|
'''Anselmi i Aostës''' ([[1033]] ose [[1034]], [[Aosta]], [[Italia|Itali]] - [[21 prill]] [[1109]], [[Kanterberi]], [[Anglia|Angli]]), [[Shenjtori|shenjtor]] dhe [[Doktor i kishës]] në [[Kisha katolike romake|katolicizëm]]. Thirret edhe "Anselmi i Bekut" ose "Anselmi i Kanterberit" ngaqë ai jetoi për një kohë të gjatë në [[manastiri]]n e Bekut, në [[Franca|Francë]], dhe më pas me detyrën e [[Kryeipeshkvi]]t, të ushtruar në Kanterberi. Anselmi ishte një [[Teologjia|teolog]] i njohur, dhe [[Filozofia|filozof]] i shquar [[mesjeta]]r, prandaj quhet edhe "babai i [[Skolastika|filozofisë skolastike]]". Ai njihet edhe si shpikësi i [[Argumenti ontologjik|argumentit ontologjik]] rreth qënësisë së [[Perëndia|Perëndisë]].
==Jeta ==
Anselmi lindi nenë qytetin e [[Aosta]]s nenë mbreterinembretërinë e [[Burgundi]]t (sot [[Italia]] e veriut). Familja e tij ishte fisnike, dhe zoterontezotë0ronte pasuri tetë medhamëdha. I ati quhej Gundulf, dhe ishte [[Lombardia|lombard]], me njenjë karakter tetë ashpër dhe tetë rrepterreptë. E ema quhej Ermenberga, dhe ishte njenjë grua me virtyte. Ajo e rriti dhe e njohi me kujdes tetë birin me fenefenë e krishterekrishterë.
NeNë moshenmoshën 15-vjecarevjeçare, Anselmi deshirondëshiron tetë hyjehyjë nenë manastir, por nuk lejohet rreptesishtrreptësisht nga i ati. ZhgenjimiZhgënjimi e coiçoi Anselmin nenë njenjë [[Sëmundja psikosomatike|semundjesëmundje]] mendore-trupore. Pasi e mori veten, ai braktisi studimet për njenjë kohekohë tetë shkurtershkurtër dhe beribëri njenjë jetejetë pa kokecarjekokëçarje. GjateGjatë kesajkësaj kohe i vdes e emaëma, dhe ashpersiaashpërsia e tetë atit behetbëhet e padurueshme për tetë. KeshtuKështu anselmiAnselmi lelë shtepineshtëpinë ateroreatërore nenë vitin [[1059]], kapercenkapërcen alpet, dhe bredh nepërnëpër BurgonjeBurgonjë dhe FranceFrancë. I mahnitur nga fama e bashkeatdhetaritbashkatdhetarit tetë tij [[Lanfranku]], asokohe paranik i [[Manastiri i Bekut|manastirit tetë Bekut]], Anselmi niset për [[Normandia|Normandi]]. NjeNjë vit memë vonevonë, pasi kaloi njenjë kohekohë nenë [[Avranshe]], ai u pranua nenë manastir, si fillestar. Anselmi ishte atehereatëherë 22-vjecvjeç.
==Vitet nenë Bek==
==Kryeipeshkv i Kanterberit==
==Mosmarrveshje me Henrin e I==
==Besimi dhe arsyeja==
Sipas Sh.Anselmin, [[arsyeja]] njerzore nuk është aspak nenë kundershtimkundërshtim me [[Feja|fenefenë]], perkundrazipërkundrazi, është njenjë vegelvegël kryesore për pasqyrimin teologjik. Sigurisht, kerkimikërkimi i sesë [[E vërteta|vertetesvërtetës]] ka si themel memë pareparë fenefenë; prandaj, ai thotethotë:
<!--{{Wikiquote|...}}-->:"(...) besoj për tetë kuptuar, dhe nesenëse memë pareparë nuk do tetë besoj, nuk do tetë mundem tetë kuptoj."
Pra, Anselmi merr nga [[Shën Agostini]] formulenformulën: "credo ut intelligam, intelligo ut credam" (d.m-th- "besoj për tetë kuptuar, kuptoj për tetë besuar"). MegjithketeMegjithkëtë, feja nenë vete nuk mjafton, ajo kerkonkërkon shfaqje dhe bindje arsyetore.
==Dëshmitë e qënësisë së Perëndisë==
KerkimiKërkimi i Anselmit është perqendruarpërqëndruar i gjithi mbi figurenfigurën e [[Perëndia|PerendisePerëndisë]], nenë tetë cilencilën vevë dy problematika: qënësinë e Tij dhe natyrennatyrën e Tij. DallimesiDallimësi tetë tilla trajtohen nenë ''"Monologion"''.
KetuKëtu ai shkruan: ''"eshteështë ky problemi qeqë perkrahpërkrah dhe njezonnjëson kerkimetkërkimet e mia".''
Anselmi jep 4 deshmidëshmi qeqë mund tetë provojneprovojnë, duke u nisur nga bota, qeqë PerendiaPerëndia eshteështë. Dhe prandaj, ketokëto deshmidëshmi perkufizohenpërkufizohen "prova [[a posteriori]]":
* 1. CdokushÇdokush anon tetë pervetesojepërvetësojë gjeratgjërat qeqë gjykon se janë te[[E mira|të mira]]. Por nesenëse ka gjeragjëra tetë mira, parimi i tyre duhet tetë jetejetë i vetemvetëm. Duhet tetë jetejetë pra njenjë MiresiMirësi Absolute.
* 2. QeniaQënia e madhesivemadhësive tetë ndryshme percaktonpërcakton qenesineqënësinë e njenjë madhesiemadhësie qeqë perfshinpërfshin gjithegjithë tetë tjerat, pjesepjesë e sesë cilescilës ato tetë gjitha janejanë.
* 3. CdoÇdo gjegjë qeqë eshteështë, apo është nenë virtyt tetë dickajediçkaje, ose është nenë virtytin e asgjeseasgjësë. Pra, meqemeqë është nenë virtyt tetë asgjeseasgjësë nuk është asgjejaasgjëja vetevetë, e meqemeqë dickadiçka eshteështë, ajo do tetë jetejetë falefalë njenjë QenieQënije Eprore, tetë qenitqënit nenë virtyt (tetë ndonjendonjë gjejegjëje).
* 4. Trajtuar nga hierarkia e qenieveqënieve tetë gjalla. Duhet tetë jetejetë njenjë qenieqënie nenë majenmajën e hierarkisehierarkisë qeqë është e persosurpërsosur. NjeNjë persosjepërsosje paresoreparësore dhe absolute.
==Çështja e problemit ontologjik apo deshmitedëshmitë "[[a priori]]".==
==Fjala dhe dituria==
==Veprat==
| 