Mid'hat Frashëri: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
→‎Biografia: premton mire
vNo edit summary
Rreshti 22:
U lind në Janinë më [[25 mars]] 1880 pinjoll i [[Frashërllinjtë#Dulellarët|Dulellarëve]] të [[Frashëri (Përmet)|Frashërit]], i biri i veprimtarit të hershëm të çështjes kombëtare, [[Abdyl Bej Frashëri|Abdyl bej Frashërit]] dhe Ballkëzes së Ibrahim Laçit.<ref name=":0">{{Cite book|url=https://issuu.com/shefqetcakiqi/docs/frasheri_ne_historine_e_shqiperise_/106|title=Frashëri në Historinë e Shqiperisë|last=Cakiqi|first=Shefqet|publisher=|year=2014|isbn=9789994323449|location=Tiranë|pages=118, 124}}</ref> Të atin e takoi për herë të parë kur doli nga burgu i Prizrenit dhe vetë ishte pesë vjeç.<ref name=":1">{{Cite book|title=Vepra madhore e Mid'hat Frashërit, hyrje e "Mid'hat Frashëri: Vepra të zgjedhura" v. I|last=Uran|first=Butka|publisher=Instituti i Studimeve Historike "Lumo Skëndo"|year=2017|isbn=9789928441423|location=Tiranë|pages=5|ref=harvnb}}</ref> Ishte nipi i poetit [[Naim Frashëri]] dhe ideologut të Rilindjes, [[Sami Frashëri|Sami Frashërit]],<ref name="Gawrych1652">{{harvnb|Gawrych|2006|p=165.}}</ref><ref name="Skendi185186">{{harvnb|Skendi|1967|pp=185–186.}}</ref> i cili pas vdekjes të të vëllait u martua me Ballkëzen dhe rriti nipat e mbesat.<ref name=":0" /> Mid'hati u rrit në [[Stambolli|Stamboll]],<ref name="albanianhistory1">{{cite web|title=Mid’hat bey Frashëri: The Epirus Question - the Martyrdom of a People|author=Robert Elsie|url=http://www.albanianhistory.net/texts20_1/AH1942.html|accessdate=18 June 2011|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110723010338/http://www.albanianhistory.net/texts20_1/AH1942.html|archivedate=23 July 2011|df=}}</ref> ku familjarët e tij punonin në administratë dhe organizonin lëvizjen kombëtare.<ref name="Gawrych91" /> Mësuesit e tij të parë qenë i ati me të vëllezërit, i ati i kishte dhënë mësime historie e gjeografie, Naimi stilistikë e poetikë, Samiu i kish dhënë gramatikë.<ref name=":1" /> Më 1897 u arrestua nga autoritetet osmane sepse i gjetën një kopje të së përkohshmes ''[[Albania (revistë)|Albania]]'' të [[Faik Konica|Konicës]], u lirua me ndërhyrjen e xhaxhait të tij, Samiut.<ref name="Gawrych91">{{harvnb|Gawrych|2006|p=91.}}</ref>
 
Pasi la shkollimin për farmakologji,<ref name="albanianhistory1" /> u punësua në Ministrinë e Brendshme më 1901<ref>{{Harvnb|Butka|2017|page=18}}.</ref> dhe më pas u emërua në Vilajetin e Selanikut nga 1905 deri më 1910.<ref name="albanianhistory1" /> Nisi të botonte të përkohshmen ''Lirija'' në [[Selaniku|Selanik]] më 14 korrik 1908,<ref>{{Harvnb|Butka|2017|page=21}}.</ref> ku mbronte pozitat e moderuara për bashkim kombëtar, zhvillim të arsimit, edukimit dhe letërsisë shqiptare dhe kundërshtonte ndërhyrjet e huaja në çështjen shqiptare. Frashëri propagonte edhe reforma qeveritare në bashkëpunim me maqedonasit për të arritur ato synime, por ishte kundër rezistencës së armatosur.<ref name="Skendi185186" /> Lidhur me çështjen dhe gjeopolitikën shqiptare, Frashëri mbahej si anti-austrohungarez dhe anti-italian.<ref name="Skendi369">{{harvnb|Skendi|1967|p=369.}}</ref>
 
