[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
Rreshti 12:
|PBB: PËR BANOR = 50.267
}}
'''Gjermania''' ([[Gjuha gjermane|gjermanisht]]: ''Bundesrepublik Deutschland'', [[lexo:]] ''Bundesrepublik Dojçland'', ose ''Deutschland'', [[lexo:]] ''Dojçland''), zyrtarisht '''Republika Federale e Gjermanisë''', ndodhet në pjesën qendrore të Evropës dhe kufizohet në veri me [[Danimarkë]]n, në lindje me [[Poloni]]në, në juglindje me [[Çeki]]në, në jug me [[Austri]]në dhe [[Zvicra|Zvicrën]], në perëndim me [[Francë]]n, [[Luksemburgu]]n, [[Belgjikë]]n dhe [[Holandë]]n. Ndërsa në veri në anën perëndimore e përshkon kufiri natyral i [[Deti i Veriut|Detit të Veriut]] dhe anën lindore [[Deti Baltik]]. Territori i Gjermanisë mbulon 357,021 km² ai ndikohet nga klimat mesatare sezonale.
Me mbi 82 milion banorë, Gjermania ka numrin më të madh të popullsisë në [[Evropë]] dhe është e treta shtëpi për numrin e migrantëve ndërkombëtarë.<ref>[http://www.migrationinformation.org/datahub/countrydata/country.cfm Germany: Inflow of foreign population by country of nationality, 1994 to 2003]</ref>
 
Rreshti 36:
Perandoria mesjetare ishte rezultat i ndarjes së [[Perandoria Karolingiane|Perandorisë Karolingiane]] më [[843]], e cila ishte themeluar nga [[Karli i Madh]] më 25 Djetor [[800]], dhe ekzistoi në forma të ndryshme deri më [[1806]], territori i saj shtrihej nga [[Lumi Eider]] në veri deri tek [[Deti Mesdhetar]] në jug. Shpesh i referuar si [[Perandoria e Shenjtë Romake]] (ose Perandoria e vjetër), ajo zyrtarisht ishte quajtur "Pernadoria e Shenjtë Romake e Kombit Gjerman ("[[Sacrum Romanum Imperium Nationis Germanicæ]]") duke filluar më [[1448]], për t'ia përshtatur titullin territorit atëherë të zvogëluar.
 
Nën sundimin e perandorëve [[Perandoria Osmane|Osmanë]] (919–1024), [[Lorena (rajon francez)|Lorena]], [[Saksonia]], [[Frankonia]], [[Suabia]], [[Tyringia]], dhe [[Bavaria]] u konsoliduan, dhe mbreti Gjerman u kurorëzua [[Perandori i Shenjtë Romak]] i këtyre rajoneve më [[962]]. Nën sundimin e perandorëve [[Salianët|Salianë]] (1024–1125), [[Perandoria e Shenjtë Romake]] "thithi" [[Italia|Italinë]] veriore [[Burgundia|Burgundinë]], megjithëse perandorët humbën fuqi gjatë "Mosmarrëveshjes Investiture". Nën perandorët e [[Shtëpia Hohenstaufen|Shtëpisë Hohenstaufen]] (1138–1254), princat Gjermanë rritën influencën e tyre në territoret në jug dhe lindje të banuara me [[Popujt Sllavë|Sllavët]], duke vazhduar me ngulimin Gjerman në këto zona dhe ende më në lindje (''([[Ostsiedlung]])''). Qytetet gjermane veriore u rritën me prosperitet si anëtarë të [[Lidhja Hanseatike|Lidhjes Hanseatike]].
 
[[Skeda:Lucas Cranach (I) workshop - Martin Luther (Uffizi).jpg|parapamje|majtas|130px|[[Martin Luter]], (1483–1546) filloi [[Reformat Protestante]].]]
Rreshti 42:
Edikti i [[Demi i Artë 1356|Demit të Artë]] më [[1356]] mundësoi kushtetutën bazë të perandorisë që zgjati deri në rënien e saj. Ajo kodoi zgjedhjen e perandorit nga shtatë [[princ-zgjedhës]] të cilët sundonin disa nga principatat dhe kryepeshkopatat më të fuqishme. Duke filluar nga shekulli XVI (15), perandorët u zgjodhën pothuajse ekskluzivisht nga dinastia [[Habsburg]]e e [[Austria|Austrisë]].
 
