|
==Jeta ==
Kola leu në rrugicën e Makajve, në lagjen Rus<ref name=":0" />, i biri i Gjonit dhe i Drande Prennushit<ref>[[Donat Kurti|Kurti D]]., ''Provinça Françeskane Shqiptare'', Shkodër: Botime Françeskane, 2003, fq. 139. ISBN 99927-789-1-1. Në regjistrin e fretënve radhitur në këtë vepër: '''Vincentius (P) Nicolaus Volaj''', f. Joannis et Rosae, n. Shirokae d. Scodrensis 6 Dec. 1910[...] Emri i pagëzimit i fratit i përkthyer pas normës duhet të ishte ''Nikollë'', por forma e zgjedhur për artikullin është forma lokale.</ref>.
Mësimet e para i mori në vendlindje dhe i vazhdoi në [[Kolegji i Troshanit|seminarin e Troshanit]], ku iu kushtua urdhërit françeskan (OFM) qysh më 1900. Më 25 mars 1908, u shugurua meshtar i Urdhrit Françeskan O.F.M. duke marrë emrin Át Vinçenc. Shkollën për teologji e filozofi e kreu në [[Tirol]] të [[Austrisë]]<ref name=":3">Çefa K., ''Pader Vinçenc Prendushi ndër dorëshkrime të panjohuna'', Gazeta shqiptare ("Milosao", suplement). - Nr. 5039, 5 shtator, 2010, f. XII - XIII.</ref>.
Ky botim pati një jehonë të gjerë në vend, por sidomos në emigracionin shqiptar. Me të ardhur në atdhe, Prennushi përjetoi një nga ngjarjet ma të rënda të qytetit të vendlindjes, të Shkodrës së rrethuar nga malazezët dhe pushtimit të saj të përkohshëm në vitin 1913.
Më 14 Mars 1914, kur në [[Kalaja e Shkodrës|kalanë e Shkodrës]] u ngrit menën brohoritjen e mbarë Popullitpopullit të Shkodrës, Flamurflamuri Kombëtarkombëtar, do të ishte Aiai frati i zgjedhun që do të mbante fjalimin e rastit aty.<ref name="fr">[[Fritz Radovani|Radovani]] F., ''Në këtë kohë në Shqipni, asht turp i madh me kenë jashta burgut: Imzot Vinçens Prennushi OFM (4 shtator 1885 - 19 mars 1949),'' Tiranë'': [[Gazeta 55|55]]. - Nr. 65, 16 mars, 2009, f. 16 - 17.''</ref>
Në vitin 1917, ishte anëtar i “[[Komisia Letrare Shqipe|Komisisë Letrare Shqipe]]” në Shkodër ku u përcaktuan rregullat e para të drejtshkrimit të gjuhës shqipe<ref name=":0" />.
U bë një ndër themeluesit e bashkëpunëtorët e grupit më të rëndësishëm të Opozitës Shqiptare, që në vitin 1923–24 formuan edhe fletorën e tyre “[[Ora e Maleve (revistë)|Ora e Maleve]]”, ku ishte ndër penat e rëndësishme<ref name="fr" />.
Më 1924 botoi broshurën me 16 fletë "[[Ndër lamijet e demokracisë së vërtetë]]", ku ka shfaqur mendime për një shtet të ëndërruar demokratik të tipit Përëndimorperëndimor.
MeMë 19 Mars 1936 [[Vatikani|Selia e Shenjtë]] e emëroi peshkop të [[Zadrima|Sapës]], detyrë të cilën e mbajti deri në vitin 1940, kur u emërua kryepeshkop metropolitan i Dioqezës së Durrësit, duke pasur nën administrim kryeqytetin e Shqipërisë, Tiranën. Mbas vdekjes së Imzot [[Gaspër Thaçi]]t, në Shkodër, më 26 MajiMaj 1946, dhe arestimitarrestimit të Don [[Mikel Koliqi]]t, famulltar i ShkodresShkodrës, Imz. Prennushi u ngarkua me detyrendetyrën e Primatit Katolik të Shqipërisë.<ref name="fr" />
Në vitin 1945 [[Enver Hoxha]] i kërkoi takim Imzot Prennushit dhe ky e pranon. Në atë takim ka qenë prezenti pranishëm edhe Imzot Gaspër Thaçi<ref name="fr" />. Në atë takim, Hoxha, sipas një artikulli të [[Arshi Pipa|Arshi Pipës]] me të cilin qe bashkëvuajtës në Burgun e Durrësit deri në verën e 1948, u "konsultua" me klerikët për problemet e Kishës Katolike në Shqipëri. Qëllimi i vetëm i takimit ishte që të impononte këndvështrimin e tij për fenë dhe [[Vatikani|Vatikanin]]<ref name=":2" />. [[Skeda:Tubiminekalà.jpg|400px|thumb|left|Ngritja e flamurit në kalanë e Shkodrës, ku P. Vinçençi mbajti fjalimin.]]