Sipas [[Sejfi Vllamasi|Vllamasit]], Frashëri kishte ndikimin më mbizotërues në Klubin "Bashkimi" të Selanikut.<ref name=":Vllamasi">{{Cite book|title=Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942)|last=Vllamasi|first=Sejfi|authorlink=Sejfi Vllamasi|publisher=Vllamasi|year=2012|isbn=978-9928-140-54-8|location=Tiranë|pages=49}}</ref> Nëntorin e 1908 me nismën e klubeve "[[Komiteti "Bashkim e përparim"|Bashkimi]]" u mblodh [[Kongresi i Manastirit]], ku Frashëri u zgjodh kryetar i Kongresit dhe nënkryetar i Komisionit për hartimin e alfabetit.<ref>{{Harvnb|Butka|2017|page=24}}.</ref> Në këtë kongres Frashëri mbështeti [[Alfabeti i Stambollit|alfabetin e Stambollit]].<ref name="Skendi370372">{{harvnb|Skendi|1967|p=370–372.}}</ref>
Ai mori pjesë në [[Kongresi i Manastirit|Kongresin e Manastirit]] më [[14 nëntor]] – [[22 nëntor]] [[1908]]. Mit'hat bej Frashëri u zgjodh kryetar i Kongresit dhe nënkryetar i Komisionit për hartimin e alfabetit, kryetar i Komisionit ishte [[Gjergj Fishta]].
[[File:Mit’hat Frashëri (2).jpg|left|thumb|Mit’hat Frashëri i ri]]
Në moshën 32-vjeçare u largua përfundimisht nga [[Stambolli]] dhe udhëtoi për në [[Shqipëria|Shqipëri]] duke kaluar nga [[Kosova]] në [[Shkupi|Shkup]] dhe pastaj në [[Elbasani|Elbasan]]. Në vitin [[1912]], në Qeverinë e Shqipërise e krijuar nga [[Ismail Qemali]] ai u zgjodh ministër i botores. Më [[30 mars]] [[1913]], dha dorëheqje nga detyra prej indinjatës kundrejt qëndrimit të kryeministrit ndaj rrethimit të Janinës.
Rreshti 49:
== Bibliofili Lumo Skëndo ==
 
Mbas çlirimit të Shqipërisë, u vendos sekuestro mbi pasurinë e Mid'hat Bey Frashërit. Një nga objektet e sekuestruara ishte edhe biblioteka personale e Mid'hat bej Frashërit. Sot rreth 40,000 vëllime të kësaj biblioteke ruhen (dhe janë pjesë) e Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë. Për këtë arsye [[Ministri i Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve]] i [[Shqipëria|Republikës së Shqipërisë]] dhe [[Biblioteka Kombëtare|Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë]] vendosën që çmimi për bibliofilinë të emërtohet Bibliofili Lumo Skëndo. Ky çmim do të ndahet çdo vit në [[Dita Botërore e Librit|Ditën Botërore të Librit]], nga Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve dhe Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë. Për herë të parë ky çmim u dha më [[23 prill]] [[2006]].
 
== Vepra ==
 
*''Këndimet'', 1901
* [[Bej mire pa hidhe ne det]], ([[1902]])
* [[Dhe tregonje]]''Dhetregonjë'', ([[1902]])
*''Këndimet për shkollat e para''.
* [[shkurtabiqi i verdhë]], ([[1914]])
* [[Hi dhe shpuzë]], ([[1915]])
* [[Letra mbi një udhëtim në Zvicër]], ([[1915]])
* [[Një re e zezë për Shqipërinë]], ([[1918]])
* [[Rilindja e Shqipërisë]], ([[1918]])
* [[Mosmarrëveshjet shqiptaro-serbe]], ([[1921]])
 
== Referencat ==
Line 79 ⟶ 80:
[[Kategoria:Balli Kombëtar]]
[[Kategoria:Rilindas shqiptarë]]
[[Kategoria:Ministra të Punëve Publike të Shqipërisë]]