Murgu [[Martin Luther]] publikoi "95 Tesest" më [[1517]], duke sfiduar praktikat e [[Kisha Katolike Romake|Kishës Katolike Romake]], dhe duke filluar kështu Reformat Protestante. Një kishë [[Luterianizmi|Luteriane]] e ndarë nga Kisha Katolike Romake u bë feja zyrtare në shumë shtete Gjermane pas vitit [[1530]]. Konflikti fetar shpur tek [[Lufta Tridhjetëvjeçare]] (1618–1648) , e cila shkatërroi tokat Gjermane.<ref>[http://mars.wnec.edu/~grempel/courses/wc2/lectures/30yearswar.html Lufta Tridhjetëvjeçare], Gerhard Rempel, Kolegji Anglia e re Perëndimore.</ref> Popullsia e shteteve Gjermane u zvogëlua për rreth 30%.<ref>[http://users.erols.com/mwhite28/warstat0.htm#30YrW Lufta Tridhjetëvjeçare (1618–48)], Alan McFarlane, Luftërat e egëra të Paqes: Anglia, Japonia dhe Kurthi Malthusian (2003)</ref> [[Paqja e Westfalisë]] (1648) ndaloi luftërat fetare mes shteteve Gjermane, por perandoria ishte ende ''de facto'' e ndarë në disa principata të pavarura. Nga viti [[1740]] e tutje, [[Dualizmi Gjerman|dualizmi]] mes [[Monarkia Habsburge|Monarkisë Habsburge]] [[Austria]]ke dhe [[Mbretëria e Prusisë|Mbretërisë Prusiane]] dominoi [[Historia e Gjermanisë|historinë Gjermane]]. Më [[1806]], ''Imperiumi'' u rrëzua si rezultat i [[Luftërat Napoleonike|Luftërave Napoleonike]].<ref name="concise h">Fulbrook, Mary: ''A Concise History of Germany'', Cambridge University Press 1991, p. 97. ISBN 0-521-54071-2</ref>
 
=== Restaurimi dhe revolucioni (1814–1871) ===
Rreshti 51:
 
Nën ndriçimin e [[Revolucionet e 1848|një serie lëvizjesh revolucionare në Evropë]], të cilat me skuses e themeluan një [[republikë]] në [[Francë]], intelektualët dhe njerëzit e zakonshëm filluan [[Revolucionet e vitit 1848 në shtetet Gjermane]]. Monarkët fillimisht i hapën rrugën kërkesave liberale të revolucioneve. Mbretit [[Frederick William IV i Prusisë]] iu ofrua titulli [[Perandor]], por me një humbje në fuqi; ai kundërshtoi kurorën dhe kushtetutën e propozuar, duke çuar tek një ngadalësim i përkohshëm për lëvizjen. Konflikti mes Mbretit [[William I, Perandor Gjerman|William I]] të Prusisë dhe parlamentit gjithnjë më liberal shpërtheu mbi reformat ushtarake më [[1862]], dhe mbreti caktoi [[Oto von Bizmarku]]n si Kryeministër të ri të [[Prusia|Prusisë]]. Bizmarku me sukses bëri [[Lufta e dytë e Shlesvigut|luftë me Danimarkën]] më [[1864]]. Fitorja Prusiane në [[Lufta Austro-Prusiane|Luftën Austro-Prusiane]] më [[1866]] e lejoi atë të krijojë [[Federata Veriore Gjermane|Federatën Veriore Gjermane]] (Norddeutscher Bund) dhe të përjashtonte [[Perandoria Austriake|Perandorinë Austriake]], që dikur ishte shteti kryesor Gjerman, nga punët e shteteve të tjera Gjermane.
{{clear}}
 
=== Perandoria Gjermane (1871–1918) ===
Line 57 ⟶ 56:
 
Shteti i njohur si ''Gjermania'' ishte [[union politik|i bashkuar]] si një shtet-komb modern më [[1871]], kur lindi [[Perandoria Gjermane]], ndërsa [[Mbretëria e Prusisë]] ishte përbërësi kryesor.
 
