Wikipedia

Shtetet e Bashkuara të Amerikës: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
→‎Qeverisja dhe zgjedhjet: gabime drejtshkrimore dhe konceptuale
Rreshti 74:
[[Skeda:World-Trade-Center 9-11.jpg|thumb|right|Qendra Tregtare Botërore në mëngjesin e 11 shtatorit 2001]]
 
Roli udhëheqës i SHBA-së dhe aleatëve në Luftën e Gjirit, sanksionuar nga OKB-ja, nën drejtimin e presidentit [[George H. W. Bush]], si dhe luftërat e [[Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë|Jugosllavisë]] (përfshirë edhe Luftën për Çlirimin e [[Kosova|Kosovës]]), nën presidentin [[Bill Clinton]], ndihmuan në ruajtjen e pozitës së superfuqisë. Zgjerimi më i shumëmotshëm ekonomik në historinë moderne të SHBA-ve — nga marsi 1991 deri në mars 2001 — ngërtheu administratën Clinton dhe “flluskën pikë-com” (''dot-com bubble'').<ref>{{cite web|author=Voyce, Bill |url=http://iwin.iwd.state.ia.us/iowa/ArticleReader?itemid=00003700&print=1|title=Why the Expansion of the 1990s Lasted So Long|publisher=Iowa Workforce Information Network|date=2006-08-21|accessdate=2007-08-16}}</ref> Një padi civile dhe skandali seksual shpunë në impedikimin e Clintonit më 1998, por ai mbeti në detyrë. Zgjedhjet presidenciale 2000, një prej më të ngushtave në historinë amerikane, u përcaktuan me vendim të Gjykatës Supreme — [[George W. Bush]], i biri i George H. W. Bushit, u bë president.
 
Zgjerimi më i madh ekonomik në historinë moderne të SHBA-ve — nga marsi 1991 deri në mars 2001 — shoqëroi administratën Clinton.<ref>{{cite web|author=Voyce, Bill |url=http://iwin.iwd.state.ia.us/iowa/ArticleReader?itemid=00003700&print=1|title=Why the Expansion of the 1990s Lasted So Long|publisher=Iowa Workforce Information Network|date=2006-08-21|accessdate=2007-08-16}}</ref> Një padi civile dhe skandali seksual shpunë në përpjekje për shkarkimin e Clintonit më 1998, por ai mbeti në detyrë.
Më 11 shtator 2001, terroristët e al-Kaidës goditën Qendrën Botërore të Tregtisë në Nju Jork dhe Pentagonin në Washington, D.C., duke vrarë gati tremijë njerëz. Si kundërpërgjigje, administrata e Bushit filloi “Luftën kundër Terrorizmit.” Në fundvitin 2001, forcat amerikane udhëhoqën invadimin e Afganistanit, përmbysën qeverinë talibane dhe prishën kampet stërvitore të al-Kaidës. Kryengritësit talibanë vazhdojnë të zhvillojnë luftë guerile. Më 2002, administrata Bush filloi të bëjë trysni për ndërrim regjimi në Irak mbi baza kundërthënëse.<ref>{{cite web| title = Many Europeans Oppose War in Iraq|work=USA Today| url = http://www.usatoday.com/news/world/2003-02-14-eu-survey.htm|date=2003-02-14| accessdate = 2008-09-01}}{{cite web|author=Springford, John| title = 'Old’ and ‘New’ Europeans United: Public Attitudes Towards the Iraq War and US Foreign Policy|publisher=Centre for European Reform| url = http://www.cer.org.uk/pdf/back_brief_springford_dec03.pdf| year=2003| accessdate = 2008-09-01}}</ref> Në mungesë të mbështetjes nga NATO ose të një mandati eksplicit të OKB-së për ndërhyrje ushtarake, Bushi organizoi Koalicionin e të Gatshmëve (''Coalition of the Willing''); forcat e koalicionit preemptivisht invaduan Irakun më 2003 dhe rrëzuan diktatorin ati-amerikan Saddam Hussein. Amnesty International ka akuzuar Shtetet e Bashkuara për shkelje të të drejtave të njeriut gjatë Luftës kundër Terrorizmit dhe në Luftën e Irakut por jo diktatorin Sadam Husein për vrasjet masive të popullit të tij.<ref>{{cite web |author=|url=http://thereport.amnesty.org/eng/Regions/Americas |title=Amnesty International Report 2007|publisher=Amnesty International|accessdate=2008-01-18|archiveurl=https://archive.is/0cFV|archivedate=2012-07-15}}</ref> Më 2005, uragani Katrina shkaktoi shkatërrime të rënda përgjatë të shumtës së bregdetit të Gjirit të Meksikës, duke shkretuar New Orleansin. Më 4 nëntor 2008, në mes të një recedimi ekonomik global, [[Barack Obama]] u zgjodh president. Ai është i pari afro-amerikan që zgjidhet president i SHBA-së.▼
 
