Mehmet pashë Deralla: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Rreshti 1:
{{Kutia Politikan|Emri=Mehmet pashë Dëralla|Figura=MPDeralla.jpg|Madhësia e Figurës=230px|Detyra=Ministër i Luftës|Fillimi i afatit=4 dhjetor 1912|Mbarimi i afatit=dhjetor 1913|Paraardhësi=Pavarësia|Pasardhësi=[[Fejzi bej Alizoti]]|Datëlindja=1843|Vendlindja=[[Gradeci (Vrapçisht)|Gradec]], [[Perandoria Osmane]]|Datëvdekja=1918|Vendvdekja=[[Podgorica|Podgoricë]], [[Mbretëria Jugosllave]]|Kombësia=shqiptar|Profesioni=ushtarak|Bashkëshortja=|Fëmijë=|Detyra2=|Fillimi i afatit2=|Mbarimi i afatit2=|Paraardhësi2=|Pasardhësi2=|Fillimi i afatit3=|Mbarimi i afatit3=|Paraardhësi3=|Pasardhësi3=}}
 
'''Mehmet pashë Deralla''', '''Dralla''' ose '''Kalkandelenli''', [[Gjuha shqipe|shq]]. '''Tetovari''' ([[Turqisht|tr]]. ''Kalkandelen'li Mehmed Paşa Deralla''; [[Gradeci (Vrapçisht)|Gradec]], [[1843]] - [[TetovaPodgorica|TetovëPodgoricë]], [[1918]]) ka qenë ushtarak dhe nëpunës i [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], pjesëmarrës në veprimet e [[Lidhja e Prizrenit|Lidhjes së Prizrenit]], pjesëmarrës në punimet e [[Kuvendi i Vlorës|Kuvendit të Vlorës]] dhe ministër i [[Qeveria e Përkohshme e Shqipërisë|Qeverisë së Përkohshme të Shqipërisë]].
 
== Biografia ==
Rreshti 8:
Më 1878 familjarët e tij morën pjesë në mbledhjen e Prizrenit si delegat të Tetovës, i ati dhe Mehmet Esat pashë Tetova firmosën ''[[Kararnameja|Kararnamenë]].''<ref name="albanianhistory.net">{{cite web|url=http://www.albanianhistory.net/texts19/AH1878_2.html|title=1878: The Resolutions of the League of Prizren|coauthors=|month=|year=|work=|location=|page=|pages=|at=|language=|trans-title=|doi=|archiveurl=https://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.albanianhistory.net%2Ftexts19%2FAH1878_2.html&date=2011-02-19|archivedate=February 20, 2011|ref=|postscript=|website=albanianhistory.net|translator=[[Robert Elsie]]}}</ref> Gjatë veprimeve të Lidhjes së Prizrenit ishte shumë i lidhur me [[Sulejman Vokshi|Sulejman agë Vokshin]]<ref name="ER" /> dhe u përfshi si komandant i forcave të armatosura në viset e vendlindjes, [[Shkupi|Shkup]], Tetovë e [[Gostivari|Gostivar]].
 
Më 11 korrik 1898 la komandën e regjimentit të xhandarmërisë (''İşkodra Zaptiye Alaybeliği'') në [[Shkodra|Shkodër]] për t'u caktuar dhe u caktua komandant i xhandarmërisë në [[Vilajeti i Selanikut|Vilajetin e Selanikut]]. Pas dy viteve dokumentohet se dha dorëheqjen nga të qenët komandant i xhandarmërisë së [[Vilajeti i Kosovës|Vilajetit të Kosovës]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.researchgate.net/publication/304486236_According_to_Documents_in_Ottoman_Archive_Some_Members_of_Interim_Albanian_Government_Friends_of_Lef_Nosi|title=According to Documents in Ottoman Archive, Some Members of Interim Albanian Government" kumtesë nga konferenca "Lef Nosi - figurë qendrore e historisë dhe e kulturës shqiptare|date=nëntor 2012|website=researchgate.net|last=Öztürk|first=Cemal}}</ref><ref name=":1">{{Cite book|title=[[Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet]]|last=Dervishi|first=Kastriot|publisher=55|year=2012|isbn=9789994356225|location=Tiranë|pages=112|ref=harvnb}}</ref> Më pas më 1319 h (1901/1902) ka qenë komandant i xhandarmërisë në [[Manastiri (qytet)|Manastir]], pas 4 muajve u caktua me shërbim në [[Shkupi|Shkup]]. Pas kësaj u caktua komandant i xhandarmërisë në Vilajetin e Halepit.<ref name=":0" />
 