Pas mposhtjes së [[Franca|Francezëve]] në [[Lufta Franko-Prusiane|Luftën Franko-Prusiane]], [[Perandoria Gjermane]] u shpall në [[Pallati i Versajës|Versajë]] më [[18 janar]] [[1871]]. Dinastia [[Shtëpia Hohenzollern|Hohenzollern]] nga [[Prusia]] sundoi perandorinë e re, kryeqyteti i së cilës ishte [[Berlini]]. Kjo perandori ishte bashkim i të gjitha pjesëve të ndara të Gjermanisë me përjashtim të [[Austria|Austrisë]] ([[gjermanisht]]: [[Kleindeutsche Lösung|''Kleindeutschland'']], ose "Gjermania e vogël"). Duke filluar më [[1884]], Gjermania filloi të themelonte [[Lista i ish-kolonive Gjermane|disa koloni]] jashtë [[Evropë]]s.
 
Rreshti 77:
[[Skeda:Flag of Germany 1933.svg|parapamje|djathtas|150px|Flamuri i Nazistëve]]
 
Më [[27 shkurt]] [[1933]], [[Zjarri i Reichstag|Reichstag u vu në zjarr]]. Disa të drejta demokratike bazë shpejt u abroguan më pas nën një dekret emergjent. Një [[Akti i Lejes 1933|Akt i Lejes]] i dha qeverisë së [[Hitleri]]t fuqi të plotë legjislative. Vetëm [[Partia Social Demokratike e Gjermanisë]] votoi kundër; komunistët nuk ishin në gjendje të prezantonin opozitën sepse 81 ulëset e tyre në parlament ishin anulluar në bazë të [[Dekreti i Zjarrit të Reichstag|Dekretit të Zjerrit të Reichstag]].<ref>[http://www.dhm.de/lemo/html/nazi/innenpolitik/ermaechtigungsgesetz/index.html An der Abstimmung nicht teilnehmen konnten die 81 Abgeordneten der Kommunistischen Partei Deutschlands (KPD). Ihre Mandate waren auf Basis der Reichstagsbrandverordnung bereits am 8. März 1933 annulliert worden.]<br />Roderick Stackelberg, ''Hitler's Germany: origins, interpretations, legacies''. Routledge 1999, p. 103. ISBN 0-415-20114-4. <br />Scheck, Raffael. [http://www.colby.edu/personal/r/rmscheck/GermanyE1.html Establishing a Dictatorship: The Stabilization of Nazi Power] Colby College. Retrieved 2006, [[7 December|07-12]].</ref> Një shtet [[totaliterian]] i centralizuar u themelua nga një seri lëvizjesh dhe dekretesh duke e shndërruar Gjermaninë në një [[shtet një-partiak]]. Industria ishte e rregulluar nga afër me kuota dhe kërkesa, për të shndërruar ekonominë drejt një [[ekonomi lufte|baze prodhimi luftarak]].<ref>{{cite web | url = http://www.dhm.de/lemo/html/nazi/wirtschaft/index.html | title = Industrie und Wirtschaft | accessdate = 2008-09-12 | author = Deutsches Historisches Museum | last = | first = | authorlink = Deutsches Historisches Museum | coauthors = | date = | year = | month = | format = | work = | publisher = Deutsches Historisches Museum| language = German| quote = Der Vierjahresplan sollte ab 1936 die wirtschaftliche Kriegsfähigkeit Deutschlands herbeiführen. . . .Bereits im Februar 1933 erklärte Hitler, dass alle öffentlichen Maßnahmen zur Arbeitsbeschaffung zugleich der "Wehrhaftmachung" zu dienen hätten und den Interessen des Staates untergeordnet seien. . . . }}</ref> Më [[1936]] trupat Gjermane hynë në [[Rhineland]]in e demilitizuar, dhe politikat e "marrjes me të mirë" të [[Kryeministri i Britanisë së Madhe|Kryeministri Britanik]] [[Neville Chamberlain]] u provuan inadekuate. [[Hitleri]] ndoqi nga viti [[1938]] e më tej një politikë ekspansioniste për të themeluar [[Gjermania e Madhe|Gjermaninë e Madhe]] ([[gjermanisht]]: '' [[Großdeutschland]]''). Për t'iu shmangur një lugte dy-frontesh, [[Hitler]]i konkludoi [[Pakti Molotov-Ribbentrop|Paktin Molotov-Ribbentrop]] me [[Bashkimi Sovietik|Bashkmin Sovietik]], një pakt të cilin më vonë e theu.
 
