalez, luanët do të duhej të transferoheshin atje si grupe dhe jo si individë.<ref name=minn/>
 
[[Reginald Innes Pocock]] (1939) përmendi se disa njerëz kishin mendimin se tigri luajti një rol në afërsinë e zhdukjes së luanit Indian, por ai e hodhi poshtë këtë pikëpamje si "broçkulla". Sipas tij, kishte prova që tigrat banonin në nënkontinentin, para luanëve. Tigrat eventualisht hynin në pjesën veriore të Indisë nga fundi lindor i [[Himalaja]]ve, përmes Burmës dhe filluan të përhapeshin në të gjithë zonën, përpara se luanët të kishin hyrë në Indinë Veriore nga Balochistani ose [[Persia]] dhe të përhapeshin në vende si [[Bengali]] dhe [[lumi|Lumi Nerbuda]]. Për shkak të kësaj, para se prania e [[njeriu]]t mund të kufizonte përhapjen e luanëve, tigrat arritën në një pjesë të Indisë që luanët nuk arritën. Megjithatë, prania e tigrave anembanë Indisë nuk e ndaloi përhapjen e luanëve atje, në vend të parë, kështu Pocock tha se nuk ka gjasa që tigrat Bengalez të luanin një rol, të rëndësishëm apo të varur, në afërsinë e zhdukjes së luanit Indian, më tepër, se njeriu ishte përgjegjës për të,<ref name=Pocock1939/> siç ishte rasti me rënien e numrit të tigrave.<ref name=Geptner/><ref name=CAP/><ref name=Mazak1981/><ref name=Pocock1939/><ref name=Karanth03/> Si e tillë, Pocock mendonte se nuk kishte gjasa që konkurrenca serioze midis tyre të ndodhte rregullisht dhe se edhe nëse luanët dhe tigrat Indianë u takuan, mundësia që ata të luftonin për mbijetesë ishte po aq e mirë sa edhe shansi që ata do të zgjedhin për të shmangur njëri tjetrin, dhe se shanset e tyre të suksesit, nëse do të përplaseshin, ishin aq të mira sa njëri-tjetri.<ref name=Pocock1939/>
Rreshti 106:
 
=== Në mbështetje të luaninit ===
*Clyde Beatty, trajner i kafshëve dhe interpretues i cili zotëronte disa tigra, luanë, [[hiena]] dhe [[Animal|kafshë]] të tjera të egra, besonte se në nëntë nga dhjetë herë, "një luan i rritur do të rrihte një tigër të rritur.". Ai përmendi se që kur ai filloi të përzier kafshët, 25 nga tigrat e tij (2 prej tyre ishin [[Siberia]]n, pjesa tjetër e tyre ishin [[bengali|Bengalez]]) u vranë në arenën e cirkut, por nuk kishte një viktimë të vetëm të luanit.<ref name="Popular Mechanics"/>
*Natyralisti i mirënjohur dhe konservatoristi i Indisë, Kailash Sankhala shkroi në librin e tij 'Tigri' se tigri nuk do të ishte në gjendje të afrohej me nyjet vitale të luanit për shkak të mugës së tij të trashë dhe se tigri do të ishte i prekshëm nga luani. Ai përmendi se një herë një Princ Indian organizoi një luftë në të cilën luani vrau tigrin dhe mendonte se "një tigër nuk është ne gjendje për t'u ndeshur me luanin".<ref name=Kailash1978/>
 
Rreshti 136:
 
* [[Literatura]] [[anglia|Angleze]] krahasoi forcat e tyre të luftës.<ref name=richards /> Poetët Edmund Spenser, Allan Ramsey dhe Robert Southey përshkruan fitoret e luanit.<ref name=richards/> Në pikëpamjen e një kritiku letrar të shekullit të 19-të, këto gara krijuan "sovranitetin e botës së kafshëve".<ref name=richards/>
* Sipas John Hampden Porter (1894, faqe 176), Lockington tha se [[Jaguari]] mbretëroi '"suprem'" si "terrori i pyllit" dhe se kjo aplikohej te luani dhe tigri në '[[shkretëtira|shkretëtirë]]' dhe '[[xhungla|xhungël]]', respektivisht.<ref name="Porter1894"/>
 
Në [[Hinduizmi]]n, Narada i tha Srinjadës se tigrat ishin më të ashpër dhe më të pamëshirshëm se luanët.<ref name="Sacredtexts2016" /> Kjo është në kontrast me literaturë të tjera nga India e lashtë, e cila preferon luanin në. Për shembull, literatura vedike përshkroi luanin, më shumë sesa tigrin, si "mbreti i pyllit".<ref name="Mitra2005"/>