Luani: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Luani Etiketat: Përpunim pamor Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
Atcovi (diskuto | kontribute) v U kthyen ndryshimet e 188.172.110.77 (diskutimet) në versionin e fundit nga Punetor i Rregullt5. Etiketa: Rollback |
||
Rreshti 28:
| synonyms = :''Felis leo'' Linnaeus, 1758
}}
Në mënyrë tipike, luani jeton [[fusha]] dhe [[savana]], por rrallë në pyje të dendura. Kryesisht është aktiv ditën, por kur persekutohen, përshtatet për të qenë aktivë gjatë [[nata|natës]] dhe në muzg. Gjatë [[Pleistoceni]]t, luani shtrihej në të gjithë [[euroazia|Euroazinë]], në [[afrika|Afrikën]] dhe në [[amerika Veriore|Amerikë]] nga Jukoni në [[peruja|Peru]], por sot ai është reduktuar në popullata të fragmentuara në [[afrika Veriore|Afrikën Sub-Sahariane]] dhe në një popullsi të rrezikuar në mënyrë indirekte. Është renditur si [[speciet e rrezikuara|i rrezikuar]] në [[Listën e Kuqe të BNRN-së]] që nga [[viti]] 1996, sepse popullatat në vendet Afrikane kanë rënë me rreth 43% që nga fillimi i viteve 1990. Popujt e luaneve janë të paqëndrueshëm jashtë zonave të mbrojtura të përcaktuara. Edhe pse shkaku i rënies nuk është kuptuar plotësisht, humbja e [[habitati]]t dhe konfliktet me njerëzit janë shkaqet më të mëdha për zhdukje. Një nga simbolet më të njohura të kafshëve në kulturën njerëzore, luani është përshkruar gjerësisht në skulptura dhe [[piktura]], në [[flamuri|flamuj kombëtarë]], në [[filmi|filma]] dhe [[literatura|letërsi]] bashkëkohore. Luanët janë mbajtur në menagjerë që nga koha e [[perandoria Romake|Perandorisë Romake]] dhe kanë qenë një lloj kyç i kërkuar për ekspozitë në kopshtet zoologjike në mbarë botën që nga fundi i shekullit të 18-të. Pamjet kulturore të luanëve ishin të spikatur në periudhën e [[Paleoliti]]t; gdhendjet dhe pikturat e shpellave në [[franca|Francë]] janë datuar në 17,000 vjet më parë dhe janë shfaqur pamje në pothuajse të gjitha kulturat e lashta dhe mesjetare që përputheshin me vargjet e mëparshme dhe të tanishme të luanit.
|