Leopardi: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Faqja u zëvendësua me 'Ha ha ha sdo i beni detyrat e shtepise 5F looool{{Short description|Nënspecie e gjitarëve}}<br />' Etiketat: Zëvendësuar Përpunim pamor |
Refuzoi 3 ndryshimet e fundit të tekstit (nga 79.106.16.212) dhe riktheu rishikimin 1917046 nga Cyrus noto3at bulaga |
||
Rreshti 1:
{{Speciesbox
| color = beige
| name = Leopardi
| temporal_range = [[Plioceni|Plioceni]] i vonë ose [[Pleistoceni|Pleistoceni]] i hershëm - sot
| status = VU
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref name=IUCN>{{IUCN |assessor=Stein, A.B. |assessor2=Athreya, V. |assessor3=Gerngross, P. |assessor4=Balme, G. |assessor5=Henschel, P. |assessor6=Karanth, U. |assessor7=Miquelle, D. |assessor8=Rostro, S. |assessor9=Kamler, J.F. |assessor10=Laguardia, A. |taxon=Panthera pardus |year=2016 |id=15954 |version=2016-3 |doi = 10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T15954A50659089.en |accessdate = 27 August 2016}}</ref>
| image = African_leopard%2C_Panthera_pardus_pardus%2C_near_Lake_Panic%2C_Kruger_National_Park%2C_South_Africa_(19448654130).jpg
| image_caption = [[Leopardi Afrikan]] (''Panthera pardus pardus'') në Kruger
| regnum = [[Animal]]ia
| phylum = [[chordate|Chordata]]
| classis = [[Mammal]]ia
| ordo = [[Carnivora]]
| subordo = [[Feliformia]]
| familia = [[Felidae]]
| subfamilia = [[Pantherinae]]
| genus = Panthera
| species = pardus<ref name=msw3>{{MSW3 Wozencraft/livadhi |id=14000250 |pages = 547|date=15 Nëntor 2018}}</ref>
| authority = [[karl Lineu|Linnaeus]], 1758
| subdivision_ranks = Speciet
| subdivision = Shiko [[#Nënllojet|tekstin]]
| range_map = Leopard distribution.gif
| range_map_caption = Përhapja e leopardit
| synonyms = ''Felis pardus'' <small>Linnaeus, 1758</small>
}}
'''Leopardi''' (''Panthera pardus'') është një mace e egër dhe [[macja]] e katërt më e madhe pas [[jaguari]]t që bën pjesë në familjen [[Felidae]] dhe në gjeninë ''[[Panthera]]'' bashkë me [[tigri]]n, [[luani]]n, jaguari dhe [[leopardi i dëborës|leopardin e dëborës]]. Leopardi renditet si [[speciet e cënuara|i cënuar]] në [[Lista e BNRN-së e specieve të rrezikuara|Listën e Kuqe të BNRN-së]]. Kjo specie shtrihet më së shumti në [[afrika|Afrikë]] ku bashkëjeton me luanin dhe një numër i vogël në [[azia|Azi]].
Leopardi është aktiv zakonisht natën dhe është kafshë e vetmuar. Ndonjëherë, në stinë të caktuara bashkohet dhe mund të qëndrojnë dhe çift në sezonet e çiftimit. Ushqehet me gjitarë barëngrënës si [[zebra]], dhi të egra dhe ndonjëherë dhe me viçat e buallit të ujit. Leopardi shpesh rrëmben [[Luani#Riprodhimi|të vegjlit e luanëve]]. Disa vëzhgime tregojnë se leopardi në Azi gjuan në kohë të ndryshme dhe kafshë që peshojnë {{convert|20|-|180|kg}} kundër një preference për tigrin në {{convert|181|kg}}. Krahasuar me macet e tjera, leopardi ka këmbë të shkurtra, trup të gjatë dhe [[kafka|kafkë]] të madhe. Leopardi mendohej se ishte i lidhu me speciet e tjera të gjinisë ''Panthera'' sidomos me jaguarin, por disa [[analiza]] dhe kërkime të kryera tregojnë se leopardi dhe luani evuluan së bashku dhe ndyshuan nga speciet e tjera.
