Shkolla normale: Dallime mes rishikimesh

'''Shkolla normale''' është një term historik me të cilin emërtohet një institucion i cili merret me përgatitjen profesionale të mësimdhënësve duke i aftësuar ata në fushën e normave [[Pedagogjia|pedagogjike]] dhe [[Kurrikuli|kurrikulare]]. Shumica e shkollave të tilla, aty ku ato ende ekzistojnë, quhen "akademi pedagogjike," "shkolla të larta pedagogjike" ose "kolegje mësuesish" dhe mund të organizohen si pjesë e një universiteti gjithëpërfshirës. Shkollat normale në [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtetet e Bashkuara]] dhe [[Kanadaja|Kanada]] merren me arsimimin profesional të mësuesve të shkollave fillore, ndërsa në [[Evropa|Evropën]] kontinentale, ekzistijnëekzistojnë kolegjet ekuivalente për mësuesit e shkollave fillore, të mesme dhe të larta . <ref>{{Cito web|url=http://www.oed.com/|title=Oxford English Dictionary|accessdate=2007-12-11}}</ref>

Shkolla e parë normale, ''Ecole Normale'', është themeluar në [[Reims]], [[Shampanja|Champagne]], [[Franca|Francë]] në vitin 1685. Termi "normal" këtu i referohet qëllimit të këtyre institucioneve e që ishte njohja e studentëve me ''"normat profesioanalprofesioanale"''e të mësimdhënies. "Normat" përfshinin normat historike të sjelljes së kohës, si dhe normat të cilat përforconin vlerat shoqërore të synuara, ideologjitë dhe narracionet mbizotëruese në formë të kurrikulës.

Shkolla e parë normale publike në Shtetet e Bashkuara u themelua në Concord, Vermont , nga Samuel Read Hall në vitin 1823. Në vitin 1839, shkolla e parë e përkrahur nga shteti u themelua nga (Komonuelthi i [[Massachusetts|Masaçusetësit]]) u themelua në Lexington Battle Green - tani Framingham State University . Shkolla e parë normale moderne në [[Kinë]] u themelua nga ana e Profesor Qingut në Sheng Xuanghuai në vitin 1895, si shkollë normale e njohur, sie njohur me emrin Shkolla Publike Nanyangut (tani Shanghai Jiao Tong University ) në [[Shangai|Shangai të]] të [[Kina|Kinës]]. <ref name=":2">{{Cito web|url=https://www.uta.fi/cerec/educationandresearch/ChinaEduLecture/Teacher%20Education%20in%20China.pdf|title=Teacher Education in China : Current Situation & Related Issues|last=Yu|first=Tingjie|date=|website=uta.fi|publisher=Institute of Education Sciences, Zhejiang Normal University|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181130194526/https://www.uta.fi/cerec/educationandresearch/ChinaEduLecture/Teacher%20Education%20in%20China.pdf|archivedate=2018-11-12|deadurl=|accessdate=2019-04-03}}</ref>

Shkolla e parë normale ku u përgatitën shqiptarëtmësuesit shqiptarë, fillimisht në gjuhë të huaj e më vonë edhe në gjuhën shqipe është themeluar në [[Arbanasi|Arbnesh]] të Zarës[[Zarë]]s (tani qytet në [[Kroaci]]) në vitin 1866. Kjo shkollë ka funksionuar deri në vitin 1921 kur suprimohetështë suprimuar nga okupatori italian. <ref>[[Enciklopedia e Jugosllavisë]]. ''(botimi në gjuhën shqipe)'', [[Zagreb]], [[Enti Leksikografik i Jugosllavisë]], 1984, fq. 243.</ref> Ligjërues në këtë shkollë kanë qenë Pashk Bardhi, Gjergj Fishta, Mati Logoreci, Shtjefën Gjeçovi, etj. Disa nga nxënësit e kësaj shkolle kanë punuar si mësues të shkollave shqipe në [[Mitrovicë]] dhe rrethinë, në vitet 1916 - 1918. Shkolla e parë normale me mësim në gjuhën shqipe është hapur në [[Bukuresht]] të Rumanisë. Ajo ka filluar punën më 10 maj të vitit 1892 me kontributin e Shoqërisë Kulturore Atdhetare "Drita" të Bukureshtit[[Bukureshti]]t. Për përgatitjen e mësuesve shqiptarë edhe pse në gjuhë të huaj, një kontribut të konsiderueshëm e ka dhënë edhe Shkolla Normale e Shkupit (Dar-Ul-Mualimin).

Shkolla e Parë Normale në Republikën e Shqipërisë hapet më 1 dhjetor të vitit 1908 në [[Elbasan]]. Në [[Kosovë]], shkolla e parë normale është hapur në [[Prishtinë]], më 17 dhjetor të vitit 1941.