Më [[1939]], tensionet në rritje për nacionalizëm, ushtarakizëm, dhe probleme territoriale bënë që Gjermanët të [[pushtimi i Polonisë (1939)|lëshonin]] një [[blitzkrieg]] ("luftë rrufesh") më [[1 shtator]] kundër [[Republika e dytë Polake|Republikës së dytë Polake]], vepprim ky që pasoi me shpalljen e luftës nga [[Britania e Madhe]] dhe [[Franca]], duke shënuar fillimin e [[Lufta e dytë Botërore|Luftës së dytë Botërore]]. Gjermania shpejt mori kontroll direkt ose indirekt të [[Evropa e okupuar|pjesën më të madhe]] të [[Evropë]]s.
Rreshti 86:
 
Në atë çfarë më vonë u bë e njohur si [[Holokausti]], Regjimi i Reichit të Tretë dekretoi politikat qeveritare që direkt të diskriminoni disa pjesë të shoqërisë: [[Çifutët|Hebrenjët]], [[Komunistët]], [[populli Roma|Roma]], [[homoseksualizmi|homoseksualët]], [[Frimasonria|frimasonët]], priftërinjët, [[Kisha e Dëftimit|kundërshtarët fetarë]], dhe [[njerëzit me aftësi të kufizuara]], mes tjerëve. Gjatë periudhës Naziste, mbi njëmbëdhjetë milion (11,000,000) njerëz u vranë në Holokaust, përfshirë gjashtë milion (6,000,000) Hebrenjë dhe tre milion (3,000,000) [[Polonia|Polakë]]. [[Lufta e dytë Botërore]] dhe gjenocidi Nazist ishin përgjegjës për rreth 35 million (35,000,000) të vrarë në [[Evropë]].
{{clear}}
 
=== Ndarja dhe ribashkimi (1945–tani) ===
Line 97 ⟶ 96:
Gjermania Perëndimore, e themeluar si republikë federale parlamentare me një "[[ekonomi sociale të tregut]]" — u bë aleate me [[Shtetet e Bashkuara]], [[Britania e Madhe|Britaninë e Madhe]] dhe [[Francë]]n. Shteti eventualisht filloi t% gëzonte një rritje ekonomike në vitet 1950-ta ([[gjermanisht]]: ''[[Wirtschaftswunder]]''). Gjermania Perëndimore iu bashkangjit [[NATO]]s më [[1955]] dhe ishte anëtare themeluese e [[Komuniteti Ekonomik Evropian|Komunitetit Ekonomik Evropian]] më [[1958]].
 
Gjermania Lindore ishte një shtet i [[Blloku Lindor|Bllokut Lindor]] nën kontrollin politik dhe ushtarak të [[BRSS]]-së përmes forcave të saja okupuese dhe [[Traktati i Varshavës|Traktatit të Varshavës]]. Derisa pretendonte të ishte [[demokraci]], fuqia politike ekzekutohej vetëm nga anëtarët udhëheqës (''[[Politburo]]'') të [[Partia e Bashkimit Socialist e Gjermanisë|PBS (''Partia e Bashkimit Socialist e Gjermanisë'')]], ([[anglishtja|ang.]]: ''Socialist Unity Party of Germany'' ose ''SED'') e kontrolluar nga komunistët. Fuqia e tyre ishte e siguruar nga [[Stasi]], një shërbim sekret i përmasave të mëdha, dhe një shumllojshmëri e suborganizatave të PBD-së, të cilat kontrollonin çdo aspekt të shoqërisë. Në anën tjetër, nevojat themelore të popullsisë u përmbushën në masë të vogël nga shteti. U themelua një [[ekonomi komanduese]] e stlit Sovietik, më vonë Gjermania Lindore u bë një shtet [[Comecon]]. Ndërsa [[Propaganda Komuniste|propaganda Gjermano-lindore]] u bazua në përfitimet e programeve sociale dhe kërcënimi i pretenduar konstant i një pushtimi nga Gjermania Perëndimore, shumica nga qytetarët e Gjermanisë Lindore shikonin në perëndim për liri politike dhe prosperitet ekonomik.<ref>Colchester, Nico. [http://www.ft.com/cms/s/504285c4-68b6-11da-bd30-0000779e2340,dwp_uuid=6f876a3c-e19f-11da-bf4c-0000779e2340.html D-mark day dawns] [[Financial Times]]. January 1, 2001. Retrieved 2006, [[December 7|12-07]]</ref> [[Muri i Berlinit]], i ndërtuar më [[1961]] për të ndaluar Gjermanët Lindorë që të arratiseshin për në Gjermaninë Perëndimore, u bë një simbol i [[Lufta e Ftohtë|Luftës së Ftohtë]].
 