Zgjedhjet presidenciale 2000, një prej më të ngushtave në historinë amerikane, u përcaktuan me vendim të Gjykatës Supreme — [[George W. Bush]], i biri i George H. W. Bushit, u bë president.
 
Më [[Sulmet e 11 shtatorit|11 shtator 2001]], terroristët e [[Al-Kaida|al-Kaidës]] goditën Qendrën Botërore të Tregtisë në [[Nju Jork]] dhe Pentagonin në [[Uashington D.C.|Washington, D.C]]., duke vrarë gati tremijë njerëz. Si kundërpërgjigje, administrata e Bushit filloi “Luftën kundër Terrorizmit.” Në fundvitin 2001, forcat amerikane udhëhoqën pushtimin e [[Afganistani|Afganistanit]], përmbysën qeverinë talibane dhe prishën kampet stërvitore të al-Kaidës. Kryengritësit talibanë vazhdojnë të zhvillojnë luftë guerile.
 
▲Më 11 shtator 2001, terroristët e al-Kaidës goditën Qendrën Botërore të Tregtisë në Nju Jork dhe Pentagonin në Washington, D.C., duke vrarë gati tremijë njerëz. Si kundërpërgjigje, administrata e Bushit filloi “Luftën kundër Terrorizmit.” Në fundvitin 2001, forcat amerikane udhëhoqën invadimin e Afganistanit, përmbysën qeverinë talibane dhe prishën kampet stërvitore të al-Kaidës. Kryengritësit talibanë vazhdojnë të zhvillojnë luftë guerile. Më 2002, administrata Bush filloi të bëjë trysni për ndërrim regjimi në [[Iraku|Irak]] mbi baza kundërthënëse.<ref>{{cite web| title = Many Europeans Oppose War in Iraq|work=USA Today| url = http://www.usatoday.com/news/world/2003-02-14-eu-survey.htm|date=2003-02-14| accessdate = 2008-09-01}}{{cite web|author=Springford, John| title = 'Old’ and ‘New’ Europeans United: Public Attitudes Towards the Iraq War and US Foreign Policy|publisher=Centre for European Reform| url = http://www.cer.org.uk/pdf/back_brief_springford_dec03.pdf| year=2003| accessdate = 2008-09-01}}</ref> Në mungesë të mbështetjes nga [[NATO]] ose të një mandati eksplicit të OKB-së për ndërhyrje ushtarake, Bushi organizoi Koalicionin e të Gatshmëve (''Coalition of the Willing''); forcat e koalicionit preemptivisht invaduan Irakun më 2003 dhe rrëzuan diktatorin ati-amerikan Saddam Hussein. Amnesty International ka akuzuar Shtetet e Bashkuara për shkelje të të drejtave të njeriut gjatë Luftës kundër Terrorizmit dhe në Luftën e Irakut por jo diktatorin Sadam Husein për vrasjet masive të popullit të tij.<ref>{{cite web |author=|url=http://thereport.amnesty.org/eng/Regions/Americas |title=Amnesty International Report 2007|publisher=Amnesty International|accessdate=2008-01-18|archiveurl=https://archive.is/0cFV|archivedate=2012-07-15}}</ref> Më 2005, uragani Katrina shkaktoi shkatërrime të rënda përgjatë të shumtës së bregdetit të Gjirit të Meksikës, duke shkretuar New Orleansin. Më 4 nëntor 2008, në mes të një recedimi ekonomik global, [[Barack Obama]] u zgjodh president. Ai është i pari afro-amerikan që zgjidhet president i SHBA-së.
 
Më 4 nëntor 2008, në mes të një recensioni ekonomik global, [[Barack Obama]] u zgjodh president. Ai ishte i pari afro-amerikan që zgjidhet president i SHBA-ve.
 
== Qeverisja dhe zgjedhjet ==
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Shtetet_e_Bashkuara_të_Amerikës"