Muhamed Amin al-Hyseini: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
vNo edit summary |
v removed Category:Imamë palestinez; added Category:Imamllarë palestinez using HotCat |
||
Rreshti 1:
[[Skeda:MAal-Husayni.jpg|parapamje|200px|Muhamed Emin el-Huseini]]
'''Muhamed Emin al-Huseini''' (arabisht:محمد أمين الحسيني, lindi {{rreth}} 1897 në [[Jeruzalem]] - [[4 qershor]] [[1974]] në Bejrut) i njohur edhe si '''[[Haxhija|Haxh]] Amin al-Hyseini''' ishte klerik dhe patriot palestinezo-[[arabët|arab]]. Eshte i njohur si [[Myftiu]] i Madh i [[Jeruzalemi]]t e pse këtë titull nuk e posedonte zyrtarisht. Po ashtu ishte i njohur si prezident i kryesisë së këshillit islam.
== Veprimtaria ==
Al-Hyseini gjatë [[Lufta e dyte botërore|luftës së dytë botërore]] por edhe më parë ka luajtur një rol të madh në përhapjen e antisemitizit dhe ishte bashkëpunëtor i ngushtë i naciolansocialistëve. Për këto qëllime ai përkrahu zhdukjen e [[Çifutët|jaudive]] evropian dhe nga viti [[1941]] zhvendoset në Berlin si anëtar i SS-së ashtu që të përhapte propaganden antisemitiste në mjetet e informimit në gjuhën arabe. Nga fundi i luftës së dytë botërore, al-Hyseini filloi të angazhohet personalisht në rekurtimin e
Pas luftës, al-Hyseini filloj të kërkohet për krime ndaj njerëzimit nga disa shtete Evropiane. Për këtë arsye ai u tërhoq në Egjipt, si azilkërkues. Ndërsa nga ministria e brendshme franceze, al-Hyseini, u shpall si ''figurë udhërrëfyese e spiunazhit gjerman në gjitha vendet myslimane''.
Line 15 ⟶ 14:
Emrimi i tij, shkonte për vijën tradicionale osmane. Ishte e zakonshme që paria fetare islame të emëronte tre kandidatë ndërsa sunduesi d.m.th Kalifi nga këta zgjidhte njërin si Myfti. Pas pushtimit të Palestinës, si sundimtar britanez ishte Komisari i Lartë. Kjo solli deri tek një situatë e jashtëzakonshme, një jehudi d.m.th Herbert Samueli, emëronte një Myfti. Dallimi ishte që në vend të tre kandidatëve ishin paraqitur pesë. Ndërsa britanikët, për të mbajtur sundimin e tyre, e nxisnin ngatërresën në mes të palëve Naçaçibi dhe Hyseini.
Në vitin [[1929]], prapë shpërthen dhuna fizike ndaj jehudive, e cila ndalohet me ndërhyrjen e policisë britanike. Gjatë hetimeve të bëra nga ''Sër Walter Shaw'', al-Hyseini solli në pah [[
Pas përleshjeve të rënda me Naçaçibisët, al-Hyseini merr udhëheqjen e Lëvizjes palestineze-arabe. Për deri sa oxhaku i familjes Naçaçibi paraqiteshin si të moderuar dhe lojal ndaj britanikëve, oxhaku i familjes Hyseini morri kundër drejtimin e tyre. Për shkak të konfliktit të këtyre dy dyerve gjatë mandatit britanik, çështja arabe e Palestinës u zbeh dukshëm. Më [[1936]] arabët ja arrijnë që disi të mblidhen nën ombrellën e një ''Komiteti të Lartë'' arab në krye të të cilit qëndronte al-Hyseini. Ky komitet, filloj të lëshojë ftesen për greva të përgjithshme, për greva tatimore, për mbylljen e administratës komunale, për ndalimin e kolonizimit të Palestinës me jehudi, për ndalimin e shitjes së tokës jehudive dhe për pavarësi nacionale. Greva e përgjithshme u kthye në kryengritje kundrejt autoriteteve britanike dhe zgjati deri më [[1939]]. Edhe pse al-Hyseini në organizimin e kryengritjes nuk kishte ndonjë rol, ai shpejt u vu në krye të saj dhe organizonte aksione kundër britanikëve dhe kundër jehudive. Gjatë kësaj kohe, al-Hyseini ishte udhëheqës i Komietit të Lartë Arab si dhe zëdhënës i ''Komisionit Peel''. Nga këto pozita ai përhapte thëniet se jehudit, banorë të Palestinës e kanë shkatërruar qytetin e shenjtë mysliman. Ndër të tjera ai kërkonte Palestinën si vend mysliman, dhe i kundërvihej çdo lloj kompromisi me jehuditë e Palestinës, e kërkonte përmbushjen e premtimeve britanike të bëra në korospondecën Hysein-McMahon.
Pas vrasjes së të dërguarit për distriktin e Galileasë, Levis Andrews, më [[26 shtator]] [[1937]], britanikët e shkarkojnë al-Hyseinin nga funksioni i presidentit të Këshilit të Lartë Arab dhe e ndaluan ekzistimin e Komitetit të Lartë Arab në Palestinë. Në tetor të vitit 1937, al-Hyseini iku në [[Liban]] dhe aty e rimëkëmbi Komitetin. Pjesa më e madhe e arabëve të Palestinës filloj të mbështes këtë Komitet, fuqinë e së cilit, al-Hyseini ndër të tjera e përdorte për të ndëshkuar dhe shkatërruar oxhakun e Naçapibëve.
Al-Hyseini nxiti botën arabe për një sipërmarrje rreth meremetimit të Kupolës së [[Xhamia el-Aksa|Xhamisë së Madhe]] të
Kryengritja e viteve [[1936]]-[[1939]], i detyroi britanikët që të lëshojnë pe ndaj kërkesave të arabëve. Kështu që, ata hoqën dorë në ngritjen e shtetit të jehudive dhe kufizuan dyndjen e jehudive në Palestinë për 5 vite, në 75.000 persona. Dyndja e mëtejshme duhej të bëhej me pajtimin e arabëve. Mirëpo, el-Hyseini këto lëshime ju duken të pamjaftueshme dhe nuk e pranonte politiken e re britanike.
Line 27 ⟶ 26:
[[Kategoria:Lindje - Shekulli XIX]]
[[Kategoria:Lufta e Dytë Botërore]]
[[Kategoria:
[[Kategoria:Vdekje 1974]]
| |||