Foshnja: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
vNo edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
{{për përmirësim}}
{{pa referenca}}
[[Skeda:baby.jpg|thumb|right]]
'''Foshnje''' konsiderohet një i porsalindur i cili ka vetëm disa orë, disa ditë ose deri në një muaj. Në kontekstin mjekësor, një foshnje konsiderohet një i porsalindur (nga latinishtja, neonatusi, i porsalinduri) në 28 ditët e para pas lindjes. Kjo terminologji zbatohet edhe për foshnjat e parakohshme; për periudhën para lindjes, përdoret termi "fetus". Termi "foshnjë" sot zakonisht aplikohet për fëmijët e vegjël nën moshën një vjeçare; megjithatë, përkufizimet mund të ndryshojnë dhe mund të përfshijnë fëmijë deri në dy vjeç. Kur një foshnje mbush një vit ose mëson të ecë, ai pastaj quhet "fëmijë". <ref name="mwn">{{cite web | title = Neonate | work = Merriam-Webster online dictionary | publisher = [[Merriam-Webster]] | url = http://www.m-w.com/cgi-bin/dictionary?book=Dictionary&va=neonate | accessdate = 2007-03-27 | deadurl = no | archiveurl = https://web.archive.org/web/20070311003331/http://www.m-w.com/cgi-bin/dictionary?book=Dictionary&va=neonate | archivedate = 2007-03-11 | df = }}</ref> <ref name="infancy">{{cite web | title = Infancy | work = Law.com Legal Dictionary | publisher = Law.com | url = http://dictionary.law.com/Default.aspx?selected=949 | accessdate = 2015-09-30 | deadurl = no | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150905105204/http://dictionary.law.com/Default.aspx?selected=949 | archivedate = 2015-09-05 | df = }}</ref>
Line 17 ⟶ 16:
'''Atashimi''' është procesi në të cilin individi shfaq sjellje që ndihmojnë për të vendosur afërsinë ose kontaktin me një person specifik.
==Kolika foshnjore (Dhimbje barku)==
Në moshën mes 2 dhe 16 javë disa bebe kalojnë nëpër periudhën kur qajnë rregullisht dhe pa arsye të qartë. Këto kriza të qarjes zgjasin më së paku tre orë dhe zakonisht paraqiten vonë pasdite ose herët në mbrëmje. Duket sikur fëmija vuan nga dhimbje barku. Kjo dukuri njihet më emrin “kolikë” dhe shfaqet te rreth një e treta e të gjithë foshnjëve. Zakonisht nuk ndihmon nëse e merrni fëmijën në dorë dhe mundoheni ta qetësoni duke e luhatur. Në rastet më të lehta shfaqen vetëm periudha kur fëmija është i shqetësuar. Shkaku për paraqitjen e kolikave nuk dihet, por ato kalojnë-pa tretman-pas disa javësh.
Cilat janë simptomat e kolikave? Kolikat paraqiten prej dy deri katër javët e para të jetës dhe maksimumin e tyre e arrijnë rreth javës së gjashtë deri të tetën. Zakonisht foshnja duket e shëndoshë dhe e kënaqur, deri vonë pasdite apo herët në mbrëmje kur shfaqen simptomat që vijojnë:
Bebja bën grimasa që tregojnë se diçka i dhemb. Fytyra i skuqet. I shtrin këmbët, duke treguar kështu se i dhemb barku. Qan zëshëm dhe e shqetësuar. Të qarët zgjat nga tre orë apo më shumë dhe nuk qetësohet. Më në fund fiton gazra ose zbrazje, kjo shfaqet më shpesh kur do të ndërpritet të qarët, por mund të jetë edhe koinçidencë. Epizodat kalojnë, asgjë e keqe nuk i ndodh bebes. Çfarë sjell deri te kolikat? Shkaku nuk njihet. Ekzistojnë më shumë teori pse shfaqen kolikat:<br>
''Ushqimi i nënës'' - disa përbërje në ushqimin e nënës mund të shkaktojnë simptoma të alergjisë dhe të intolerancës te foshnja të cilës i jep gji. Fajësohen disa ushqime të veçanta si lakra, brokri, çokollata, qepa, dhe qumështi i lopës, që mund të shpien deri te krizë kolike te bebja. Disa substanca sociale që i merr nëna -si kafeina dhe nikotina të cilat transmetohen në qumështin e nënës dhe mund të sjellin deri te shqetësimi i foshnjës. Ndjenjë e mbushjes - e mundshme është që kolikat të jenë rezultat i ndjenjës së mbushjes së barkut dhe prezencës së shumë gazrave, dhe këto senzacione t'i interpretojnë si me dhimbje dhe alarmuese. Papjekuri e përgjithshme - periudha e adaptimit në jetën jashtë mitrës mund të zgjas disa muaj. Prapë se prapë, te disa bebe nuk ekziston asnjë nga shkaqet e lartëpërmendura.▼
▲Ushqimi i nënës - disa përbërje në ushqimin e nënës mund të shkaktojnë simptoma të alergjisë dhe të intolerancës te foshnja të cilës i jep gji. Fajësohen disa ushqime të veçanta si lakra, brokri, çokollata, qepa, dhe qumështi i lopës, që mund të shpien deri te krizë kolike te bebja. Disa substanca sociale që i merr nëna -si kafeina dhe nikotina të cilat transmetohen në qumështin e nënës dhe mund të sjellin deri te shqetësimi i foshnjës. Ndjenjë e mbushjes - e mundshme është që kolikat të jenë rezultat i ndjenjës së mbushjes së barkut dhe prezencës së shumë gazrave, dhe këto senzacione t'i interpretojnë si me dhimbje dhe alarmuese. Papjekuri e përgjithshme - periudha e adaptimit në jetën jashtë mitrës mund të zgjas disa muaj. Prapë se prapë, te disa bebe nuk ekziston asnjë nga shkaqet e lartëpërmendura.