Tensionet mes dy Gjermanive u ulën paksa në vitet 1970-ta nga ''[[Ostpolitik]]'' e Kancelarit [[Willy Brandt]], e cila përfshiu një pranim ''de facto'' për humbjet territoriale të Gjermanisë në [[Lufta e dytë Botërore|Luftën e dytë Botërore]].
Line 107 ⟶ 106:
 
Qysh nga ribashkimi, Gjermania ka marrë një rol udhëheqës në [[BE|Bashkimin Evropian]] dhe [[NATO]]. Gjermania ka dërguar trupa paqeruajtëse për të siguruar stabilitet në [[Ballkan]] dhe ka dërguar një forcë të [[Bundeswehr|trupave Gjermane]] në [[Afganistan]] si pjesë e një mundimi të [[NATO]]s për të mundësuar siguri në atë shtet pas kërcënimeve që paraqiten nga [[Talebanët]].<ref name="ARM">Dempsey, Judy. [http://web.archive.org/web/20081007082348/http://www.iht.com/articles/2006/10/31/news/germany.php Germany is planning a Bosnia withdrawal] International Herald Tribune. Oct. 31, 2006. Retrieved 2006, [[November 30|11-30]]</ref> Këto dislokime ishin të diskutuara, meqënëse pas luftës, Gjermania u lidh që të dërgonte trupa vetëm për role mbrojtëse. Dislokimet në territore të huaja u kuptuan të mos mbuloheshin nga mbrojtjet e përkohshme; sidoqoftë, vota parlamentare në këtë çështje efektivisht legalizoi pjesëmarrjen në kontekstin paqeruajtës.
{{clear}}
 
== Gjeografia ==
Line 121 ⟶ 119:
 
Pjesa më e madhe e Gjermanisë ka një klimë mesatare sezonale, në të cilën dominojnë erërat e lagështa perëndimore. Klima varet prej [[Oqeani Atlantik|Oqeanit Atlantik]], përkatësisht [[Rryma Veri-Atlantike|Rrymës Veri-Atlantike]], që është pjesa veriore e [[Rryma e Golfit|Rrymës së Golfit]]. Ky ujë i ngrohtë i prek zonat që kanë dalje në [[Deti i Veriut|Detin e Veriut]] përfshirë gadishullin [[Jutland]] dhe zonën përgjatë [[Rini]]t, që derdhet në [[Deti i Veriut|Detin e Veriut]]. Rrjedhimisht në veriperëndim dhe në veri, klima është [[Klima Oqeanike|oqeanike]]; Reshjet i hasim gjatë tërë vitit me maksimumin gjatë verës. Dimrat në këtë pjesë janë kryesisht të butë kurse verërat priren si të freskëta, megjithëse temperaturat mund të tejkalojnë 30&nbsp;°[[Celsius|C]] (86&nbsp;°[[Fahrenheit|F]]) në disa periudha. Në lindje, klima është më shumë [[Klima Kontinentale|kontinentale]]; dimrat mund të jenë shumë të ftohtë kurse verërat shumë të ngrohta, dhe periudha të gjata thatësie janë shënuar shpesh. Gjermania qendrore dhe jugore janë regjione tranzite ku mund të ketë si klimë oqeanike ashtu edhe kontinentale. Sërish, temperatura maksimale mund të arrijë 30&nbsp;°C (86&nbsp;°F) gjatë verës.<ref>[http://www.dummies.com/WileyCDA/DummiesArticle/id-5361.html Germany For Dummies, 3rd Edition]</ref><ref>[http://www.wordtravels.com/Travelguide/Countries/Germany/Climate/ German Climate and Weather] World Travels. Retrieved 2006, [[November 30|11-30]].</ref>
{{clear}}
 