Fosilet datojnë gjatë [[Pleistoceni]]t të vonë në [[kina|Kinë]], [[europa|Europë]] dhe [[japonia|Japoni]].<ref>{{Cite journal|last1=Ghezzo |first1=E. |last2=Rook|first2=L. |title=The remarkable ''Panthera pardus'' (Felidae, Mammalia) record from Equi (Massa, Italy): taphonomy, morphology, and paleoecology |url=https://www.academia.edu/10193221/The_remarkable_Panthera_pardus_Felidae_Mammalia_record_from_Equi_Massa_Italy_taphonomy_morphology_and_paleoecology |doi=10.1016/j.quascirev.2014.12.020|journal=Quaternary Science Reviews |volume=110 |issue=110 |pages=131–151 |year=2015}}</ref><ref name=JapanMammals>{{cite book |author=Izawa, M., Nakanishi, N. |chapter=Felidae |pages=226−231 |editors=Ohdachi, S. D., Ishibashi, Y., Iwasa, M. A., Saitoh, T. |year=2015 |title=The Wild Mammals of Japan |publisher=Shoukadoh Book Sellers and the Mammalogical Society of Japan |edition=2nd|isbn=978-4-87974-691-7 |location=Kyoto}}</ref>
== Etimologjia ==
Në antikitet, leopardi besohet se ishte një [[hibridët|hibrid]] i luanit dhe një [[panthera|pantee]], ashtu siç është pasqyruar në të cilin është SAJ emër të një kompleksi grek λέων Leon (lion) dhe πάρδος pardos (''panterë mashkull''). Fjala greke në lidhje me [[Sanskrit]] është पृदाकु pṛdāku (gjarpër, tigër, panterë), dhe rrjedhin Ndoshta nga një egjiptian gjuhë mesdhetar.
Një panterë mund të jetë "çdonjëri prej llojeve të felinëve të mëdhenj: Termi mund ti referohet si cougars dhe jaguars në kontinentet amerikane dhe kudo tjetër, për leopards.
Komponenti i përgjithshëm i përcaktimit të tij modern shkencor, pardus Panthera, rrjedh nga latinishtja panterë nëpërmjet fjalës greke πάνθηρ. Etimologjia popullore mbahet se kjo ishte një njësi e παν pan ("të gjitha") dhe θηρ ("bishës"). [8 howeve], besohe se në vend të depozitim nga viti fjala indo-iraniane që do të thotë "të bardhë e verdhë, i zbehtë" në sanskritisht, kjo fjalë është refleks ishte पाण्डर Pandarus, nga e cila u rrjedhin पुण्डरीक Pundarika ("tigër", ndër të tjera) huazuara pastaj në greqisht.
== Taksonomia ==
=== Evulucioni ===
=== Nënllojet ===
===Hibridët===
==Karakteristikat==
Leopardët kanë një lëkurë të adhuruar nga [[njeriu|njerëzit]]. Lëkura e tyre është përdorur si stof i çmueshëm për mantele dhe veshmbathje të tjera. Në lidhje me mbrojtjen e tyre është bërë një marrëveshje e njohur edhe si marrëveshja e Uashingtonit për mbrojtjen e tyre. Leopardi ka një gjatësi prej {{convert|120|cm}} për femrat deri në {{convert|184|cm}} për meshkujt. Gjuan natën ndërsa ditën pushon ose luan me të vegjlit e tij. Dallohen: [[leopardi Afrikan]] (''jeton në savana'') dhe [[leopardi i dëborës]] (''që jeton në malet e larta të Kinës, [[siberia|Siberisë]] dhe në [[himalaja|Himalaje]]''). Leopardi ngjan me nje jaguar por nuk mund te themi qe eshte nje i tillë. [[Leopardi i Kinës Veriore]] në [[kina|Kinë]] ngjan shume me një tigër nga mustaqet dhe forma e trupit por të dallueshëm e bëjnë [[pantherinae#Pullat|pullat]] që ka në trupin tij.
==Referencat==
{{Reflist}}
==Lidhje të jashtme==
{{Macet e mëdha}}
{{Panthera|taxa=panthera pardus}}
[[Kategoria:Pantera]]
[[Kategoria:Gjitarë]]
[[Kategoria:Mishngrënës]]
[[Kategoria:Gjitarët e Afrikës]]
[[Kategoria:Mishngrënësit e Afrikës]]
[[Kategoria:Fauna Afrikane]]
[[Kategoria:Gjitarët e Azisë]]
[[Kategoria:Mishngrënësit e Azisë]]
[[Kategoria:Fauna Aziatike]]
| |||