[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
No edit summary
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
Rreshti 25:
| synonyms = :''Felis pardus'' <small>Linnaeus, 1758</small>
}}
'''Leopardi''' (''Panthera pardus'') është një mace e egër dhe [[macja]] e katërt më e madhe pas [[jaguari]]t i cili bën pjesë në familjen [[Felidae]] dhe në gjeninë ''[[Panthera]]'' bashkë me [[tigri]]n, [[luani]]n, jaguari dhe [[leopardi i dëborës|leopardin e dëborës]]. Leopardi renditet si [[speciet e cënuara|i cënuar]] në [[Lista e BNRN-së e specieve të rrezikuara|Listën e Kuqe të BNRN-së]]. Kjo specie shtrihet më së shumti në [[afrika|Afrikë]] ku bashkëjeton me luanin dhe një numër i vogël në [[azia|Azi]].
'''Leopardi''' (''Panthera pardus'') është një nga pesë [[specia|speciet]] e [[gjinia|gjinisë]] ''[[Panthera]]'', një anëtar i familjes [[Felidae]].<ref name=CatSG2017>{{cite journal |author1=Kitchener, A. C. |author2=Breitenmoser-Würsten, C. |author3=Eizirik, E. |author4=Gentry, A. |author5=Werdelin, L. |author6=Wilting, A. |author7=Yamaguchi, N. |author8=Abramov, A. V. |author9=Christiansen, P. |author10=Driscoll, C. |author11=Duckworth, J. W. |author12=Johnson, W. |author13=Luo, S.-J. |author14=Meijaard, E. |author15=O’Donoghue, P. |author16=Sanderson, J. |author17=Seymour, K. |author18=Bruford, M. |author19=Groves, C. |author20=Hoffmann, M. |author21=Nowell, K. |author22=Timmons, Z. |author23=Tobe, S. |year=2017 |title=A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group |journal=Cat News |volume=Special Issue 11 |pages=73–75 |url=https://repository.si.edu/bitstream/handle/10088/32616/A_revised_Felidae_Taxonomy_CatNews.pdf?sequence=1&isAllowed=y}}</ref> Përhapet gjerësisht në [[Afrika Nënsaharane|Afrikën Nënsaharane]], në pjesë të vogla të Azisë Perëndimore, në nënkontinentin indian në Azinë Juglindore dhe Azinë Lindore. Leopardi është renditur si i rrezikuar në Listën e Kuqe të IUCN sepse popujt leopardë janë të kërcënuar nga humbja e habitateve dhe fragmentimi dhe janë në rënie në pjesë të mëdha të rangut global. Në Hong Kong, Singapor, Kuvajt, Siri, Libi, Tunizi dhe më së shumti në Marok, popujt e leopardit janë zhdukur tashmë. Të dhënat bashkëkohore sugjerojnë se leopardi ndodh në vetëm 25% të vargut historik global. [4] [5] Leopardet janë gjuajtur ilegalisht dhe pjesët e tyre të trupit janë kontrabanduar në tregtinë e kafshëve të egra për praktikat mjekësore dhe dekorimin. [6] [7]
Leopardi është aktiv zakonisht natën dhe është kafshë e vetmuar. Ndonjëherë, në stinë të caktuara bashkohet dhe mund të qëndrojnë dhe çift në sezonet e çiftimit. Ushqehet me gjitarë barëngrënës si [[zebra]], dhi të egra dhe ndonjëherë dhe me viçat e buallit të ujit. Leopardi shpesh rrëmben [[Luani#Riprodhimi|të vegjlit e luanëve]]. Disa vëzhgime tregojnë se leopardi në Azi gjuan në kohë të ndryshme dhe kafshë që peshojnë {{convert|20|-|180|kg}} kundër një preference për tigrin në {{convert|181|kg}}. Krahasuar me macet e tjera, leopardi ka këmbë të shkurtra, trup të gjatë dhe [[kafka|kafkë]] të madhe. Leopardi mendohej se ishte i lidhu me speciet e tjera të gjinisë ''Panthera'' sidomos me jaguarin, por disa [[analiza]] dhe kërkime të kryera tregojnë se leopardi dhe luani evuluan së bashku dhe ndyshuan nga speciet e tjera.
Fosilet datojnë gjatë [[Pleistoceni]]t të vonë në [[kina|Kinë]], [[europa|Europë]] dhe [[japonia|Japoni]].<ref>{{Cite journal|last1=Ghezzo |first1=E. |last2=Rook|first2=L. |title=The remarkable ''Panthera pardus'' (Felidae, Mammalia) record from Equi (Massa, Italy): taphonomy, morphology, and paleoecology |url=https://www.academia.edu/10193221/The_remarkable_Panthera_pardus_Felidae_Mammalia_record_from_Equi_Massa_Italy_taphonomy_morphology_and_paleoecology |doi=10.1016/j.quascirev.2014.12.020|journal=Quaternary Science Reviews |volume=110 |issue=110 |pages=131–151 |year=2015}}</ref><ref name=JapanMammals>{{cite book |author=Izawa, M., Nakanishi, N. |chapter=Felidae |pages=226−231 |editors=Ohdachi, S. D., Ishibashi, Y., Iwasa, M. A., Saitoh, T. |year=2015 |title=The Wild Mammals of Japan |publisher=Shoukadoh Book Sellers and the Mammalogical Society of Japan |edition=2nd|isbn=978-4-87974-691-7 |location=Kyoto}}</ref>
 
== Etimologjia ==