=== Mjedisi ===
Line 142 ⟶ 139:
Gjermania është republikë [[Republika federale|federale]], [[Demokracia parlamentare|parlamentare]], [[Demokracia reprezentative|reprezentative]] [[Demokracia|demokratike]]. Politika gjermane funksionon nën kuadrin e një [[kushtetuta|dokumenti kushtetues]] të miratuar më [[1914]] dhe të njohur si [[Ligji themelor për Republikën Federale të Gjermanisë]] ose ''[[Grundgesetz]]'' ("[[Ligji themelor]]"). Duke e quajtur këtë dokument ''Grundgesetz'', në vend të ''Verfassung'' ([[kushtetutë]]), autorët shprehën qëllimin se ajo do të zëvendësohej nga një kushtetutë e duhur kur Gjermania të ribashkohej si një shtet. Amandamentet për Grundgesetz kërkojnë miratimin e dy të tretave (2/3) të shumicës (mazhorancës) në dy dhomat e parlamentit. Nenet që garantojnë të drejta themelore, ndarjen e fuqive, strukturën federale, dhe të drejtën për të rezistuar përpjekjet për të tejkaluar kushtetutën janë valide dhe nuk mund të amandamentohen.<ref>[http://www.gesetze-im-internet.de/gg/art_79.html Article 79 of the ''Grundgesetz''] (German) Bundesministerium der Justiz. Retrieved 2008, [[April 4|12-07]].</ref> Pavarësisht qëllimit që kur Gjermania të bashkohej ''Grundgesetz'' do të zëvendësohej me një kushtetutë të vërtetë, pas ribashkimit ai mbeti në fuqi me vetëm disa ndryshime të vogla në vitin [[1990]].
 
[[Kancelari i Gjermanisë|Kancelari]] ose ''Bundeskanzler'' (kancelar federal), aktualisht [[Angela Merkel]] është kreu i qeverisë dhe ushtron [[Ekzekutivi (qeveri)|fuqi ekzekutive]] shtetërore , ngjashëm me rolin e një [[Kryeministri]] në [[Sistemi parlamentar|demokracitë parlamentare]]. [[Fuqia legjislative]] federale është [[Bundestag]]u dhe ''[[Bundesrati Gjerman|Bundesrati]]'' (Këshilli Federal), që së bashku formojnë një trup unik legjislativ që nuk mund të krahasohet me asnjë sistem tjetër. [[Bundestagu]] zgjedhet përmes zgjedhjeve direkte, megjithatë mban përfaqësim proporcional. Antarët e Bundesratit përfaqësojnë qeveritë e 16 [[Njësitë federative të Gjermanisë|federatave gjermane]] dhe janë antarë të kabinetit shtetëror. Qeveritë federative kanë të drejtë t'i ndërrojnë përfaqësuesit e tyre në çdo kohë
 
[[Presidenti i Gjermanisë|Presidenti]] ose ''Bundespräsident'' (Presidenti Federal), aktualisht [[Joachim Gauck]], është [[kreu i shtetit]], i "investuar" kryesisht për përgjegjësi dhe fuqi përfaqësuese. Ai zgjidhet nga ''[[Bundesversammlung (Gjermani)|Bundesversammlung]]'' (konvenda federale), një institut i përbërë prej anëtarëve të ''Bundestagut'' dhe një numër i barabartë me delegatët e shteteve federative. Zyrtari i dytë më i lartë në [[Presidenca Gjermane|presidencën Gjermane]] është ''Bundestagspräsident'' (presidenti i Bundestagut), i cili zgjidhet nga [[Bundestagu]] dhe është përgjegjës për udhëheqjen e seancave ditore. Zyrtari i tretë më i lartë është [[kreu i qeverisë]] ose Kancelari, i cili nominohet nga ''Bundespräsident'' (presidenti) pasi të jetë zgjedhur nga ''Bundestagu''. Kancelari mund të largohet nga një "mocion i mungesës së besimit" konstriktiv nga ''Bundestagu'', ku konstruktiv do të thotë që ''Bundestagu'' më pas zgjedh një pasues.
{{clear}}
 
== Njësitë shtetërore ==
Line 205 ⟶ 201:
[[Skeda:33rdG8Leaders.jpg|parapamje|majtas|Kancelarja [[Angela Merkel]], nikoqire e samitit të [[G8]]-ës në [[Heiligendamm]].]]
 