U kthye në vendlindje nga [[Bagdadi]] më 1908,<ref name=":0" /> ishte ndër prijësit e [[Kryengritja e vitit 1910|kryengritjes së 1910]]<ref>{{Cite book|url=http://psi203.cankaya.edu.tr/uploads/files/Kansu,%20Coup%20of%201912.pdf|title=Politics in Post-revolutionary Turkey, 1908-1913|last=Kansu|first=Aykut|publisher=Brill|year=2000|isbn=9789004115873|location=|pages=381}}</ref> dhe të [[Kryengritja e vitit 1912|asaj të 1912]],<ref name=":2" /> u caktua [[mytesarif]] i Prizrenit.<ref name="Gawrych">{{citation|url=https://books.google.com/books?id=wPOtzk-unJgC&pg=PA196|author=George Gawrych|title=The Crescent and the Eagle: Ottoman Rule, Islam and the Albanians, 1874-1913|publisher=I. B. Tauris|isbn=978-1845112875|page=196|date=December 26, 2006}}</ref> Nga 8 deri më 11 të vjeshtës së tretë bujti te [[Hasan bej Biçaku|Hasan bej Biçakçiu]] në [[Elbasani|Elbasan]] së bashku me [[Isa Boletini|Isa Boletinin]] dhe [[Ajdin Draga|Ajdin bej Dragën]], u nisën të nesërmen me [[Mid'hat bej Frashëri|Mid'hat bej Frashërin]] pasi pritën përfaqësuesit e [[Dibra|Dibrës]] me [[Myfti Vehbi Dibra|Myfti Vehbiun]].<ref name=":4">{{Cite book|title=Dokumente historike 1912-1918|last=Nosi|first=Lef|authorlink=Lef Nosi|publisher=ASH, Instituti i Historisë|year=2007|isbn=978-99956-10-04-3|location=Tiranë|pages=60, 73, 79-80|ref=harvnb}}</ref> Pas arritjes në Vlorë, më 4 dhjetor 1914 u krijua Ministria e Luftës dhe Mehmet Pasha u caktua për ta drejtuar.<ref>{{Cite journal|last=Çoku|first=Leonard|date=shtator 2013|title=Reformimi i Ushtrisë Shqiptare deri në anëtarësimin e saj në NATO|url=http://mbrojtja.gov.al/images/revistaushtarake/pdf/revista_ushtarake_shtator_2013.pdf|journal=Revista Ushtarake|volume=3|pages=208|via=}}</ref>
 
Mehmet pashë Deralla u largua drejt [[Esad pashë Toptani|Esad pashë Toptanit]] dhe ''Pleqësisë së Shqipërisë së Mesme.'' Më tej, me ardhjen e [[Princ Vidi|Princ Vidit]] ishte në grupin e përbërë nga [[Aziz pashë Vrioni|Azis pashë Vrioni]], [[Fejzi bej Alizoti]] dhe [[Mehdi bej Frashëri]] që hipën në motobarkë dhe shkuan drejt jahtit, ku i uruan Princit mirëseardhjen.''<ref name=":Ikonomi">{{Cite book|title=Esat pashë Toptani: njeriu, lufta, pushteti|last=Ikonomi|first=Ilir|publisher=Uet press|year=2016|isbn=978-9928-190-91-8|location=Tiranë|pages=248, 286|ref=harvnb}}</ref>'' Gjatë [[Kryengritja e Shqipërisë së Mesme (1914-1915)|kryengritjes së Shqipërisë të Mesme]] u përpoq të bisedonte me kryengritësit<ref name=":2">{{Cite book|url=https://books.google.al/books?id=LqXn2WqOzgwC&pg=PA78&dq=mehmet+dralla&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjhoLPU9pzfAhXPZFAKHfgzBlQQ6AEILjAB#v=onepage&q=mehmet%20dralla&f=false|title=The Six Month Kingdom: Albania 1914|last=Heaton-Armstrong|first=Duncan|publisher=I.B.Tauris|year=2005|isbn=9781850437611|location=|pages=78, 178}}</ref> së bashku me [[Ibrahim Temo|Ibrahim Temon]].<ref>{{Cite book|title=Kryengritja fshatare e Shqipërisë së Mesme 1914-1915|last=Shpuza|first=Gazmend|publisher=Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë|year=1986|isbn=|location=Tiranë|pages=165}}</ref>
 
Më 3 mars 1916 ftohet nga [[Mbreti Zogu I|Ahmet Muhtar Zogolli]] në kongresin që donte të mbante në Elbasan.<ref>{{Harvnb|Nosi|2007|page=250}}.</ref>