E rëndësishme është diagnoza mjekësore Foshnjë që qan duhet ta kontrollojë mjeku, që të vërtetohet se nuk bëhet fjalë për ndonjë problem shëndetësor, që shkakton dhimbje. Nuk ka test specifik për kolikë, kështu që mënyra e vetme që të siguroheni se bëhet fjalë për kolikë është që fëmijën ta kontrollojë pediatri.
Si t'i ndihmoni foshnjës me kolikë? Ashtu që do ta merrni në dorë, do ta luhatni ose do ta përkëdhelni. Kështu fëmija mëson se ju jeni aty për të, edhe pse nuk arrini ta qetësoni.<br> ''Provoni, ndoshta do t'ju ndihmojë ndonjëra nga idetë që vijojnë:''<br>
Përgjigjuni shpejtë nëse fëmija juaj qan . Kjo mund të thotë se më vonë do të qaj më pak. Foshnjat që qajnë kanë tendencë ta shtrembërojnë shpinën dhe t'i shtrijnë këmbët. Vendosni fëmijën në pozicion të lakuar, të formës C (pozicion të fleksuar). Kontrolloni të mos ketë shumë nxehtë apo ftohtë apo nuk është rehat për ndonjë arsye tjetër. Shumica e foshnjave qetësohen me pirje gji apo me biberon. Ndonjëherë ndihmon luhatja dhe përkëdhelja. Disa foshnja qetësohen nëse i lani dhe u bëni një masazh të lehtë, por zakonisht kjo nuk ndihmon nëse foshnja ka filluar të qajë. Muzikë e qetë me një ritëm të caktuar, si p.sh. muzika nga kutia muzikore. Ndoshta përpiqeni së tepërmi që ta qetësoni foshnjën. Lëreni pakëz vetëm, që të shihni se a do të qetësohet. Shëtiteni në karrocë ose në mbajtëse speciale, ose vozituni me veturë. Kontrollojeni stresin
Që të kujdeseni për foshnjë që qan , dhe nuk mundeni ta qetësoni është diçka shumë shqetësuese. Nëse ndjeni që jeni nën një stres të madh, ju nevojitet pakëz kohë që të qetësoheni.<br>
''Sugjerimet që vijojnë mund t'ju ndihmojnë:''<br>▼
▲Sugjerimet që vijojnë mund t'ju ndihmojnë:
Lëreni foshnjën të sigurt te krevati, dhe dilni nga dhoma. Shëtitni nëpër shtëpi ose dilni pakëz jashtë. Qetësohuni ashtu që do të bëni një gjimnastikë të vogël: duke i hequr këmbët, shpinën. Pini çaj, kafe, apo pije të ftohtë ose hani diçka. Bëni ndonjë aktivitet fizik, p.sh. vraponi. Nënës i nevojitet përkrahje Sugjerimet që vijojnë mund t'ju shërbejnë:
Ndërrohuni me partnerin tuaj që ta ruaj beben, dhe dilni jashtë për shkurtë. Shfrytëzojeni kohën e lirë për argëtim-p.sh. ndëgjoni muzikë me ndëgjuese në veshë, që të mos e ndëgjoni zërin e foshnjës e cila qan. Kërkoni përkrahje nga anëtarët e tjerë të familjes (p.sh. nga gjyshet). U lejoni të rrijnë me foshnjën derisa qan. Ata mund ta bëjnë këtë për shkurt, duke e ditur që ju do të ktheheni shpejtë. Ndërroni eksperiencë me prindër tjerë, diskutoni për strategjinë e tyre. Mbani mend, kolikat kanë tendencë të kalojnë gjatë javëve që vijojnë.
Ku të drejtoheni për këshillë?
Pediatri juaj Infermierja e patronazhit Klinika e Pediatrisë<ref>http://www.bebaime.com/nenat-shkruajne/kolik-infantile-</ref>
==Zhvillimi i femijës==
| |||