 
Gjermania dhe [[Shtetet e Bashkuara]] janë aleatë të afërt.<ref>[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/3997.htm Background Note: Germany] U.S. Department of State. July 6, 2006. Retrieved 2006, [[December 3|12-03]].</ref> [[Plani Marshall]] i vitit [[1948]], përkrahja amerikane ([[JCS 1067]]) gjatë procesit të rindërtimit ([[Planet Industriale për Gjermaninë]]) pas [[Lufta e dytë Botërore|Luftës së dytë Botërore]], si dhe fraternizimi (Fëmijët e luftës) dhe përkrahja për ushqim (politikat për ushqim) dhe lidhje të forta kulturore kanë krijuar një lidhje të fortë mes dy vendeve, megjithëse opozita mjaft vokale e Schröderit për [[Lufta në Irak|Luftën në Irak]] sugjeron fundin e [[Atlanticizmi]]t dhe një ftohje relative të marrëdhënieve Gjermano-Amerikane.<ref>[http://www.economist.com/world/europe/displaystory.cfm?story_id=7141311 ''Ready for a Bush hug?''], [[The Economist]], July 6 2006. Retrieved 2006, [[December 31|12-31]].</ref> Dy vendet gjithashtu janë të pavarura ekonomikisht; 8.8% e eksportit Gjerman është i destinuar për ShBA-të dhe 6.6% e importit Gjerman vjen nga [[Shtetet e Bashkuara]]<ref name="econ_factsheet_may2006">{{PDFlink|[http://germany.usembassy.gov/germany/img/assets/9336/econ_factsheet_may2006.pdf U.S.-German Economic Relations Factsheet]|32.8&nbsp;KB}} U.S. Embassy in Berlin. May 2006. Retrieved 2006, [[December 3|12-03]].</ref> Në anën tjetër, 8.8% e eksportit Amerikan dërgohet në Gjermani dhe 9.8% e importit Amerikan vjen nga Gjermania.<ref name="econ_factsheet_may2006" /> Shenja tjera të lidhjes së fortë përfshijnë pozitën e Gjermano-Amerikanëve si grupi më madh etnik në [[Shtetet e Bashkuara]]<ref>[http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/census_2000/001870.html German Still Most Frequently Reported Ancestry] [[U.S. Census Bureau]] June 30, 2004. Retrieved 2006, [[December 3|12-03]]</ref> dhe statusi i [[Baza Ajrore Ramstein|Bazës Ajrore Ramstein]] (afër [[Kaiserslautern]]) si komuniteti më i madh ushtarak i SHBA-së jashtë saj.<ref>[http://benefits.military.com/misc/installations/Base_Content.jsp?id=1675 Kaiserslautern, Germany Overview] U.S. Military. Retrieved 2006, [[December 3|12-03]].</ref>
 
=== Ndihma për zhvillim ===
Politika për zhvillim e Republikës Federale të Gjermanisë është një zonë e pavarur e politikës së jashtme Gjermane. ajo formulohet nga ministria federale për bashkëpunim dhe zhvillim Ekonomik (BMZ) dhe kryhet nga organizatat implementuese. Qeveria Gjermane e sheh politikën zhvillimore si p♪7rgjegjësiprgjegjësi e përbashkët e komunitetit ndërkombëtar.<ref>[http://www.bmz.de/en/index.html Aims of German development policy] Federal Ministry for Economic Cooperation and Development April 10, 2008. Retrieved 2008, [[April 7|12-07]].</ref>
 
 
Ndihmat zhvillimire dhe humanitare zyrtare të Gjermanisë për vitin [[2007]] arritën një vlerë prej 8.96 miliardë euro (12.26 miliardë dollarë), një rritje prej 5.9 % nga viti i kaluar ([[2006]]). Gjermania është bërë donatori i dytë më i madh pas [[SHBA]]-ve.<ref>[http://www.young-germany.de/657.html?&no_cache=1&tx_ttnews%5Btt_news%5D=1499&cHash=7fbf309b04 Germany is a leader in development funding] www.young-germany.de April 17, 2008. Retrieved 2008, [[April 17|12-07]].</ref> Gjermania shpenzoi 0.37 për qind të BVP-së së saj për zhvillim, që është nën sh%njestrën e qeverisë për të shtuar ndihmat në 0.51 % të BVP-së më [[2010]].
Line 406 ⟶ 404:
 
[[Kategoria:Gjermani|*]]
|}