Më 19 maj 1947 Imzot Prennushi u arrestua dhe, si filloi t'it’i nënshtrohej një kalvari vuajtjesh fizike e psikologjike, të krijuar nga regjimi komunist shqiptar. Më 18 dhjetor 1947, Gjykata Ushtarake e Durrësit, e përberëpërbërë nga kryetari, major Gjon Banushi, anëtarë, major ZhuleXhule ÇiriakoÇiraku, kapiten Halim Ramohito dhe prokuror, kapiten Petrit Hakani, hapën gjyqin kundër tij. VëndimiVendimi i Gjykatës së Durrësit u përcoll për shqyrtim në Gjykatën e Lartë të Tiranës, bashkë me një relacion të prokurorit të Durrësit, i quajtur Sotir Qiriaqi (data 1 dhjetor 1947). Gjykata e Lartë Ushtarake Tiranë, e përberëpërbëerë nga kryetar, major Niko CetaÇeta, anëtarë, kapiten Nexhat Hyseni, kapiten II Mustafa Iljazi dhe sekretar aspirant Thoma Rino, më 23 shkurt 1948, mbasi shqyrtoi çeshtjënçështjen e të pandehurve ”refuzon“refuzon kërkesenkërkesën e tyre”.
Vinçenc Prennushi deklaroi se lufta e tij ishte kundër komunistavekomunistëve e Partisë Komuniste që të mos egzistonteekzistonin, kur të formohej Pushtetipushteti që mendonim me zbarkimin e amerikanëve.”<ref name="fr" />. Më 19 mars 1949, i sëmurë me zemër, Monsinjor Prennushi vdiq nga tortura çnjerëzore në burgun e Durrësit<ref name=":2">[[Arshi Pipa|Pipa A]]., ''[http://digitalcollections.usfca.edu/cdm/compoundobject/collection/p15129coll3/id/1024/rec/1 Imzot Vinçenc Prennushi - In memoriam]'', San Francisco: Buletini Katolik Shqiptar, 10 (1989): 11-14. Në këtë artikull Pipa shkruan se Imzot Prennushi vdiq në ''shkurt'', gjë e cila u ftillua më vonë.</ref>.
U shpall "[[Martir i Demokracisë]]" më [[8 maj]] [[1993]] në [[Durrës]].
== Vepra ==
Në vitin 1911 boton me ndihmën e arkeologut dhe historianit [[Carl Patsch]] në [[Sarajeva|Sarajevë]] “''Visaret e Kombit, Kangë gegnishte''"”, folklor i mbledhur dhe i rreshtuar prej tij<ref>Vozga R., ''"Libri Shqip 1555-1915"'', Biblioteka Kombëtare, Tiranë, 2010 fq. 296 ─ ISBN 978-99927-731-7-8. </ref>. Më 1918 botoi "“''Fjala e Zotit''"” si dhe ''romanzënromancën në vargje'' "“''Grueja shqyptare"''”, e para vepër letrare e tij e botuar në shtypshkronjën françeskane. Më 1919, botoi dhe shfaqi në Shkodër dramën “''E tradhtuemja''”, përshtatje në shqip të T. A. Rolando. Në 1921, botoi përmbledhjen e njohur poetike: “''Gjeth’ e Lule''”, përmbledhje të cilën kritika e gjeti të bukur e delikate. [[Eqrem Çabej|Çabej]] e quajti "Poet i qytetit të Shkodrës"<ref name=":0">[[Lazër Radi|Radi L]]., ''Prennushi simbol i pastërtisë dhe i virtyteve shqiptare,'' Rilindja e Kosovës, 15 maj 1993.</ref>. Më 1931 boton dramën me pesë akte "Prej“Prej robnije në liri"liri”<ref name=":1">Gjinaj M.; Mele M.; Elmazi M., [http://www.bksh.al/LibriShqip1913.pdf%7C ''"Bibliografi e librit shqip në fondet e Bibliotekës Kombëtare''"], Biblioteka Kombëtare, Tiranë, 2010 fq. 488 ─ ISBN 978-99927-731-8-5.</ref>. Më 1939 poezitë "Kuq“Kuq e Zi"Zi” dhe "Ushtari“Ushtari i vogël"vogël” i përzgjidhet në një antologji arsimore për shkollën e mesme. Më 1941 i shkruan parathënien përkthimit të veprës së Manzonit, "Të“Të fejuemt"fejuemt”, nga At [[Mark Harapi]].
Qe pendë letrare dhe shkencore ndër fletoret me zë të klerit, ishte një drejtues i “[[Hylli i Dritës|Hyllit të Dritës]]”, ”Lajmtari i Zemrës së Krishtit”, “Zani i Shna Ndout” dhe ka lënë një kontribut të madh me broshura e letra baritore për moralin e shëndoshë fetar<ref name=":1" />.
Botoi përkthimin “''Fabiola, a kisha nën dhe e mî'' ''dhe''” të [[Kardinal|Kardinalit]] [[Nicholas Wiseman|Viseman]]. Përktheu gjithashtu [[Dante|Danten]] dhe sociologun [[Max Weber|Weber]]. Në vitin 1933, përktheu e botoi romanin “''Quo Vadis''” (Ku po shkon?) të [[Henryk Sienkiewicz|Sienkievicz]]. Në vitin 1939, përktheu dhe botoi romanin e Silvio Pelico-s “''Burgjet e mia''”<ref name=":0" />.
La në dorëshkrim veprat "I“I hueji në shpi të vet” (Sh’Aleksi), “Kujtime udhëtimesh”:, Kallëzimekallëzime e përshkrime udhtimesh të dy vizitave baritore që bani si provincial i françeskanëve në vise të ndryshme të Shqypnisë në vjetin 1931 e vjetin 1934, “Kujtime shpirtnore”, në dy vëllime<ref name=":3" />.
== Burime ==
|
