Koha e hekurit: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Rreshti 8:
 
== Historiku ==
Ekzistenca e një Kohe të Hekurit është përmendur edhe tek ''[[De natura rerum]]'' nga [[Lukreci]], por si hipotezë e thjeshtë filozofike.<ref>{{cite book |language=fr |publisher1publisher=Nathalie Richard |title=Inventer la préhistoire. Les débuts de l'archéologie en France |editor1-firstauthor= Vuibert |year=2008}}.</ref>.
 
Shpikja e shprehjes « koha e hekurit » është caktuar nga kërkuesi [[Danimarka|danez]] [[Christian Jürgensen Thomsen|C. J. Thomsen]].<ref>{{cite book |language=da |publisher1publisher=C. J. Thomsen |title=Ledetraad til Nordisk Oldkyndighed |year=1836}}.</ref>. Bazohet në ide të vjetra, duke përfshirë edhe ato të historianit Lauritz Schebye Vedel Simonsen, një profesor nga Universiteti i [[Kopenhaga|Kopenhagës]], i cili kishte parashikuar në vitin [[1813]] se mjetet e popujve të lashtë skandinavë ishin në fillim nga druri dhe guri para se të bëheshin nga bakri dhe hekuri.<ref>{{cite book |language=en |publisher1publisher=[[Bruce Trigger|B. G. Trigger]] |year=1990 |page=75 |title=A History of Archaeological Thought |editor1-firstauthor=Cambridge University Press |url=https://books.google.fr/books?id=SuoekuMtIIsC}}.</ref>{{,}}<ref>{{cite book |language=|publisher1publisher=C. K. Maisels |year=1999 |page=20 |title=The Near East: archaeology in the 'Cradle of civilization' |location=LondonLondër |editor1-firstauthor=Routledge |url=https://books.google.fr/books?id=daqEAgAAQBAJ}}.</ref> Thomsen kishte intuitë, në [[1816]], për përdorimin njëpasnjëshëm të gurit, bronzit dhe hekurit nga njerëzimi, atëherë ai duhej të klasifikonte antikitetet kombëtare daneze. Ai pohon teorinë e tij të tri kohërave parahistorike — [[Epoka e Gurit|kohën e gurit]], [[Koha e bronzit|kohën e bronzit]] dhe kohën e hekurit —, në vitin [[1836]] në ''Ledetraad til Nordisk Oldkyndighed'' (Udhëzues i antikiteteve nordike).
 
Sot, është e njohur se kjo periudhë është pasuese, në [[Evropa|Evropë]] dhe në [[Lindja e Mesme|Lindjen e mesme]], e [[Koha e bronzit|Kohës së bronzit]] dhe paraprin hyrjen e civilizimeve të përfshira në [[Historia|histori]]. Disa zona nuk e kanë njohur kurrë kohën e hekurit duke njohur shumë më herët disa karakteristika të një zhvillimi social dhe / ose teknika të rëndësishme. Ështe rasti për shembull i [[Civilizimet prekolombiane|civilizimeve prekolimbiane]] të cilët njihnin një [[Metalurgjia|metalurgji]] të [[ari]]t dhe [[bakri]]t deri në pushtimin spanjoll. Afrika, nga ana tjetër, nuk ka njohur kohën e bronzit, por direkt atë të hekurit;<ref name="Grand Mourre">{{cite book |language=fr |publisher1publisher=Michel Mourre |title=Dictionnaire encyclopédique d'histoire |editor1-firstauthor=Bordas |page=1757 |ISBN= 2-04-006513-X}}.</ref> ; metalurgjia e bakrit dhe e bronzit (Ife, Benin…) është shumë posteriore.
 
== Shënime dhe referenca ==